Για μια εποχή που θα έλθει

Της Μαρίας Χούκλη

«…Είναι ζήτημα χρόνου να αλλάξει το είδος της δημοκρατίας, επιτρέποντας κάποια στιγμή τη διεύρυνση της με περισσότερες φωνές ευθύνης και συμμετοχικότητας…»

Η ενθαρρυντική πρόβλεψη ανήκει στον Ανδρέα Ζαμπούκα, διαχειριστή και συντονιστή του «Φιλελεύθερου Forum» του Liberal που βγαίνει πλέον στον ψηφιακό ωκεανό, αναμένοντας εσάς. Ο πήχης έχει τοποθετηθεί ψηλά: άποψη επώνυμη, μέτρο, σεβασμός στη διαφορετικότητα, αναζήτηση του λογικού και τεκμηριωμένου επιχειρήματος. Ακόνισμα στη θεωρία τώρα, για να είμαστε καλύτεροι στην πράξη αργότερα, σημειώνει ο maestro του Forum.

Η γέννηση της νέας πλατφόρμας δημόσιου διαλόγου συνέπεσε με την απώλεια ενός σημαντικού Έλληνα, του Δημήτρη Ποταμιάνου, ο οποίος πίστευε στη σημασία της ατομικής ευθύνης που συνδυάζεται με τη συλλογική δράση. Ένα ελεύθερο πνεύμα, με βαθειά καλλιέργεια, που λάτρευε την ευζωία με την επικούρεια διάστασή της. Σπουδαίος, αλλά και ταπεινός, όπως είναι οι αληθινά αξιόλογοι άνθρωποι. Είχε γράψει πολλές φορές για το ιδανικό modus vivendi των σύγχρονων κοινωνιών. Τον ένοιαζε η διαρκής φροντίδα για την εδραίωση της ελευθερίας στη σκέψη και στην πράξη. Η μέριμνα πρέπει να είναι συνεχής, έλεγε, διότι η αξίωση για ελευθερία δεν είναι εγγεγραμμένη στα γονίδιά μας, ούτε μας προίκισε με αυτό το θείο δώρο κάποιος πάνσοφος δημιουργός. Ο Δημήτρης Ποταμιάνος υπερασπιζόταν με θέρμη τον συν-ανταγωνισμό/ coopetition. Έχoντας μελετήσει φιλοσόφους, οικονομολόγους, ιστορικούς και κοινωνικούς αναλυτές, βιολόγους, ηθολόγους και μαθηματικούς, όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων, διατύπωσε το credo του: Μόνο όταν συναντιούνται η ανταγωνιστική ροπή και η συνεργατική έφεση που συνυπάρχουν μέσα μας, μόνο τότε ευημερούν οι κοινωνίες. Ατομική ευθύνη και συλλογική δράση, λοιπόν. Ναι, αλλά πώς; Ο Δημήτρης Ποταμιάνος είχε και την απάντηση, πώς μπορεί να καταστεί κάτι τέτοιο εφικτό στους «θρυμματισμένους» καιρούς μας. Πίστευε στις αναζωογονημένες περιφερειακές κοινότητες που μπορούν να διασφαλίσουν στη μικρή κλίμακα την προσωπική ευημερία και την αρμονική συμβίωση με τους άλλους. Αλλά τίποτα δεν θα πετύχει χωρίς την εδραίωση φιλελεύθερων θεσμών που επιτρέπουν στο καθένα μας την αξιοποίηση και την προστασία της ατομικότητας και στο σύνολο, την εύρυθμη λειτουργία του. Coopetition / Συν-ανταγωνισμός.

Ούτε σύνθλιψη του ενός από το Σύνολο, αλλά ούτε «ο καθένας το βιολί του, Ορχήστρα να γίνουμε...». Η διαπάλη του Εγώ με το Εμείς μπορεί να φέρει το σύστημα σε μια κατάσταση επιτυχούς ισορροπίας. Ο Δημήτρης Ποταμιάνος δεν ήταν ένας ρομαντικός διανοούμενος, κλεισμένος στον πύργο του. Ήξερε ότι δεν είναι εύκολο, αλλά τόνιζε με τα γραπτά του και από κάθε δημόσιο βήμα ότι προς τα εκεί πρέπει να κατατείνουν οι σχεδιασμοί των πολιτικών ηγεσιών και οι επιδιώξεις των κοινωνιών. Δεν είμαστε ακόμη σ' αυτό το σημείο, αλλά αισθάνομαι ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στην ελληνική κοινωνία. Σαν να τελειώνουμε με αρνήσεις και πένθη. Πληθαίνουν καθημερινά εκείνοι που συνειδητοποιούν ότι οι πολίτες είμαστε μέρος της λύσης. Κατά κάποιο τρόπο, δεν έχουν αλλάξει πολλά από τότε που ο Σενέκας είχε πει: «το μεγαλύτερο μέρος της προόδου είναι η κοινή μας επιθυμία να προχωρήσουμε».

Το «Φιλελεύθερο Forum» του Liberal προσφέρει τη δυνατότητα να μετρηθούμε και να αναμετρηθούμε εναντίον της εποχής, δια της εποχής, για μια εποχή που θα έλθει.