Η πανδημία επιβάλλει μια νέα οικονομική πραγματικότητα και κάθε χώρα, κάθε τομέας καλούνται να προσαρμοστούν. Ο ιός υπήρξε για την παγκόσμια οικονομία το μεγαλύτερο σοκ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά ποιο θα είναι τελικά το ακριβές οικονομικό κόστος της covid-19; Οι εκτιμήσεις διαφέρουν, όμως σε όλες τα νούμερα είναι κολοσσιαία.
- Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών υπολόγισε ότι η παγκόσμια οικονομική παραγωγή θα μειωθεί κατά 8,5 τρις δολάρια το 2020-2021.
- Η Παγκόσμια Τράπεζα βλέπει ότι για πρώτη φορά από το 1870 έχει να υπάρξει μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε τόσο μεγάλο αριθμό χωρών ταυτόχρονα.
- Η Swiss Re, από τους μεγαλύτερους αντασφαλιστικούς ομίλους στον κόσμο, θεωρεί ότι ο ιός θα προκαλέσει μια τρύπα 12 τρις δολαρίων στην παγκόσμια οικονομική παραγωγή μέχρι το τέλος του 2021.
- Ο Economist εκτιμά, με σημερινή του ανάλυση, ότι η πανδημία θα μπορούσε να κοστίσει περισσότερα από 10 τρισεκατομμύρια δολάρια σε απολεσθέν ΑΕΠ κατά την περίοδο 2020- 21.
Στην πράξη το οικονομικό κόστος της πανδημίας είναι ανυπολόγιστο. Η ανάλυση Global Economic Prospects που δημοσίευσε η Παγκόσμια Τράπεζα αυτή την εβδομάδα υπολογίζει ότι η παγκόσμια οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4.3% το 2020, πτώση που ανάλογή της είδαμε μόνο στη Μεγάλη Ύφεση και στους δυο παγκόσμιους πολέμους.
Όμως, ακόμα και αυτό το νούμερο μπορεί να υποτιμά το κόστος. Επειδή μετράει την πτώση της παγκόσμιας οικονομίας από εκεί που ήταν πριν την πανδημία, όχι από εκεί που θα ήταν σήμερα, αν δεν είχε εξαπλωθεί ο ιός.
Για να υπολογίσουν την ευρύτερη πτώση, οι οικονομολόγοι χρειάζονται έναν τρόπο ώστε να εκτιμήσουν το πως θα είχε εξελιχθεί το παγκόσμιο ΑΕΠ αν δεν υπήρχε η πανδημία. Μια βάση γι’ αυτό είναι η πρόβλεψη που έκανε η Παγκόσμια Τράπεζα πέρυσι τέτοια εποχή, όταν δεν λάμβανε υπ’ όψιν της την απειλή πανδημίας. Τότε ανέμενε ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,5% το 2020, στα 86 τρισ. δολάρια.
Συγκριτικά, λοιπόν, το περσινό έλλειμμα του παγκόσμιου ΑΕΠ ήταν πιο κοντά στο 6,6%. Ο Economist μετέφρασε αυτό το ποσοστό, σύμφωνα με τις ισοτιμίες που χρησιμοποιεί η Παγκόσμια Τράπεζα, και βρίσκει ότι ισοδυναμεί με περίπου 5,6 τρισ. δολάρια.
Για το 2021, η οικονομική παραγωγή θα παραμείνει κατά 5.3% κάτω από τις προ-πανδημίας προβλέψεις, άρα ένα περαιτέρω έλλειμμα σχεδόν 4,7 τρισ. δολαρίων.
Αν προσθέσει κανείς αυτούς τους δυο αριθμούς, τότε το κόστος της πανδημίας για το 2020 και το 2021 θα ανέλθει σε περίπου 10,3 τρις δολάρια σε απολεσθείσα παραγωγή. Σε αγαθά και υπηρεσίες, δηλαδή, που θα μπορούσαν να παραχθούν αν ο πλανήτης δεν είχε χτυπηθεί από την πανδημία.
