Τις μέρες αυτές πραγματοποιείται η διαβούλευση που αφορά τα ανοιχτά δεδομένα στο πλαίσιο του σχεδίου ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας μας, στην οποία συμμετέχει και το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης.
Με απλά λόγια, το άνοιγμα των δεδομένων αφορά τη διάθεση σε κάθε πολίτη της χώρας των δεδομένων που παράγονται από δημόσια δράση, με πλήρη βεβαίως σεβασμό στα ζητήματα ιδιωτικότητας, και με επεξεργάσιμη μορφή. Σημαίνει δηλαδή, για να φέρω ένα παράδειγμα, πως κάποια δημόσια αρχή διατηρεί μια τράπεζα δεδομένων που αφορά τον όγκο της κίνησης από κάποιον δρόμο, τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να είναι προσβάσιμα και διαχειρίσιμα σε όποιον πολίτη τα ζητήσει, με τη λογική ότι από τους φόρους τους συλλέγεται αυτός ο πλούτος πληροφοριών.
Βεβαίως, παρά τα μεγάλα βήματα προς το ψηφιακό κράτος που κάνει η σημερινή κυβέρνηση, υπάρχουν πολλά και σημαντικά που πρέπει να γίνουν. Θυμίζω ότι τα πόθεν έσχες των βουλευτών για παράδειγμα αναρτώνται ως απλές φωτοτυπίες με αποτέλεσμα η επεξεργασία των δεδομένων από όποιον το επιθυμεί να είναι από εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη. Το ίδιο ίσχυε μέχρι πρότινος σχεδόν για όλα τα δημόσια έγγραφα, τα οποία ολοένα και περισσότερο το τελευταίο διάστημα παράγονται ανοιχτά (μπορεί κανείς για παράδειγμα να κάνει copy-paste).
Για να αναφέρω ένα άλλο παράδειγμα, στο ΚΕΦίΜ επιχειρήσαμε να αξιολογήσουμε τους Δήμους της πόλης βάσει της αποτελεσματικότητάς τους. Για να το κάνουμε αυτό επιλέξαμε κάποιες παραμέτρους και αναζητήσαμε τα σχετικά δεδομένα, όπως τους ετήσιους ισολογισμούς τους - που υποχρεούνται να υποβάλλουν στο κεντρικό κράτος. Πολλοί λοιπόν, αν όχι οι περισσότεροι δήμοι, όχι μόνο δεν είχαν στείλει τα στοιχεία αυτά ως όφειλαν, αλλά δεν τα είχαν καν διαθέσιμα οι ίδιοι σε μαζεμένη και επεξεργάσιμη μορφή.
Το άνοιγμα των δεδομένων λοιπόν είναι ένα αυτονόητο βήμα λογοδοσίας, που πλέον η τεχνολογία μάς επιτρέπει να υλοποιήσουμε. Είναι ταυτόχρονα ένα τεράστιο κεφάλαιο, ένας πολύ πραγματικός πλούτος, που μπορεί να αξιοποιηθεί από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για προϊόντα και υπηρεσίες που θα βελτιώσουν την καθημερινότητά μας. Είναι η προϋπόθεση για βελτιώσουμε τις πολιτικές μας - αν δεν μπορείς να μετρήσεις κάτι, δύσκολα μπορείς να το βελτιώσεις. Είναι τέλος μια από τις υποχρεώσεις μας έναντι της ΕΕ την οποία για το καλό μας οφείλουμε να εκπληρώσουμε.
Είμαι αισιόδοξος ότι παρά τις παραδοσιακές αγκυλώσεις του βαθέος και πολυεπίπεδου κράτους σύντομα μπορεί να δούμε πολύ θετικές εξελίξεις σ’ αυτή την κατεύθυνση. Τα ανοιχτά δεδομένα είναι η μεταρρύθμιση που ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, φέρνει μια κοινωνία στον 21ο αιώνα.
