Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Προ ημερών αναρωτιόμασταν ποιο θα είναι το περιεχόμενο του πολιτικού λόγου των αυτοπροσδιοριζόμενων ως αριστερών μετά το φιάσκο της συγκυβέρνησής τους με την ακροδεξιά, την υπογραφή δύο μνημονίων, τον όψιμο φιλοαμερικανισμό, τη δημιουργία στρατοπέδων της ντροπής για πρόσφυγες και μετανάστες και πόσες άλλες ακόμα πτυχές του κυβερνητικού έργου που ήρθαν σε ευθεία αντίθεση με δηλωμένες, εδώ και δεκαετίες, ιδεολογικές αρχές.
Μια πρόγευση πήραμε τις τελευταίες ημέρες, όταν έκανε την εμφάνισή της η λέξη “γυναικοκτονία” για να περιγράψει την ειδεχθή δολοφονία της νέας γυναίκας στη Ρόδο. Ναι η λέξη είναι υπαρκτή και όπως μας πληροφόρησαν δόκιμη και σε χρήση σε έγγραφα της ΕΕ και του ΟΗΕ. Δεν το αμφισβητούμε. Ωστόσο η “επιστράτευση” της λέξης “γυναικοκτονία” για να καταγγελθεί η πατριαρχία η οποία, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, "είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία της συνείδησης που οδηγεί στην τέλεση εγκλημάτων σε βάρος των γυναικών" ε, μόνον ουδέτερη δεν είναι. Για εμάς και μόλις διαβάσαμε τη λέξη “γυναικοκτονία”, κολλημένη μάλιστα δίπλα στη λέξη “πατριαρχία”, ο συνειρμός ήταν αναπόδραστος: θυμηθήκαμε τον τρόπο που απαριθμούσαν τα παιδιά τους κάποιοι γέροντες πριν τριάντα χρόνια: “Έχω δύο παιδιά κι ένα κορίτσι”.
Οι λέξεις δεν είναι ποτέ ουδέτερες ή αθώες. Ακριβώς επειδή οι λέξεις δημιουργούν συνείδηση έχουν πάντα ένα φορτίο και στις μέρες μας που στις φιλελεύθερες δυτικές δημοκρατίες έχουν φουντώσει τα λεγόμενα identity politics, δηλαδή οι πολιτικές στη βάση της ατομικής ταυτότητας των ανθρώπων (ανάλογα με τη θρησκεία, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό κλπ) η ποιοτική αποτίμηση κάθε πολιτικής θέση γίνεται μοιραία από τις λέξεις με τις οποίες αυτή διατυπώνεται κάθε φορά.
Είπαν να παίξουν λίγο με τα identity politics στην αριστερά. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, επειδή ο πληθυσμός παρουσίαζε εν πολλοίς μια ομοιογένεια αλλά και εξαιτίας της περιθωριοποίησης μέχρι πρόσφατα των ομοφυλόφιλων και των γυναικών (κάτι που ευτυχώς αλλάζει ραγδαία) οι πολιτικές στη βάση της ταυτότητας δεν είχαν βρει πρόσφορο έδαφος.
Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει; Γιατί τα identity politics έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του οικουμενικού και καθολικού χαρακτήρα των δικαιωμάτων. Οι φιλελεύθεροι μιλάμε για δικαιώματα του ανθρώπου, πολιτευόμαστε για την άρση των ανισοτήτων όλων των ανθρώπων, εχθρευόμαστε τις διακρίσεις συλλήβδην όποιον κι αφορούν, ό,τι φύλο, χρώμα, θρησκεία, σεξουαλικό προσανατολισμό ή άλλη ταυτότητα φέρει.
Οι πολιτικές στη βάση των ταυτοτήτων μας γυρνούν δεκαετίες πίσω γι'' αυτό και είναι μάλλον βάσιμη η πρόβλεψη ότι θα γίνουν σημαία της μεσαιωνικής αριστεράς στη χώρα μας.
