Καθόμουν και σκεφτόμουν, πως κάθε γενιά έχει αφήσει το αποτύπωμα της στο βιβλίο της ιστορίας, τόσο σε κοινωνικούς, όσο και σε εθνικούς αγώνες. Από την αρχαιότητα μέχρι και την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο. Εκεί σταμάτησε το μυαλό μου, σαν να έπαθε ένα blackout και δεν μπορούσε να σκεφτεί τι έχει προσφέρει η δική μου γενιά μέχρι σήμερα. Προς στιγμή απόρησα και εγώ με τον ίδιο του τον εαυτό. Επικράτησε μια στιγμή αμηχανίας και σιωπής. Σαν τη σιωπή της απογοήτευσης .
Γιατί η δική μας γενιά δεν έχει αφήσει τη σφραγίδα της στην κοινωνία; Τι είναι αυτό που μας έκανε να είμαστε άφαντη γενιά μέσα στο πλήθος της Ευρώπης; Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Σημείο αφετηρίας δεν είναι παρά το 1981 όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ κερδίζουν τις εκλογές. Ο Ανδρέας Παπανδρέου μέσα σε μια νύχτα διπλασιάζει τους μισθούς των εργαζομένων. Εκεί ανατέλλει μια διαφορετική μέρα για τον κάθε Έλληνα και την κάθε Ελληνίδα. Αν σκεφτεί κανείς τη φτώχεια που είχε περάσει η προηγούμενη από εμάς γενιά, το παραπάνω γεγονός ήταν σαν μάννα εξ ουρανού.
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή για όλους μας. Δημιουργείται η μεσαία τάξη οι άνθρωποι περνούν μια άνετη ζωή και προσφέρουν γη και ύδωρ στα παιδιά τους. Θα μπορούσαμε να πούμε πως πυξίδα στην προηγούμενη γενιά δεν είναι παρά η λέξη «σιγουριά».Δυστυχώς αυτή τη λέξη θέλοντας ή μη την περάσαν και στη δική μας γενιά. Δεν θυμάμαι όταν σπούδαζα να υπήρχε κάποιος συμφοιτητής μου που θα πήγαινε να δουλέψει το καλοκαίρι. Δεν θυμάμαι να υπήρχε κάποιος φίλος μου που δεν θα πήγαινε διακοπές . Όλα έμοιαζαν να είναι λυμένα, όπως το αεροπλάνο όταν απογειωθεί, ο κυβερνήτης του αεροσκάφους βάζει τον αυτόματο πιλότο.
Έτσι και η δική μας γενιά, με την κάλυψη της προηγούμενης, μπήκαμε σε αυτόματη κοινωνική και επαγγελματική πορεία με ελάχιστες αναταράξεις. Οι γονείς μας φρόντιζαν για όλα. Για το τι θα φάμε, για το πως θα μορφωθούμε ακόμα και για την επαγγελματική μας αποκατάσταση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν φίλο μου ο οποίος δεν ήθελε να σπουδάσει φαρμακευτική αλλά ο ίδιος ήθελε να γίνει κοινωνικός λειτουργός. Μπορεί κανείς να φανταστεί τι μάχες έγιναν προκειμένου να πειστεί το παιδί να ακολουθήσει το δρόμο που είχαν διαλέξει οι γονείς.
Και φτάνουμε αισίως το 2010 που όλα αυτά αλλάζουν. Ακολουθεί μια ελεύθερη πτώση στην ελληνική κοινωνία. Εισερχόμαστε σε οικονομική ύφεση. Τα πάντα αλλάζουν. Αλλάζουν τόσα γρήγορα και ξαφνικά που θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν ακαριαίο ψυχικό θάνατο, τουλάχιστον στην αρχή αλλά και φυσικό θάνατο για μερικούς που δεν αντέχουν να βλέπουν τις ζωές τους να καταστρέφονται μέσα σε μια νύχτα και αυτοκτονούν. Η γενιά των ’80 νιώθει πως τα έχει χαμένα. Νιώθει πως έχει χαθεί στο λαβύρινθο των αλλαγών. Η γενιά μου πλέον αισθάνεται έρμαιη στα κύματα του κατακλυσμού της Βαβυλώνας. Ο αγγελικά πλασμένος κόσμος πλέον είναι ανοικτίρμονας και αβέβαιος.
