Της Νικολέτας Μουτούση
«Για να ανακαλύψεις ηπείρους, πρέπει να διασχίσεις ωκεανούς» είχε πει σε μία συνέντευξή του ο Γιάννης Τσεκλένης. «Μην αφήσεις τη μόδα. Τα τελευταία πέντε χρόνια ό,τι αγοράζεις μετά από έξι μήνες το έχει η couture στο Παρίσι, χωρίς να το ξέρεις» ήταν η τελευταία –ευλογία, ευχή και κατάρα μαζί, όπως ο ίδιος την περιέγραφε- που του έδωσε ο πατέρας του λίγο πριν πεθάνει για τα υφάσματα και τα σχέδια που επέλεγε.
Την περασμένη Πέμπτη ο Γιάννης Τσεκλένης διέσχισε τον δικό του ωκεανό, αφήνοντας την τελευταία του πνοή σε ηλικία 82 ετών. Ποτέ, όμως, δεν άφησε τη μόδα ή αντίστοιχες μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας, ακολουθώντας την προτροπή του πατέρα του. Αντιθέτως, ήταν ο άνθρωπος που έκανε τις ηπείρους να υποκλίνονται στις ελληνικές δημιουργίες του.
Από την Αμερική έως την Αυστραλία και από τη Μέση Ανατολή έως την Άπω Ανατολή τα ρούχα Tseklenis γίνονταν ανάρπαστα. Πουλήθηκαν από διάσημα καταστήματα σε περισσότερες από 30 χώρες. Όπως έγραφαν κριτικοί μόδας στο περιοδικό Life με αφιέρωμα μάλιστα την προσελήνωση του Άρμστονγκ, ήταν «ο Έλληνας με το χρυσό άγγιγμα».
Παιδί των βορείων προαστίων, όπως έχει πει ο ίδιος, αρχίζει από την ηλικία των 14 ετών να ασχολείται με την επιχείρηση του πατέρα του, το κατάστημα εμπορίας υφασμάτων στη γωνία Ερμού και Βουλής. Δηλώνει, ωστόσο, πως επιθυμεί να εμπλακεί με το διαφημιστικό χώρο. Και σε αυτόν αρχίζει να ξεδιπλώνει το ταλέντο του. Σχεδιάζει τα μπουκάλια για την εταιρεία Μεταξά, της οποίας αναλαμβάνει και τη διαφημιστική εκστρατεία όπως στη συνέχεια και άλλων μεγάλων εταιρειών της General Motors και της Aegean Mills.
Ασχολείται και με τη διακόσμηση. Οι χώροι στους γάμους του Χουάν Κάρλος της Ισπανίας με τη πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδας, αλλά του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου με την Άννα- Μαρία σχεδιάστηκαν και διακοσμήθηκαν από τον Γιάννη Τσεκλένη. Οι επαφές του εξάλλου με τον τέως βασιλιά θα οδηγήσουν και στη γνωριμία του με την πρώτη του σύζυγο, Άσπα Πεσμαζόγλου, κόρη του διάσημου οδηγού αγώνων και ιδιοκτήτη της Opel Τζόνι Πεσμαζόγλου.
Ο θάνατος του πατέρα του το 1964 τον οδηγεί να αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση και ουσιαστικά αποτελεί την απαρχή για την κατάκτηση του χώρου της μόδας. Δημιουργεί τα πρώτα του σχέδια υφασμάτων και βρίσκοντας ανταπόκριση από τον σχεδιαστή υψηλής ραπτικής Ντίμη Κρίτσα, συνεργάζονται και φτιάχνουν τα πρώτα ρούχα. Συμμετέχουν στο Μεσογειακό Φεστιβάλ Μόδας, το οποίο διοργάνωνε τότε ο Οργανισμός Λαμπράκη για το περιοδικό Μόδα. Και από εκεί η υπογραφή Τσεκλένης απογειώνεται…
Από τη Θεσσαλονίκη στη Νέα Υόρκη
Ταξιδεύουν για το φεστιβάλ Θεσσαλονίκη, Βηρυττό, Αλεξάνδρεια, Βενετία και γνωρίζουν τεράστια επιτυχία. Τότε, βέβαια, γνωρίζεται και με την Έφη Μελά, σούπερ μοντέλο της εποχής και Μις Ελλάς, η οποία θα αποτελέσει τον άνθρωπο που θα τον συντροφεύει μέχρι το τέλος της ζωής του. Παντρεμένοι και οι δύο, ερωτεύονται, χωρίζουν και αποφασίζουν να πορευτούν μαζί.
Η συνέχεια, μετά την επιτυχία της πρώτης επιτυχίας της συλλογής Τσεκλένη- Κρίτσα, θα δοθεί στην Αμερική. Αποφεύγουν Γαλλία και Ιταλία, όπου ήταν χώρες με μεγάλους οίκους, ενώ ακόμη η Αμερική ήταν πίσω σε θέματα μόδας. Ο Γιάννης Τσεκλένης δημιουργεί τη συλλογή Κύματα (Waves), που παρουσιάζεται στη Νέα Υόρκη. Σε λίγα 24ωρα η Ελίζαμπεθ Άρντεν του πιο γνωστού οίκου μόδας της εποχής θα ζητήσει να τους συναντήσει για να δει τη συλλογή, την οποία αγοράζει και κάνει παραγγελίες 5.000 μέτρων μεταξωτών υφασμάτων υπογραφής Τσεκλένη.
