Η χώρα του τανγκό έχει αρκετά κοινά με τη δική μας. Έχει πειραματιστεί με τον λαϊκισμό, έχει βιώσει το ΔΝΤ στο πετσί της και έχει πολύ υψηλή φορολογία. Άλλο ένα κοινό των δύο χωρών είναι ότι οι πολίτες τους δεν είναι ιδιαίτερα τυπικοί ως προς τις φορολογικές υποχρεώσεις τους με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις τους να δίνουν συνέχεια ευκαιρίες στους κακοπληρωτές να καλύψουν τις οφειλές τους με διάφορους τρόπους.
Η ανάγκη για διευκόλυνση των κακοπληρωτών (που κατά τη γνώμη μου η δυσκολία τους είναι εύλογη και κατανοητή στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων) δημιουργεί ένα ζήτημα ηθικής τάξης. Ενώ το κράτος κάνει ότι μπορεί για να διευκολύνει τους οφειλέτες, αφήνει τους τυπικούς φορολογούμενους στη μοίρα τους χωρίς να μεριμνά καθόλου για τις δυσκολίες που εκείνοι μπορεί να αντιμετωπίζουν και τις θυσίες που κάνουν προκειμένου να είναι τυπικοί. Είναι, δηλαδή, σαν το κράτος να ανταμείβει την κακή συμπεριφορά με διευκολύνσεις και την καλή με πολύ υψηλή φορολογία.
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι καλά κάνει το κράτος και διευκολύνει τους “κακοπληρωτές” του αφού με τα κίνητρα που τους δίνει αυξάνει τα έσοδά του και γλιτώνει πόρους που αλλιώς θα πήγαιναν σε φορολογικούς ελέγχους και δικαστικές διαμάχες. Επίσης, εξίσου εύλογη είναι και η άποψη ότι το να ανταμείβει το κράτος την τυπική συμπεριφορά δίνει το λάθος μήνυμα ότι η τυπικότητα αποτελεί εξαίρεση άξια αναγνώρισης. Αυτή η αρχή, αν επεκταθεί σε άλλους τομείς πέραν της φορολογίας μπορεί να αποβεί πολύ προβληματική.
Η κυβέρνηση της Αργεντινής, σύμφωνα με νόμο που εγκρίθηκε από τη Γερουσία, αποφάσισε την πριμοδότηση της έγκαιρης πληρωμής της φορολογίας των πολιτών και των επιχειρήσεων μέχρι και 50%! Η κίνηση αυτή αναμένεται να δώσει μία μεγάλη ανάσα στους φορολογουμένους που πληρώνουν στην ώρα τους και θα κινητροδοτήσει αρκετούς “κακοπληρωτές” να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους και να πληρώσουν στην ώρα τους. Με τη συγκεκριμένη πριμοδότηση, η Αργεντινή απαντά στο ηθικό ζήτημα της προνομιακής συμπεριφοράς έναντι των κακοπληρωτών, μειώνει τη φορολογία στους τυπικούς φορολογουμένους, και αυξάνει τη φορολογική συνείδηση στη χώρα.
Το μεγάλο ερώτημα, ειδικά για χώρες σαν την Αργεντινή και την Ελλάδα, παραμένει: Μπορούμε να ορθοποδήσουμε όταν η τυπική συμπεριφορά θεωρείται άξια πριμοδότησης και η “κακή” συμπεριφορά πάλι οδηγεί σε ευνοϊκές ρυθμίσεις; Οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες δεν βασίστηκαν σε αυτή τη λογική. Αντίθετα, κατέστησαν ξεκάθαρο ότι η “κακή” συμπεριφορά δεν συμφέρει κανέναν, έθεσαν αυστηρούς αλλά δίκαιους κανόνες και στη συνέχεια τους εφάρμοσαν. Στις ΗΠΑ, το να πληρώσει κανείς τους φόρους του στις 15 Απριλίου (η ημέρα που παραδοσιακά λήγει η προθεσμία κατάθεσης των φορολογικών δηλώσεων και πληρωμής των φόρων προς το ομοσπονδιακό κράτος) δεν θεωρείται πράξη άξια πριμοδότησης. Είναι αυτονόητη. Φυσικά, για να φτάσει σε αυτό το επίπεδο φορολογικής ευσυνειδησίας η Ελλάδα και η Αργεντινή πρέπει να αλλάξουν πολλά, όπως το ύψος και η ανταποδοτικότητα της φορολογίας, το επίπεδο των κρατικών υπηρεσιών, και τα αντικίνητρα κατά της φοροδιαφυγής. Μέχρι να γίνει αυτό, θα αρκεστούμε σε αργεντίνικου τύπου μπαλώματα.