Είχαμε τη γενιά του 1940, τη γενιά του 114, τη γενιά του Πολυτεχνείου και μετά τη γενιά της αλλαγής. Και μετά τι; Η γενιά του ’80 δεν έχει σφραγίδα στην κοινωνία; Έχει μόνο αυταπάτες;
Η απάντηση είναι δύσκολή και δεν μπορεί να εξαντληθεί σε μερικές γραμμές. Η γενιά μου δεν έχει βάλει τη σφραγίδα της, τουλάχιστον ακόμα και σήμερα, γιατί τα βρήκε όλα έτοιμα. Δυστυχώς πρέπει να το παραδεχτούμε. Δεν παλέψαμε ούτε για ελευθερία ούτε για εθνική απελευθέρωση. Μα θα πει κάποιος και φταίμε εμείς; Όχι βέβαια δεν φταίμε εμείς. Δυστυχώς μάθαμε να κατηγορούμε για το τι κόσμο μας παρέδωσε η προηγούμενη γενιά. Και εμείς πως θα τον αλλάξουμε; Ή μήπως δεν θέλουμε να τον αλλάξουμε; Μήπως δεχόμαστε τη μοίρα μας όπως μας τη σερβίρουν;
Πολλοί λένε δεν ασχολούμαι με την πολιτική. Αυτό είναι η εύκολη λύση. Το να τα παρατήσεις και να μην παλέψεις. Η απαξίωση των πάντων είναι η αποφυγή των ευθυνών. Όπως λέει και ο εθνικός μας ποιητής: «Όταν βαριά κι’ αλύπητη ξεσπά η ανάγκη και προστάζει, ανάξιος όποιος διστάζει». Ήρθε η στιγμή να μπει ένα τέλος σε αυτή την αδιαφορία της σημερινής γενιάς. Τα σκουπίδια των realities δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε. Θα συνεχίσουν όμως να υπάρχουν όχι για να μας αποβλακώνουν, αλλά για να μας θυμίζουν ότι κάτι πρέπει να γίνει και κάτι πρέπει να αλλάξουμε. Δεν μπορούμε ως γενιά να περιμένουμε να βγει ένας ηγέτης για να μας οδηγήσει. Ηγέτες γεννιούνται όταν και οι εποχές των μεγάλων ανακατατάξεων το επιτρέπουν. Ίσως όλα αυτά να είναι ουτοπικά για κάποιους.
Μέσα στη λάσπη της καθημερινότητας ίσως κάποιοι να μην έχουν τα ψυχικά αποθέματα για κάτι τέτοιο. Ως η γενιά που πλήττεται άμεσα από τις ανακατατάξεις της εποχής μας θα πρέπει να αντιληφθούμε πως στον κόσμο αυτό δεν ερχόμαστε για να κάνουμε μόνο περιουσίες αλλά και να αφήσουμε μια παρακαταθήκη και μια κληρονομιά στους επόμενους. Ίσως αυτή η αποχή της γενιάς του ’80 να είναι αποτέλεσμα της προτεραιότητας για υλική ευμάρεια. Η ναρκισσιστική κοινωνία στην οποία ζούμε, ίσως μας έχει τυφλώσει και δεν μπορούμε να δούμε πως όταν μια γενιά γυρίζει την πλάτη στην καλυτέρευση και ανάπτυξη της κοινωνίας τότε η κοινωνία αυτή θα γίνει ένα Κολοσσαίο.
Πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσουμε αν ως γενιά του ’80 θέλουμε να παρακολουθούμε τα γεγονότα να περνούν από μπροστά μας δίχως εμείς να μπορούμε να συμμετέχουμε σε αυτά. Πάντα θα υπάρχουν αδικίες σε αυτόν τον κόσμο αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως εμείς θα πρέπει να παραιτηθούμε από την ευθύνη που έχουμε και να στραφούμε αποκλειστικά στην απόλαυση των προσωπικών μας επιθυμιών.
Ήρθε η στιγμή λοιπόν να μπορέσει ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί να βάλουμε τη σφραγίδα μας ως σημερινή γενιά στην κοινωνία.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν τις ευθύνες και ας μην κουνάμε απλά το κεφάλι μας όταν θα τελειώσουμε την ανάγνωση του κειμένου. Ας μην αποποιηθούμε τις ευθύνες μας ρίχνοντας απλά δεξιά και αριστερά την πέτρα του αναθέματος.
*Ο Αριέλ Λεκαδίτης είναι ιστορικός Ολοκαυτώματος με Μεταπτυχιακό Τίτλο Σπουδών από το Πανεπιστήμιο της Χάιφα
