Δεν θέλουμε ως χώρα άλλα κοινωνικά μερίσματα, παρά χρήματα για μειώσεις φόρων και νέες δουλειές, δηλώνει στο liberal.gr ο σύμβουλος επιχειρήσεων Γιωργος Προκοπάκης, εξηγώντας ότι το μόνο που πετυχαίνει αυτή η τακτική είναι να ζημιώνει την ανάπτυξη, και να γεννά αιτήματα για μια επόμενη αναδιανομή επιδομάτων και εκείνη για μια επόμενη, δηλαδή να μας εγκλωβίζει σε έναν αέναο φαύλο κύκλο.
Σχολιάζοντας τις συντηρητικές προβλέψεις του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια, απαντά ότι αυτές βασίζονται στη βόμβα του δημογραφικού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το Ασφαλιστικό. Ένα αδιέξοδο που, όπως λέει, δεν πλήττει μόνο τον πληθυσμό της Ελλάδας αλλά υπονομεύει και την όποια προσπάθεια οικονομικής της μεγέθυνσης, καθώς το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται για να σπρώξει μπροστά την ανάπτυξη, απουσιάζει.
Σαν μοναδική λύση στο πρόβλημα, προτάσσει την ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, μέσα από ένα τολμηρό και πειστικό σχέδιο, ακόμη και με διαφορετικά οικονομικά μοντέλα, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι η κυβέρνηση θα επωμιστεί το απαραίτητο πολιτικό κόστος μιας τέτοιας απόφασης. Δίχως τέτοιες ρηξικέλευθες ιδέες θεωρεί προφανές ότι η Ελλάδα τις ερχόμενες δεκαετίες δεν θα μπορεί να παράγει επαρκή πλούτο για τους πολίτες της.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Το Δεκέμβριο θα δοθεί ένα ακόμη κοινωνικό μέρισμα στους οικονομικά αδύναμους, ύψους τουλάχιστον 200 εκατ ευρώ. Είναι σωστή ή λάθος αυτή η πολιτική και γιατί; Τα ποσά αυτά δεν θα μπορούσαν να διατεθούν διαφορετικά και με πιο αποδοτικό τρόπο για την οικονομία;
Δεν θέλουμε ως χώρα άλλα κοινωνικά μερίσματα. Η αναδιανομή αυτού του τύπου γεννά αιτήματα για την επόμενη αναδιανομή και εκείνη για την επόμενη, δηλαδή μας εγκλωβίζει σε έναν ατελείωτο φαύλο κύκλο. Δεν είναι ο σωστός τρόπος τα μερίσματα για την ενίσχυση της κοινωνίας και της οικονομίας.
Όταν καλώς ή κακώς, παραμένει ως ζητούμενο να επιτευχθεί υπερπλεόνασμα, προκειμένου να δοθεί κοινωνικό μέρισμα, τότε ζημιωμένη βγαίνει μόνο η ανάπτυξη.
Η γνώμη μου είναι ότι το ελληνικό σύστημα δεν είναι ακόμη ώριμο για να σχεδιάσει πιο παραγωγικές πολιτικές στο συγκεκριμένο θέμα.
Τα χρήματα αυτά θα έπρεπε να διατεθούν για δημιουργία θέσεων εργασίας, όχι για επιδόματα. Έπειτα εγώ εξακολουθώ να υποψιάζομαι ότι δεν έχουμε τελειώσει με την πολιτική αντιπαράθεση και τους εκλογικούς κύκλους. Υπό αυτή την έννοια, θα έλεγα ότι το κοινωνικό μέρισμα έχει πάντα την διάσταση του πολιτικού χρήματος.
