Την Τρίτη, 3 Νοεμβρίου, θα πραγματοποιηθούν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Το αποτέλεσμά τους θα κρίνει το πολιτικό μέλλον της Αμερικής καθώς και την εξωτερική πολιτική της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο. Παρά τις εξαγγελίες Ομπάμα για σταδιακή αποχώρηση από τη Μέση Ανατολή και τη μετατόπιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος στην Άπω Ανατολή (Pivot to Asia), οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παραμένουν δραστήριες στη Μέση Ανατολή.
Οι Τραμπ και Μπάιντεν έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις αναφορικά με την πολιτική που πρέπει οι ΗΠΑ να ακολουθήσουν στην πολύπαθη και ασταθή αυτή περιοχή.
Ας δούμε τι έχει κάνει ο Τραμπ και τι έχει εξαγγείλει ο Μπάιντεν:
Η προεδρία Τραμπ ήταν αρκετά ενεργή στην περιοχή. Απέσυρε τις ΗΠΑ από την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν την οποία είχε πετύχει ο Ομπάμα και γενικώς όξυνε περαιτέρω τις σχέσεις με το Ιράν. Αυξήθηκαν οι επιθέσεις κατά των φιλοϊρανών μαχητών σε Συρία και Ιράκ και ξέσπασε κρίση στον Περσικό Κόλπο. Το αποκορύφωμα της αυξανόμενης έντασης ήταν η δολοφονία Σολεϊμανί τον περασμένο Ιανουάριο. Γενικώς ο Τραμπ αποδείχθηκε ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ. Αποκορύφωμα της πολιτικής του ήταν η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Ο Τραμπ διέκοψε την βοήθεια προς τους Παλαιστινίους. Ακόμη και η λύση που πρότεινε για το Μεσανατολικό Ζήτημα φαίνεται να ήταν σχεδιασμένη για να εξυπηρετήσει το Ισραήλ, γι’ αυτό και οι Παλαιστίνιοι την απέρριψαν.
Ακόμη, ο Τραμπ φαίνεται να διατηρεί καλές σχέσεις και να είναι ανεκτικός με ορισμένους απολυταρχικούς ηγέτες της περιοχής, παραβλέποντας τις παραβιάσεις που αυτοί έκαναν. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ δεν αντέδρασαν αποφασιστικά στις ενέργειες της Σαουδικής Αραβίας (δολοφονία Κασόγκι, πόλεμος στην Υεμένη), ούτε της Τουρκίας (υποστήριξη τζιχαντιστών, αγορά S-400 ή σύμπλευση με Ρωσία). Χωρίς να είναι σταθερός στις απόψεις του εγκατέλειψε τους Κούρδους της Συρίας – κάνοντας το χατίρι του Ερντογάν – με αποτέλεσμα την εισβολή των τουρκικών δυνάμεων στις υπό κουρδικό έλεγχο περιοχές της βόρειας Συρίας τον Οκτώβριο του 2019.
Ωστόσο, η πολιτική Τραμπ είχε και θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την σταθερότητα και την ειρήνη στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, δεδομένου ότι ο ρόλος των ΗΠΑ στις συμφωνίες ομαλοποίησης των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, στην επικείμενη παρόμοια συμφωνία του Ισραήλ με το Σουδάν, καθώς και στην συμφωνία για οριστική κατάπαυση του πυρός στην Λιβύη, ήταν καθοριστικός.
Περνώντας στο στρατόπεδο των δημοκρατικών, ποιες είναι οι απόψεις του Μπάιντεν για τα ανωτέρω ζητήματα;
Ο Μπάιντεν ήταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ομπάμα. Επομένως ήταν υπέρμαχος της συμφωνίας με το Ιράν. Γι’ αυτό και έχει εξαγγείλει ότι, σε περίπτωση που εκλεγεί, θα επιδιώξει μια νέα συμφωνία με την Τεχεράνη για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ο υποψήφιος πρόεδρος δεν θα επαναφέρει την αμερικανική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ διότι αυτό θα έπληττε σημαντικά τις σχέσεις του με το Ισραήλ και των εβραϊκό λόμπι. Έχει ξεκαθαρίσει ωστόσο, ότι θα προχωρήσει στην επανέναρξη της αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας στην Παλαιστίνη, καθώς και στο άνοιγμα μιας άτυπης πρεσβείας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ για την επανέναρξη των επαφών με τους Παλαιστινίους. Ο Μπάιντεν, όπως και οι περισσότεροι δημοκρατικοί, πιστεύει πως οι συμφωνίες του Ισραήλ με τα αραβικά κράτη δεν αρκούν για να φέρουν την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Πιστεύει πως πρέπει να ξεκινήσει ξανά ο διάλογος μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων στην βάση της λύσης των δύο κρατών.
Επιπλέον, ο Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι, ως πρόεδρος, δεν θα ανεχτεί αυταρχικές πολιτικές, αν και δεν στοχεύει να πλήξει τις στρατηγικές συμμαχίες των Αμερικανών με τα αραβικά κράτη. Έχει ωστόσο ξεκαθαρίσει ότι πρέπει να λυθεί το μυστήριο με την δολοφονία Κασόγκι. Έχει επίσης υποσχεθεί το τέλος της αμερικανικής συνδρομής στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη. Τέλος, έχει αναφερθεί στην ανάγκη στήριξης της τουρκικής αντιπολίτευσης καθώς ο Ερντογάν με τις πολιτικές του βλάπτει τα δυτικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή.
Σε περίπτωση εκλογής Μπάιντεν, εκτιμάται οτι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να είναι δραστήριες στη Μέση Ανατολή και πιο συγκεκριμένα στην Συρία και το Ιράκ, με σκοπό την καταπολέμηση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας και της αναχαίτισης της ρωσικής και ιρανικής διείσδυσης στις χώρες αυτές.
Σε κάθε περίπτωση σε ένα τέτοιο σενάριο, η αμερικανική πολιτική στη περιοχή θα είναι αρκετά διαφορετική. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι παίκτες της περιοχής, γι’ αυτό και ορισμένοι απ’ αυτούς είναι υπέρ της επανεκλογής Τραμπ. Προτιμούν την συνέχιση της παρούσας αμερικανικής πολιτικής η οποία δεν ασχολείται με την παραβατική συμπεριφορά των φιλοδυτικών κρατών της περιοχής σε εσωτερικό ή περιφερειακό επίπεδο, καθώς ο Τραμπ έχει τον δικό του, ιδιαίτερο τρόπο να ασκεί εξωτερική πολιτική και να κλείνει συμφωνίες.
