Σήμερα η κυβέρνηση θα παρουσιάσει μία εμβληματική επένδυση της Microsoft στη χώρα μας. Τέτοιου είδους επενδύσεις έχουν τεράστια σημασία, τόσο επικοινωνιακά όσο και επί της ουσίας καθώς δίνουν ώθηση σε ολόκληρη την επιχειρηματική και οικονομική δραστηριότητα. Αν όμως θέλουμε να μιλήσουμε για αλλαγή ρότας της ελληνικής οικονομίας, σε καμία περίπτωση οι επενδύσεις τύπου Microsoft δεν αρκούν.
Η χώρα μας έχει προσπαθήσει να προσελκύσει επενδύσεις με διάφορους τρόπους τις τελευταίες δεκαετίες, με πολύ πενιχρά αποτελέσματα. Έχουμε δοκιμάσει να φέρουμε ξένα κράτη, μέσω των κρατικών τους επιχειρήσεων. Έχουμε δοκιμάσει διάφορα φορολογικά κίνητρα με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Έχουμε δοκιμάσει να ιδιωτικοποιήσουμε κρατικά μονοπώλια χωρίς παράλληλα να ανοίξουμε την αγορά στον ανταγωνισμό. Όλα αυτά τα χρόνια, έχουμε δοκιμάσει τα πάντα εκτός από αυτό που όλοι ξέρουν ότι λειτουργεί: την ελεύθερη αγορά.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, σε ένα ιστορικό από πλευράς περιεχομένου άρθρο που έγραψε στο Βήμα το μακρινό 1987, ανέφερε ότι “ένας γνωστός γερμανός κεφαλαιούχος μου είπε ευθέως: “Δεν μας ενδιαφέρουν οι επιδοτήσεις. Μας ενδιαφέρουν τα κέρδη”. Το θέμα είναι το κέρδος και είναι ένα θέμα επιβιώσεως για την ελληνική οικονομία”. Το άρθρο αυτό μου το έστειλε ένας καλός φίλος πριν λίγες μέρες και ομολογώ πως ήταν μία από τις ελάχιστες φορές που ο Ανδρέας Παπανδρέου έγραψε κάτι για την οικονομία με το οποίο θα συμφωνούσε το σύνολο των φιλελευθέρων σε ποσοστό άνω του 90%.
Ο Γερμανός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, μπορεί να ακούγεται απλοϊκός όμως μπήκε κατευθείαν στο ζουμί της υπόθεσης. Οι επενδυτές, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι άνθρωποι που επιζητούν το κέρδος ρισκάροντας τα κεφάλαιά τους. Ξέρουν ότι αναλαμβάνουν ρίσκα όταν επενδύουν, δεν είναι αφελείς ή χαζοί. Για να πάρουν την απόφαση, λοιπόν, να επενδύσουν σε μία χώρα αξιολογούν πολλούς παράγοντες προκειμένου να μπορέσουν να προβλέψουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια την απόδοση της επένδυσής τους.
Αυτό που δεν έχει καταφέρει η χώρα μας, και που καλείται να πετύχει το συντομότερο δυνατόν, είναι το να προσφέρει στους επενδυτές, ντόπιους και ξένους, ένα προβλέψιμο, ασφαλές, σταθερό και δυναμικό επενδυτικό περιβάλλον. Εταιρίες σαν τη Microsoft πέραν του ότι είναι λίγες, έχουν τη δύναμη να αναλαμβάνουν μεγαλύτερα ρίσκα από τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων παγκοσμίως. Έχουν πανίσχυρη θέση στην αγορά που δραστηριοποιούνται, έχουν ορδές από λομπίστες που σε παγκόσμιο επίπεδο υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους, έχουν πρόσβαση σε πολιτικούς κάθε βαθμίδας και στρατούς από ειδήμονες, επιστήμονες, δικηγόρους, φοροτεχνικούς και επικοινωνιακό προσωπικό.
Η επένδυση της Microsoft, τονίζω, είναι ευπρόσδεκτη και χαρμόσυνη. Όμως αν θέλουμε πραγματικά να ελπίζουμε σε ένα διαφορετικό, αισιόδοξο μέλλον από αυτό που διαγράφεται σήμερα, θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας και στις πιο άσημες επενδύσεις που δεν προσφέρονται για επίσημες παρουσιάσεις και φωτογραφίες πολιτικών με επενδυτές.
Η στιγμή αυτή θα έρθει, αν έρθει, όταν οι κυβερνήσεις μας δείξουν αποφασιστικότητα στις μεταρρυθμίσεις. Αυτή η αποφασιστικότητα όταν έρθει δεν θα μπορεί να κρυφτεί. Την καταγράφουν διεθνείς, αμερόληπτοι δείκτες που συγκρίνουν τις επιδόσεις των χωρών σε ετήσια βάση. Ας πάρουμε για παράδειγμα το χρόνιο πρόβλημα της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα. Ο συνεργάτης μου στο ΚΕΦίΜ, Κωνσταντίνος Σαραβάκος, ετοίμασε ένα αποκαλυπτικό γράφημα που δείχνει ότι όχι μόνο η χώρα δεν κερδίζει έδαφος έναντι της γραφειοκρατίας αλλά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάσταση οδεύει προς το χειρότερο.
Και οι τέσσερις αυτές πληροφορίες που παρουσιάζει το γράφημα (πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει έναρξη επιχείρησης, καταχώρηση ακίνητης ιδιοκτησίας, εφαρμογή των συμβάσεων και πληρωμή φόρων) έχουν τεράστια σημασία για τους επίδοξους επενδυτές. Η χώρα μας έχει κάνει σπουδαία άλματα προς τα εμπρός στο κομμάτι που αφορά την έναρξη μιας επιχείρησης. Όμως, ακόμα χρειαζόμαστε μία αιωνιότητα για να εφαρμόσουν τα δικαστήριά μας τις συμβάσεις όταν τα εμπλεκόμενα μέρη τους έρχονται σε αντιδικία, ακόμα χρειάζεται περισσότερος από ένας εργατομήνας για να καταχωρηθεί ένα ακίνητο, και ακόμα προσφέρουμε ένα περίπλοκο και μη ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα.
Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να βελτιώσει τις επιδόσεις του κράτους μας σε αυτούς τους κρίσιμους τομείς ώστε να γίνουμε πιο ελκυστικός προορισμός για τους επενδυτές, είναι στο χέρι της να το κάνει. Μέχρι τότε, οι δείκτες (και εμείς) θα την κρατούν υπόλογη.