Το Σεπτέμβριο πάντως στο Eurogroup, και ενώ ήταν νωπή η συζήτηση για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, είχε γίνει πολύς λόγος για την επιστροφή των κερδών από τα προγράμματα αγοράς ομολόγων SNPs και ANFAs, καθώς και για το πώς αυτά θα χρησιμοποιηθούν ώστε να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη. Σας θυμίζω ότι τότε ο Πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι η Ελλάδα διεκδικεί τα κέρδη αυτά να διοχετευθούν σε φοροελαφρύνσεις για αναπτυξιακές επενδύσεις.
- Τι βλέπει το ΔΝΤ και παραμένει επιφυλακτικό για την Ελλάδα, προβλέποντας ανάπτυξη 2% για φέτος, και 2,2% για το 2020, έναντι 2,8% των ελληνικών προβλέψεων;
Κάθε εκτίμηση για μεγέθυνση της οικονομίας βασίζεται σε επιμέρους εκτιμήσεις για την ιδιωτική κατανάλωση, την ανεργία, τις δημόσιες επενδύσεις. Το χάσμα ανάμεσα στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ και της ελληνικής κυβέρνησης σχετίζεται με διαφορετικές εκτιμήσεις στα επιμέρους ζητήματα.
Η γνώμη μου είναι ότι ο προϋπολογισμός του 2020 είναι υπεραισιόδοξος γιατί στηρίζεται σε αρκετά φιλόδοξες εκτιμήσεις, όπως η αύξηση σχεδόν 2% της ιδιωτικής κατανάλωσης και η αύξηση κατά περίπου 16% των ιδιωτικών επενδύσεων. Καλές οι διατάξεις του αναπτυξιακού νομοσχεδίου υπέρ της επιχειρηματικότητας, ωστόσο μην ξεχνάτε ότι κάθε επένδυση θέλει χρόνο μέχρι να ωριμάσει.
Δεν είμαι σίγουρος ότι ακόμη και αν ενεργοποιηθούν όλες οι επενδύσεις που εκκρεμούν εδώ και χρόνια, και πάλι αρκούν για να στηρίξουν μια ετήσια αύξηση 16%. Τα καλά επομένως νέα στο μέτωπο των επενδύσεων, όσο και από τις επιπτώσεις του αναπτυξιακού νόμου, δε θα τα δούμε άμεσα.
Το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών είναι αρκετά αισιόδοξο, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πιθανότητες επίτευξης του στόχου λόγω ευνοϊκότερων πιθανόν πιστωτικών συνθηκών, περιορισμού της οικονομικής αβεβαιότητας και βελτίωσης του οικονομικού κλίματος.
- Συνυπολογίζει και τις επιπτώσεις από τα σύννεφα στον διεθνή ορίζοντα, το πάντα συγκρατημένο ΔΝΤ;
Ασφαλώς. Η Ευρώπη βρίσκεται ένα βήμα πριν την ύφεση, γεγονός που σημαίνει πρόβλημα με τις ελληνικές εξαγωγές, αλλά και χαμηλότερα έσοδα από τον τουρισμό. Εν κατακλείδι, πιστεύω ότι παρ' ότι βγαίνει η εκτίμηση για ανάπτυξη 2,8% το 2020, εφόσον επιτευχθούν οι στόχοι για την ιδιωτική κατανάλωση, την ανεργία, και τις επενδύσεις, εντούτοις παραμένει αρκετά φιλόδοξη.
Επίσης στις μακροχρόνιες προβλέψεις του Ταμείου, ειδικά για την περίοδο μετά το 2020, αυτό επαναλαμβάνει μια παλαιά του εκτίμηση ότι η ελληνική οικονομία θα «σέρνεται» με ρυθμούς χαμηλότερους από 1% το 2024.
Που αποδίδετε το γεγονός ότι το Ταμείο επαναλαμβάνει αυτή την παλαιά πρόβλεψη ; Το ρωτώ, δεδομένου ότι αποτελεί κοινή παραδοχή ότι η χώρα έχει γυρίσει σελίδα…
Η απάντηση βρίσκεται στο δημογραφικό αδιέξοδο της Ελλάδας που δεν πλήττει μόνο τον πληθυσμό της αλλά υπονομεύει και την όποια προσπάθεια οικονομικής της ανάκαμψης.