Ακολουθεί η συνεργασία με τον κολοσσό της εποχής Puritan Fashion Corporation, που θα διοχετεύσει τις δημιουργίες του σε όλη την Αμερική, αλλά και η δεύτερη συλλογή του με τίτλο «The Greek Fashion Odyssey», που θα συνοδευτεί μεγάλη έντυπη καμπάνια χρηματοδοτούμενη από ΕΟΤ, Ολυμπιακή, Μεταξά αλλά και τον ίδιο τον Αριστοτέλη Ωνάση, με τον οποίο θα ξανασυνεργαστούν.
Ο Γιάννης Τσεκλένης διακόπτει τη συνεργασία του με τον Κρίτσα και αρχίζει το 1967 να ανοίγει τις δικές του μπουτίκ. Ερμού, Θεσσαλονίκη, Μύκονος, αλλά και Βηρυττός, Λονδίνο είναι μερικά μόνο από τα πρώτα του «πόστα», ενώ ακολουθούν μία σειρά από Tseklenis boutiques. Παράλληλα, εκχωρεί άδειες παραγωγής και διάθεσης σε μεγάλους οίκους του εξωτερικού.
Η ανατροπή
Το 1974 αποφασίζει να κάνει μία μεγάλη επιχείρηση παραγωγής ενδυμάτων στο Μαρκόπουλο, αλλά η επόμενη χρονιά θα του επιφυλάξει μία δυσάρεστη είδηση που θα ανατρέψει τους σχεδιασμούς του. Εμφανίζεται στο αριστερό του χέρι ένα μελάνωμα που πρέπει όπως του λένε οι γιατροί να αφαιρεθεί άμεσα. Ήταν καρκινικό τρίτου τύπου και παρά τις θεραπείες, ένα χρόνο μετά θα χρειαστεί να γίνει ακρωτηριασμός του χεριού σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης.
«Ήταν ένας φίλος που με κάλεσε για σκοποβολή το Σάββατο πριν το χειρουργείο. Και εκεί, πυροβολώντας με το ένα χέρι, ξύπνησε μέσα μου η ανταγωνιστικότητα. Είπα θα προσπαθήσω να κάνω καλύτερα αυτά που οι άλλοι κάνουν με τα δύο χέρια. Θα κάνω υπέρβαση των δυνατοτήτων μου…» ανέφερε συνέντευξή του (Athens Voice). «Ρώτησα τον γιατρό μου, τι ποσοστά ζωής έχω. Για τον πρώτο χρόνο μου είπε είναι σαν μια ζαριά στο τάβλι, ένα ποσοστό γύρω στο 5%» είχε πει σε άλλη συνέντευξή του (bovary.gr).
Μετά την ασθένεια, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες άρχισαν να καταρρέουν. Οι τράπεζες έκλεισαν τις… κάνουλες με αποτέλεσμα να βρεθεί με μεγάλα χρέη και να αναγκαστεί να μείνει μόνιμα στην Αμερική. Τότε, όπως και ο ίδιος έχει αναγνωρίσει, ο μόνος άνθρωπος που επένδυσε πάνω του ήταν ο Γιώργος Γεωργακάς του Μινιόν. Πήγε και τον βρήκε και του είπε να συνεργαστούν. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν 7 μπουτίκ Τσεκλένης στο πολυκατάστημα, ωστόσο η πυρκαγιά που το κατέστρεψε ήταν ένα ακόμη χαστούκι για το χαρισματικό σχεδιαστή.
Ο ίδιος θα εγκαταλείψει το χώρο της μόδας το 1991 αλλά θα συνεχίσει να ασχολείται με τον σχεδιασμό χώρων όπως ξενοδοχεία, θέατρα και κατοικίες, ενώ θα προχωρήσει και σε ανακαινίσεις τρένων, αεροπλάνων, λεωφορείων κ.ά.
Οι ποδιές του Μινιόν
Σήμα κατατεθέν του Γιάννη Τσεκλένη με τη συνεργασία με το Μινιόν υπήρξαν οι μαθητικές ποδιές. Πόσα και πόσα παιδιά πήραν τις μπλε ποδιές με το άσπρο γιακά δια χειρός Τσεκλένη. Είχε βέβαια προηγηθεί το 1972 ο σχεδιασμός των στολών για τις αεροσυνοδούς της Ολυμπιακής.
Όπως περιγράφει σε συνέντευξή του ο Γιάννης Τσεκλένης αρχικά έφτιαξε στολές μόνο για την πρώτη θέση, αλλά στη συνέχεια ο Ωνάσης του είπε να αναλάβει για όλο το πλήρωμα. «Μα έχουμε τον Pierre Cardin» λέει ότι του είπαν οι συνεργάτες του. «Εγώ θέλω τον δικό μας» απάντησε ο Ωνάσης. Δεν έλειψε και η… πινελιά του στις στολές της Ελληνικής Αστυνομίας, όπου μεταμόρφωσε σε «μοντέλα» τους αστυνομικούς της χώρας.