Για να υπάρξει ένα μέτρο σύγκρισης, τα 10,3 τρισ. δολάρια είναι αρκετά για να αγοράσουν τις δέκα μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρίες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των Apple, Amazon και Saudi Aramco. Φτάνουν ακόμα και για να αγοραστούν όλα τα ακίνητα της Νέας Υόρκης εννέα φορές!
Αν μοιράσουμε τις απώλειες στον παγκόσμιο χάρτη, τότε:
- Πάνω από 2 τρισ. δολάρια του κόστους θα βαρύνουν την Ευρωζώνη.
- Το κόστος που θα «σηκώσει» η Αμερική θα είναι περίπου 1,7 τρισ. δολάρια.
- Από τις αναπτυσσόμενες χώρες το μεγαλύτερο κόστος αναμένεται να υποστεί η Ινδία, περί τα 950 δισ.
- Το έλλειμμα για το ΑΕΠ της Κίνας εκτιμάται στα 680 δισ. δολάρια περίπου.
Σημειωτέον, το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ υπολογίζει ότι αν είχαν γίνει προσπάθειες για να μειωθεί ο κίνδυνος νέων ασθενειών και η μετάδοσή τους από τα άγρια ζώα στην κτηνοτροφία, δηλαδή ο τρόπος που σύμφωνα με τους ειδικούς επέτρεψε την εμφάνιση του κορωνοϊού, θα μας είχε κοστίσει 500 φορές φθηνότερα απ’ ό,τι τα μέτρα κατά της πανδημίας.
Σύμφωνα με το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ αυτές οι προσπάθειες πρόληψης θα στοίχιζαν διεθνώς από 22,2 - 30,7 δισ. δολάρια, ενώ το κόστος της πανδημίας θα ανέλθει μεταξύ 8,1-15,8 τρισ. δολάρια.
Η οικονομική ζημιά δεν πρόκειται να περιοριστεί σε αυτό και το προηγούμενο έτος. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το 2022 το Παγκόσμιο ΑΕΠ θα παραμείνει 4,4% κάτω από τις προ-πανδημίας προβλέψεις. Οι ανησυχίες της Παγκόσμιας Τράπεζας περιλαμβάνουν πιθανή διαρκή ζημιά στις επενδύσεις, στο ανθρώπινο κεφάλαιο και, κατά συνέπεια, στο αναπτυξιακό δυναμικό της παγκόσμιας οικονομίας. Φοβάται ακόμη ότι το χρέος που έχουν εκδώσει κράτη και επιχειρήσεις, ώστε να αντιμετωπίσουν την πανδημία, μπορεί να βλάψει την ανάπτυξη μελλοντικά.
Πέρα από όλα αυτά τα στοιχεία, όμως, υπάρχει άλλος ένας λόγος που καθιστά το οικονομικό βάρος της πανδημίας ανυπολόγιστο, όχι μόνο αριθμητικά αλλά και ποιοτικά. Το γεγονός ότι αν η πανδημία δεν είχε υπάρξει, τότε το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ήταν όχι μόνο υψηλότερο, αλλά και διαφορετικό. Η παγκόσμια οικονομία, δηλαδή, θα είχε παράξει διαφορετικά είδη και όχι π.χ. απολυμαντικά, μάσκες, εμβόλια και παραδόσεις δεμάτων.
Λόγω της καταστροφής που επιφέρει ο κορονοϊός στην ανθρώπινη ζωή, στην υγεία, και τις κοινωνίες ήταν απαραίτητο να κινητοποιηθούν τεράστιοι πόροι για να τον καταπολεμήσουν. Αν, όμως, ο ιός δεν είχε εξαπλωθεί ποτέ, όλες αυτές οι προσπάθειες θα ήταν αχρείαστες. Θα αποτελούσαν ένα κόστος που θα μπορούσαμε να είχαμε γλιτώσει.
