Τελευταίο άρθρο της χρονιάς σήμερα και ένα βασικό ερώτημα πλανάται στη σκέψη μας. Με μία ομολογουμένως πολύ κακή χρονιά να φτάνει στο τέλος της, είναι πολύ εύκολο να κατονομάσουμε τα μύρια κακά που μας βρήκαν φέτος. Η δύσκολη αποστολή, στην προκειμένη περίπτωση, είναι το να εντοπίσουμε τα θετικότερα πράγματα που έγιναν φέτος.
Τι κρατάμε λοιπόν από το 2020;
Το εμβόλιο και το ιατρικό προσωπικό
Για τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες έχουν γραφτεί πολλά - συνήθως αρνητικά - τα τελευταία χρόνια. Όμως, το 2020 αποδείχθηκε ότι αυτές ανταποκρίθηκαν πρώτες στην παγκόσμια ανάγκη για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη Pfizer και την BioNTech που όχι μόνο έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ στην εύρεση και έγκριση εμβολίου, αλλά το έκαναν χωρίς τη στήριξη του αμερικανικού κράτους προκειμένου να μην κολλήσουν στα γραφειοκρατικά γρανάζια με τα οποία συνεπάγεται η κρατική στήριξη. Πρόκειται για έναν θρίαμβο της αγοράς τον οποίο καλά θα κάνουμε να μην τον ξεχάσουμε στο προσεχές μέλλον.
Παράλληλα, το ιατρικό προσωπικό όλων των χωρών που υπέστησαν μεγάλο πλήγμα από την πανδημία κατάφερε να μας κρατήσει όρθιους με αυτοθυσία προσήλωση στο καθήκον. Κάθε γιατρός, κάθε νοσοκόμος θα μπορούσε να βρει δικαιολογία σε αυτή μάχη ώστε να απέχει. Όμως, αυτοί εκεί - πιστοί στην αποστολή τους και στο ήθος των επαγγελμάτων τους. Τους ευχαριστούμε για αυτή τη συγκινητική ανταπόκριση στην ατομική ευθύνη και υπευθυνότητα.
Η έξοδος του Τραμπ από την Προεδρία
Για τον Τραμπ έχουμε γράψει πολλά σε αυτή τη στήλη. Η κάλπη του Νοεμβρίου του δείχνει την πόρτα της εξόδου από τον Λευκό Οίκο και μαζί με αυτόν θα φύγουν οι απανωτές προκλήσεις που ο ίδιος έθεσε στη νομοκρατία, τους θεσμούς και τους άγραφους κανόνες τόσο της εγχώριας όσο και της διεθνούς πολιτικής. Μπορεί ο Μπάιντεν να μην είναι οικονομικά φιλελεύθερος, όμως η ιστορία του δείχνει ότι θα σεβαστεί το κράτος δικαίου, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τους θεσμούς πολύ περισσότερο από τον Τραμπ. Οι φιλελεύθεροι που δεν είναι μόνο φιλελεύθεροι στην οικονομία έχουν κάθε λόγο να χαίρονται με αυτή την εξέλιξη.
Οι λύσεις της αγοράς
Φέτος ζήσαμε παρατεταμένες περιόδους εγκλεισμού, με κλειστά μαγαζιά, κλειστά γραφεία και τον φόβο της πανδημίας. Παρά τις τιτάνιες προκλήσεις, οι εφοδιαστικές αλυσίδες σε ολόκληρο τον κόσμο συνέχισαν να λειτουργούν σχεδόν κανονικά καθόλη τη διάρκεια των lockdowns. Το φαγητό, τα φάρμακα, τα είδη πρώτης ανάγκης, οι προστατευτικές μάσκες και τα αντισηπτικά δεν έλειψαν από κανέναν λόγω της παγκόσμιας κρίσης που έφερε ο COVID-19 (εξαίρεση οι καθυστερήσεις στα δώρα των Χριστουγέννων που τα περιμένουμε ακόμα!). Όλοι οι άνθρωποι που εργάστηκαν στις μεταφορές, τις αποθήκες, και τα εργοστάσια παραγωγής σε συνδυασμό με τις εταιρίες που επένδυσαν σε ψηφιακά καταστήματα και υποδομές αξίζουν την ευγνωμοσύνη όλων μας. Το ίδιο ισχύει και για τους επιχειρηματίες που ανέλαβαν τεράστια ρίσκα ώστε όλα αυτά να είναι εφικτά και αποδοτικά. Χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε βιώσει την πανδημία με τις ανέσεις του 21ου αιώνα.
Η προώθηση της ψηφιοποίησης του κράτους στην Ελλάδα
Το 2020 έγιναν πολλά σπουδαία βήματα ψηφιοποίησης του κράτους για τα οποία θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι ως φιλελεύθεροι. Η ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών μειώνει τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά ενώ αυξάνει και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών που λαμβάνουν πολίτες και επιχειρήσεις. Ας είναι αυτή η αρχή μίας μεγάλης συνέχειας, όλοι κερδισμένοι θα είμαστε.
Space X στον ISS
Από πολλές απόψεις το 2020 ήταν η χρονιά που ανέδειξε τις αδιαμφισβήτητες δυνατότητες της ελεύθερης αγοράς και του παγκοσμίου εμπορίου - τουλάχιστον για εμάς τους φιλελεύθερους που όντας υποψιασμένοι έχουμε την προδιάθεση να τις ψάξουμε και να τις εντοπίσουμε. Φέτος για πρώτη φορά μία ιδιωτική εταιρία ταξίδεψε στο διάστημα και μάλιστα σε επίσημη αποστολή. Η SpaceX του Elon Musk κέρδισε την εμπιστοσύνη της NASA και έστειλε δύο κοσμοναύτες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μάλιστα, το εγχείρημα αυτό στοίχισε στη NASA περίπου το ⅓ από ότι θα της στοίχιζε αν το έκανε μόνη της, πράγμα που αναδεικνύει και το πόσο σημαντικό είναι το κίνητρο του κέρδους στην αποφυγή σπατάλης. Η ελεύθερη αγορά στο διάστημα λοιπόν!
Η έκθεση Πισσαρίδη
Σε ότι αφορά τη δημόσια πολιτική η Έκθεση Πισσαρίδη ίσως και να ήταν το σημαντικότερο μη-κυβερνητικό εγχείρημα της χρονιάς. Υπό την καθοδήγηση του νομπελίστα οικονομολόγου, ορισμένοι εκ των κορυφαίων οικονομολόγων και ειδικών της χώρας μας κατέγραψαν ένα συνεκτικό οδηγό για το μέλλον της οικονομίας μας. Αν οι προτάσεις τους εισακουστούν, τόσο η οικονομία όσο και ολόκληρη η χώρα μας θα είναι αγνώριστη σε μία δεκαετία. Από όλες τις μεταρρυθμίσεις που πρότεινε η επιτροπή Πισσαρίδη, μία βρίσκεται στην κορυφή των φιλελεύθερων προτεραιοτήτων: η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και η μετάβαση σε ένα σύστημα τριών πυλώνων. Ακόμα και αν αυτή η μεταρρύθμιση είναι η μοναδική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση, οι εργαζόμενοι θα βγουν κερδισμένοι.
Ευχές για ένα χαρούμενο, υγιές, παραγωγικό, και εορταστικό (το ελληνικό κράτος γίνεται 200 ετών) 2021!
