Έγκλημα στο Ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας
Βιβλίο

Έγκλημα στο Ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας

Τεύκρος Μιχαηλίδης «Φονικό στη Μεγάλη Εκκλησία», εκδ. Πόλις

«Μην ξεχνάς πώς ο μέγας Πυθαγόρας πρέσβευε ότι όλα στον κόσμο –όντα, μεγέθη, καταστάσεις, συναισθήματα- είναι αριθμός, 'Αριθμώ δε τα πάντ’ επέκοιεν'».

«Αυτό που ήθελε να πει ο Πλάτων ήταν ότι η γεωμετρία είναι η βάση κάθε άλλης γνώσης. Οι γεωμετρικές οντότητες, αιώνιες και άφθαρτες, κατοικούν στον κόσμο των ιδεών».

«Αυτό επιζητεί γενικότερα η πλατωνική φιλοσοφία, για την οποία η γεωμετρία αποτελεί την ιδανική πύλη εισόδου».

Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie, και εξαιρετικός συγγραφέας, σε όλα του τα βιβλία αυτό κάνει: ενώνει με θαυμαστό τρόπο λογοτεχνία και μαθηματικά. Και μάλιστα αστυνομική λογοτεχνία («Πυθαγόρεια εγκλήματα», «Μαθηματικά επίκαιρα», «Ο μέτοικος και η συμμετρία», «Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι»). Στο «Φονικό στη Μεγάλη Εκκλησία», είναι η δεύτερη φορά που υπογράφει αστυνομικό, μαθηματικό, ιστορικό μυθιστόρημα (η πρώτη, «Αχμές, ο γιος του φεγγαριού»).

Η ιστορία του ξεκινά στην Κωνσταντινούπολη, στις 27 Δεκεμβρίου του 537, ημέρα των εγκαινίων της Μεγάλης Εκκλησίας (Αγία Σοφία) με έναν φόνο. Ο Ιωάννης, στενός συνεργάτης των αρχιτεκτόνων, βρίσκεται δολοφονημένος και όλες οι ενδείξεις οδηγούν στην φίλη του, πρώην σπουδάστρια στην Ακαδημία του Πλάτωνος, Θεανώ. Και εκτυλίσσεται σε δυο χρόνους και τρεις χώρους: Στο παρελθόν στην Αθήνα και στην Ακαδημία όπου η Θεανώ, επιτέλους φαίνεται να πραγματοποιεί το όνειρό της σπουδάζοντας μαθηματικά, στην Κωνσταντινούπολη στο ζοφερό παρόν όπου συγκρούεται ο καινούργιος με τον αρχαίο κόσμο, και στην εξορία, στην Περσία και στο παλάτι του βασιλιά.

Ο συγγραφέας με γοητευτικό και απολύτως αρμονικό τρόπο εντάσσει την μέθοδο και την τεκμηρίωση των Μαθηματικών στην καθημερινή ζωή. Αποδεικνύοντας την απόλυτη συνάφεια των δύο, την ποίηση και τη σοφία των Μαθηματικών και της Γεωμετρίας στην επίλυση των προβλημάτων της ζωής. Στο μυθιστόρημα, «η αρχαία φιλοσοφία πεθαίνει, κληροδοτώντας όμως στον καινούργιο κόσμο την κατακτημένη σοφία της: τη γεωμετρία και τη μηχανική». Ο συγγραφέας φέρνοντας στο προσκήνιο αυτή την αιώνια πια, θα μπορούσαμε να πούμε σύγκρουση, αφηγείται πρωτοεπίπεδα ένα θελκτικό αστυνομικό γρίφο εμπλουτισμένο με τις ιστορικές συνθήκες της εποχής και τη μαγεία των αριθμών: καθημερινά προβλήματα και συνηθισμένες διαπιστώσεις αποκτούν σχήμα και λύση, απόδειξη, γίνονται εργαλείο κατανόησης, προστατεύουν από σκάνδαλα, καταχρήσεις, εξουδετερώνοντας κάθε μισαλλοδοξία στο τέλος, προς όφελος της ζωής.

Στις σελίδες του, η γοητευτική καθημερινότητα με τις μικρές καθημερινές συνήθειες και τελετουργίες, τα μαθηματικά τεχνάσματα που τρομάζουν τον αδιάκριτο γείτονα, η σοφία και το έργο του Αρχιμήδη, απλές μαθηματικές ασκήσεις που αποτελούν μαθήματα πρακτικής φιλοσοφίας μέσα από τα οποία ο συγγραφέας αποδεικνύει της Ζωής και των Μαθηματικών τον άρρηκτο δεσμό. Ο συγγραφέας, διατηρώντας ιστορικά πρόσωπα, μαζί με τους ήρωες για την απαραίτητη μυθοπλασία, αναδεικνύει τον ρόλο του Ιουστινιανού, την αντιφατική προσωπικότητα της Θεοδώρας, την αέναη μάχη δίκαιου- άδικου, καλού και κακού. Αποδεικνύοντας εν κατακλείδι αυτό που μας είχε τονίσει και ο μαθηματικός στο σχολείο: ότι τα Μαθηματικά, οι αριθμοί είναι ο τρόπος να σκέπτεσαι, να ζεις. Να μπορέσεις να βάλεις τάξη στο χάος. Πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με μαθηματικά, ποίηση, ιστορία, σασπένς.

Αλλά και ένα βιβλίο που εμπεριέχει όλα όσα θα θέλατε να μάθετε για την Αγία Σοφιά, τη Μεγάλη Εκκλησία. Μετά από πολύχρονη έρευνα του συγγραφέα, ό,τι θα θέλατε να μάθετε για την αρχιτεκτονική και τον τρούλο της Αγίας Σοφίας, για τα γεγονότα εκείνης της εποχής [Στάση του Νίκα], τους νόμους του Ιουστινιανού και την προσωπικότητα της Θεοδώρας. «Οι σημειώσεις και η βιβλιογραφία στο τέλος του βιβλίου όχι μόνο τεκμηριώνουν τα γεγονότα, αλλά πλουτίζουν τις γνώσεις μας και καθίστανται κίνητρα για περαιτέρω μελέτη καθώς και μάθημα στα σχολεία», όπως έχουν επισημάνει αναγνώστες εκπαιδευτικοί για το βιβλίο.

Και για τις μέρες μας, και ένα επίκαιρο βιβλίο. Γιατί, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας λέει, μιλώντας για το κίνητρο που του δόθηκε αρχικά και τον οδήγησε στην συγγραφή της συγκεκριμένης ιστορίας, «όταν ένα οικοδόμημα ολοκληρωθεί, δεν πρέπει να φαίνεται ούτε το παραμικρό ίχνος από τις σκαλωσιές του. Εγώ όμως, ήθελα να δω τις σκαλωσιές της Αγίας Σοφίας. Ήθελα να εντοπίσω την υπογραφή του Απολλώνιου από την Πέργη στον θόλο «που έμοιαζε να παράγει μόνος του φως». Ήθελα σ’ αυτόν τον τρούλο «που φαινόταν να ίπταται χωρίς να στηρίζεται πουθενά», να αναγνωρίσω την τέχνη του Αρχιμήδη», δικαιώνοντας μια διαίσθηση που ξαφνικά τον έβαλε να ερευνήσει και να μιλήσει ειδικά Σήμερα για όλα.