Είμαι σίγουρος ότι έχετε ακούσει αρκετές φορές τη φράση «Η οικονομία είναι, ηλίθιε». Τη φράση αυτή τη χρησιμοποιούσε ο Τζέιμς Κάρβιλ, ο μυθικός εκλογομάγειρας των δημοκρατικών που έτρεξε την καμπάνια του Μπιλ Κλίντον το 1992, θέλοντας να δείξει πόσο σοβαρή είναι η οικονομία για την πολιτική. Τη Δευτέρα οι ΗΠΑ θα μπουν και επίσημα στην προεκλογική περίοδο με την έναρξη των προκριματικών εκλογών στην Άιοβα που θα αναδείξουν τους υποψήφιους για την προεδρία από την πλευρά των δημοκρατικών. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε μία πρώτη αξιολόγηση της οικονομικής πολιτικής του Τραμπ ένα χρόνο περίπου πριν λήξει η θητεία του.
Τα θετικά της πρώτης τριετίας του Τραμπ, ειδικά για τους φιλελεύθερους. Στη φορολογική πολιτική ο Τραμπ έκανε μία σχεδόν άνευ προηγουμένου μείωση των φορολογικών συντελεστών σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αύξησε το αφορολόγητο, και διάφορες φοροαπαλλαγές. Παράλληλα, μείωσε αισθητά τη γραφειοκρατία και τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα εφαρμόζοντας τον περίφημο κανόνα κατάργησης τριών ρυθμίσεων για κάθε καινούρια ρύθμιση στην οικονομία.
Τα κύρια αρνητικά του είναι σίγουρα οι εμπορικοί πόλεμοι με την Κίνα, την Ευρώπη, τον Καναδά και το Μεξικό που έχουν φέρει σοβαρές αυξήσεις στις τιμές διάφορων προϊόντων και έχουν κάνει την Αμερική απρόβλεπτη στο διεθνές στερέωμα. Επίσης, η δημοσιονομική πολιτική του Τραμπ είναι επιεικώς απαράδεκτη με το έλλειμμα του 2020 να αναμένεται να ξεπεράσει το 1 τρις δολάρια για πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ. Η ειρωνεία της συγκεκριμένης επίδοσης είναι ότι το ρεπουμπλικανικό κόμμα υποτίθεται ότι είναι το κόμμα της συντηρητικής οικονομικής πολιτικής, κατά των ελλειμάτων και υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Τέλος, ο Τραμπ μπορεί να μείωσε τις ρυθμίσεις όμως συνέχισε την αριστερή πρακτική επιλογής νικητών και ηττημένων στην οικονομία προσφέροντας σκανδαλώδη κίνητρα σε συγκεκριμένους κλάδους που τον εξυπηρετούν πολιτικά, όπως στη δημιουργία ή τον επαναπατρισμό εργοστασίων.
Συνολικά, η οικονομία των ΗΠΑ είναι αρκετά ισχυρή παρά τα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Μπορεί οι επιδόσεις της να μην είναι όσο ιστορικές ισχυρίστηκε ο Τραμπ στο Νταβός, αλλά σίγουρα στον τομέα της οικονομίας η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των πολιτικών που ακολούθησε. Η ανεργία είναι σε χαμηλά δεκαετιών, τα εισοδήματα των φτωχών αυξάνονται με ρυθμό μεγαλύτερο του συνολικού μέσου όρου, η ανεργία των μειονοτήτων είναι η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί και οι ίδιοι οι πολίτες, παρά την τοξικότητα που έφερε η προεδρία Τραμπ στην πολιτική ζωή της Αμερικής, δηλώνουν αισιόδοξοι για το μέλλον.
Το ζητούμενο τώρα, για τους δημοκρατικούς, είναι το αν θα επιλέξουν την αντιπαράθεση στα οικονομικά ζητήματα ή θα επικεντρωθούν στην εξωτερική πολιτική και τα κοινωνικά θέματα. Η γνώμη μου είναι ότι σε τέτοιου είδους καμπάνιες τα πιο αποδοτικά μηνύματα είναι αυτά που ποντάρουν στα ατού όσων τα εκφράζουν και στις αδυναμίες αυτών που βρίσκονται στο στόχαστρο. Μα, θα αναρωτηθεί κανείς, ο Κάρβιλ δεν έλεγε ότι ο κανόνας είναι ότι η οικονομία είναι, ηλίθιε Σκούρα; Ο Κάρβιλ τα έλεγε αυτά σε μία εποχή που οι κανόνες στην πολιτική επικοινωνία είχαν μεγάλη αξία και επαληθεύτηκαν αρκετές φορές. Η εποχή αυτή τελείωσε με την επικράτηση του Τραμπ στις προκριματικές των ρεπουμπλικανών το 2016. Όταν έχεις απέναντί σου έναν τέτοιο, απρόβλεπτο και επικοινωνιακά αδίστακτο αντίπαλο, οι κανόνες μερικές φορές πρέπει να λειτουργούν ως αντενδείξεις.
