Της Μαρίας Χούκλη
Σαν Μεσσία περίμεναν οι Κουβανοί τον Ομπάμα. Σύμφωνα με την Yoani Sanchez, «…ο κόσμος θα ξεχάσει για λίγο τις υπερβολικά υψηλές τιμές των ανυπάρκτων τροφίμων και το ξεχαρβάλωμα των μέσων μεταφοράς. Οι πιο νέοι –γεννημένοι μετά την κρίση στον Κόλπο των Χοίρων– τον θαυμάζουν, γιατί ενσαρκώνει την Αμερική που αγαπούν και όπου θέλουν να μεταναστεύσουν. Επιπλέον τον συγκρίνουν με τη γεροντοκρατία στη χώρα τους και θα δουν πώς είναι μια προεδρική οικογένεια, καθώς στην Κούβα η προσωπική ζωή των ηγετών αποτελεί κρατικό μυστικό. Οι πιο φτωχοί έχουν την ελπίδα ότι η παρουσία του θα δρομολογήσει καλύτερη ζωή για το νησί… Στις φυλακές, χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι περιμένουν να τους δοθεί αμνηστία με αφορμή την επίσκεψη του πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, οι άρρωστοι προσεύχονται για αμερικανική βοήθεια στα διαλυμένα νοσοκομεία, οι αγρότες προσβλέπουν σε μηχανήματα και σπόρους από τον θείο Σαμ…».
Αυτή είναι η πραγματικότητα στην Κούβα κατά την ιστορική επίσκεψη Ομπάμα. Η περιγραφή ανήκει στην Yoani Maria Sanchez Cordero, πασίγνωστη στο σύμπαν των σοβαρών bloggers. Είναι η φωνή της άλλης Κούβας, εκείνης που βρίσκεται πίσω από το εξωτικό πρόσωπο και την αχλή που έχει δημιουργήσει ο μύθος του comandante.
Η Yoani ζει στην Αβάνα και διατηρεί το blog Generation Y, έναν φάρο ελεύθερου λόγου, ο οποίος –κάτω από το ραντάρ της λογοκρισίας του καθεστώτος– εκπέμπει στο παγκόσμιο χωριό τι συμβαίνει στην πατρίδα της. Το blog δεν είναι προσβάσιμο στην Κούβα. Η κυβέρνηση από το 2008 το έχει μπλοκάρει. Όμως, η αποφασιστικότητά της έκανε τα αδύνατα δυνατά. Στέλνει τα κείμενά της με μορφή e-mail σε φιλικά site σ' όλον τον κόσμο και έτσι το ηλεκτρονικό samizdat μεταφράζεται σε 17 γλώσσες, έχοντας 14 εκατομμύρια αναγνώστες. Πραγματικός άθλος, αν σκεφθείτε ότι δεν υπάρχει internet στα σπίτια, παρά μόνο στα ξενοδοχεία και εκεί το κόστος χρήσης του Wi-Fi είναι δυσβάσταχτο: μια ώρα στοιχίζει το ένα τρίτο του μηνιάτικου. Μυθιστορηματική η ζωή της 40χρονης Κουβανής. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης έκλεισε τους κρουνούς των επιχορηγήσεων και το νησί αφέθηκε στην εξαθλίωση. Μισθοί πείνας, με αποτέλεσμα «…οι μηχανικοί προτιμούσαν να οδηγούν ταξί, οι καθηγητές να δουλεύουν ως υπάλληλοι σε ξενοδοχεία και στα καταστήματα, οι ταμίες να είναι νευροχειρουργοί ή πυρηνικοί φυσικοί». Η ίδια έγινε ξεναγός στους Γερμανούς τουρίστες που κατέφθαναν στην Αβάνα. Το 2002 έφυγε από την Κούβα για την Ελβετία και την ακολούθησαν ο γιος και ο σύζυγός της. Δυο χρόνια αργότερα αποφάσισαν να επιστρέψουν. Το καθεστώς τους το αρνήθηκε, επειδή έμειναν στο εξωτερικό χωρίς νόμιμη άδεια. Η Sanchez κατέστρεψε το διαβατήριο της και έτσι δεν μπόρεσαν να την στείλουν πίσω στην Ελβετία. Στην αρχή έγραφε ανώνυμα, αλλά από το 2008 υπογράφει τα κείμενα της και δίνει συνεντεύξεις σε ξένα media που ανακάλυψαν στο πρόσωπό της τη νέα γενιά της Κούβας. Τον Νοέμβριο του 2009, σύμφωνα με καταγγελία της, απήχθη από κυβερνητικούς πραιτοριανούς και κρατήθηκε ένα 24ωρο κατά τη διάρκεια του οποίου την χτύπησαν στο κεφάλι και τα πόδια. Φοβήθηκε; Αστεία πράγματα. Λίγες μέρες αργότερα έστειλε στον Μπαράκ Ομπάμα επτά ερωτήσεις για το blog της. Ο Αμερικανός πρόεδρος της απάντησε. Έστειλε ερωτήσεις και στον Φιντέλ Κάστρο. Ακόμη περιμένει τις απαντήσεις. Η Yoani έχει σπουδάσει ισπανική φιλολογία, αλλά την κέρδισαν οριστικά οι υπολογιστές και η δημοσιογραφία. Δίνει καθημερινά τη μάχη του πλουραλισμού και της ελευθερίας της άποψης όχι μόνο για την ίδια, αλλά για όλους τους Κουβανούς.
Η φωνή της θλιμμένης Κούβας δεν τρέφει ψευδαισθήσεις. Ο Ομπάμα δεν είναι Μεσσίας και η Ανάσταση θα αργήσει.
Αν ζούσε ο Θερβάντες και γνώριζε τη Yoani, θα έμπαινε σε πειρασμό για το φύλο του Δον Κιχώτη.