Εκτός από αποβιομηχανοποιημένη, η Ελλάδα είναι και μια ραγδαία γηράσκουσα χώρα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι σύμφωνα με μελέτες μια αύξηση των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) κατά περίπου 50.000 οδηγεί σε μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται σε κάθε χώρα για να σπρώξει μπροστά την ανάπτυξη, όσο περνούν τα χρόνια, λείπει από την Ελλάδα ολοένα και περισσότερο. Οι δημογραφικές εξελίξεις οδηγούν άμεσα τις επόμενες δεκαετίες σε επιτάχυνση της γήρανσης, και άρα σε διόγκωση της βόμβας του Ασφαλιστικού. Τα παραπάνω λαμβάνει υπόψιν του ΔΝΤ για τις μακροπρόθεσες προβλέψεις του.
- Βλέπετε επομένως κάποια λύση στην εξίσωση "δημογραφικό-ανάπτυξη";
Η μόνη λύση που μπορώ να φανταστώ είναι να εκμεταλλευτούμε το προσφυγικό. Να εντάξουμε με ένα τολμηρό και πειστικό σχέδιο τους μετανάστες στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, ακόμη και με διαφορετικά οικονομικά μοντέλα, και φυσικά λαμβάνοντας ως κυβέρνηση το απαραίτητο πολιτικό κόστος μιας τέτοιας απόφασης.
Σκεφτείτε ότι ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, ακριβώς επειδή οι μετανάστες είναι στην πλειοψηφία τους ανειδίκευτοι εργάτες, και πάλι θα χρειαζόταν ένα βάθος χρόνου, προκειμένου να αποδώσει ένα σχέδιο ενσωμάτωσής τους στην ελληνική οικονομία.
Τέτοιες ρηξικέλευθες ιδέες χρειάζονται. Στο παρελθόν για παράδειγμα η Γερμανία είχε δώσει κίνητρα για να φέρει κομπιουτεράδες από το εξωτερικό.
Δίχως τέτοιες προτάσεις, με τους θανάτους να ξεπερνούν τις γεννήσεις, εκατοντάδες χιλιάδες νέους να έχουν μεταναστεύσει και έναν από τους πιο γηρασμένους πληθυσμούς της Ευρώπης, είναι προφανές ότι η Ελλάδα τις ερχόμενες δεκαετίες δεν θα μπορεί να παράγει επαρκή πλούτο για τους πολίτες της.
- Ποιες άλλες μεταρρυθμίσεις και σε ποιους τομείς χρειάζεται άμεσα η χώρα, προκειμένου να ανέβει στη διεθνή κατάταξη της ανταγωνιστικότητας; Μήπως πρέπει να γίνουν ακόμη πιο τολμηρά βήματα;
Καταρχήν, πρέπει να πάψει η ελληνική οικονομία να είναι τόσο υπερρυθμισμένη. Έπειτα, χρειάζονται άμεσα μεταρρυθμίσεις στο πτωχευτικό δίκαιο, προκειμένου να γίνει απλούστερο, στην ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, και φυσικά στο Ασφαλιστικό.
Επίσης απαιτείται ταχύτερη αδειοδότηση νέων επιχειρήσεων, άρση των στρεβλώσεων στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπου η Ελλάδα θέλει να κάνει την μεγάλη στροφή, καθώς και να ξαναδούμε επιτέλους το νόμο για το fast track.
Από τo σύνολο των έργων, τα οποία από το 2010, οπότε και θεσπίστηκε ο σχετικός νόμος, χαρακτηρίστηκαν στρατηγικές επενδύσεις και εντάχθηκαν στο καθεστώς fast track, έχουν ξεκινήσει ελάχιστα και αμφιβάλλω αν κάποιο έχει τεθεί σε λειτουργία.
