Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Σε πολλά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες μία μεγάλη συζήτηση για το μετέπειτα στάτους των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που ζουν σε άλλες χώρες στη διόλου απίθανη περίπτωση ενός (καταστροφικού σχεδόν για όλους) Hard Brexit. Τυχαίνει να παρακολουθώ ένα μέρος αυτής της συζήτησης, όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί έχω επιλέξει να ενημερώνομαι και από ένα αγγλόφωνο δελτίο ειδήσεων που αφορούν την… Τσεχία.
Εδώ λοιπόν, η κυβέρνηση είχε ετοιμάσει από καιρό τώρα ένα νομοσχέδιο αναφορικά με τους τους Βρετανούς που ζουν στη χώρα. Δόθηκε σε διαβούλευση από ειδική επιτροπή, έγιναν αλλαγές, προσθήκες και ό,τι άλλο απαιτείται ή συνηθίζεται σε ένα νομοσχέδιο. Προχθές, κατατέθηκε τελικώς στο Κοινοβούλιο —με τη διαδικασία, μάλιστα, του κατεπείγοντος— και πέρασε με ευρεία και διακομματική πλειοψηφία, όπως άλλωστε και αναμενόταν.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο του κράτους λοιπόν, στην αποφράδα περίπτωση ενός Hard Brexit οι Βρετανοί πολίτες που ζουν και εργάζονται στην Τσεχία, συνολικά 8.000 άνθρωποι περίπου (εξ αυτών οι 5.000 εργάζονται, ενώ οι 3.000 είναι ανήλικοι ή σύζυγοι, άντρες ή γυναίκες, που απασχολούνται στο σπίτι τους), θα απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που έχουν σήμερα, τουλάχιστον μέχρι το τέλος τού 2020. Ουσιαστικά, μέχρι τότε δεν θα αλλάξει τίποτε στον τρόπο που ζουν και εργάζονται? δεν θα διαταραχθεί στο ελάχιστο η σχέση τους με την Τσεχική Δημοκρατία. Θα παραμείνουν, τρόπον τινά, έναντι του εδώ κράτους και όλων των υπηρεσιών του, ωσεί πολίτες τής Ευρωπαϊκής Ένωσης για σχεδόν άλλα δύο χρόνια — και βλέπουμε.
Τώρα, οι Τσέχοι δεν το έκαναν αυτό (μόνο) επειδή αγαπούν τους Βρετανούς, και ειδικά αυτές τις ελάχιστες χιλιάδες ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στη χώρα τους, ή επειδή έχουν ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο (που έχουν). Το έκαναν κυρίως ως αντάλλαγμα αμοιβαίας «διακριτικότητας» από το Ηνωμένο Βασίλειο στους πάνω από 50.000 ομοεθνείς τους που ζουν στο Νησί: οι περισσότεροι από αυτούς είναι μεταπτυχιακοί φοιτητές, νέοι άνθρωποι με άλλα λόγια.
Στο μεταξύ, στη Σελίδα της Βρετανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, μπορεί κανείς να διαβάσει το εξής:Αρχή φόρμας
To Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των πολιτών τού ΗΒ στην ΕΕ σε περίπτωση μη συμφωνίας. Έχουμε γνωστοποιήσει στις ελληνικές Αρχές τις λεπτομέρειες της πρότασής μας για τους Ευρωπαίους πολίτες που κατοικούν στο ΗΒ και έχουμε ζητήσει να ισχύσει η αρχή της αμοιβαιότητας σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των Βρετανών πολιτών στην Ελλάδα, με επαφές μας και σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο. Σας ακούμε, μεταφέρουμε τις ανησυχίες σας και ανταποκρινόμαστε. Θα συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε μαζί σας κάθε επίσημη πληροφορία μόλις είναι διαθέσιμη στις ιστοσελίδες μας Living in Greece. #UKNationalsinEU
Εκεί λοιπόν, στα σχόλια της επίσημης αυτής ανάρτησης, διάβασα τα εξής:
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών μάς ενημέρωσε ότι πρέπει να αλλάξουμε πριν τις 29 Μαρτίου τα διπλώματα οδήγησης που έχουμε, με ελληνικά. Κι αν επιστρέψουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο με ελληνικό δίπλωμα; Τι γίνεται τότε; Θα πρέπει να ξαναδώσουμε εξετάσεις οδήγησης;
Το παράδειγμα αυτό είναι «μικρό», μάλλον ήσσονος σημασίας, αλλά ίσως ενδεικτικό των προβλημάτων που θα έχουν άξαφνα οι Βρετανοί πολίτες που ζουν σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως για παράδειγμα στην Ελλάδα. Αλλά ΟΧΙ στην Τσεχία και σε όποια άλλη χώρα αναλάβει την πρωτοβουλία να παράσχει στους Βρετανούς που ζουν στην επικράτειά της δικαιώματα ισότιμου πολίτη της Ένωσης, για τους επόμενους τουλάχιστον 21 μήνες.
Θα πει κανείς, «Ας πρόσεχαν τι ψήφιζαν στο Δημοψήφισμά τους οι Άγγλοι». Σωστά. Έτσι είναι. (Αν και στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάς για σχοινί). Όμως ας ξαναδούμε αυτό που λέγαμε πριν:
Οι Τσέχοι το έκαναν αυτό ως αντάλλαγμα αμοιβαίας «διακριτικότητας» από το Ηνωμένο Βασίλειο στους πάνω από 50.000 ομοεθνείς τους που ζουν στο Νησί: οι περισσότεροι από αυτούς είναι μεταπτυχιακοί φοιτητές, νέοι άνθρωποι με άλλα λόγια.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο ζουν σήμερα πάνω από 70.000 Έλληνες, σύμφωνα με την επίσημη απογραφή που έγινε το 2017. Ίσως πλέον ο αριθμός αυτός να έχει μεγαλώσει. Τι θα γίνει με όλους αυτούς; Τι έχει προνοήσει η κυβέρνηση για την τύχη τους εν όψει ενός (δυστυχούς πλην ενδεχομένως πιθανού) Hard Brexit;
ΥΓ. Γράφαμε πριν για τους ιστορικούς δεσμούς Τσεχίας - Ηνωμένου Βασιλείου. Πράγματι είναι ισχυροί, και θα αρκούσε ίσως να θυμίσουμε την εξόριστη τσεχοσλοβακική κυβέρνηση που είχε καταφύγει στο Λονδίνο αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στη χώρα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ιστορικοί δεσμοί Ελλάδος - Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει αναλογικά να έχουν εκατονταπλάσιο ειδικό βάρος.