Υπήρξε από τους πιο επιδραστικούς γκαλερίστες που διαμόρφωσε, όχι μόνο τους κανόνες του παιχνιδιού στο διεθνές σύστημα τέχνης, αλλά κι αυτούς ακόμη τους «παίχτες» με ονόματα βαριά, όπως ο Γουόρχολ. Ο Αλέξανδρος Ιόλας είχε κυριολεκτικά, το άγγιγμα του Μίδα και, παρά το γεγονός ότι πέρασαν 34 χρόνια από τον θάνατό του, το παράδειγμά του δύσκολα ξεπερνιέται.
Γεννημένος το 1907 στην Αλεξάνδρεια και γόνος μιας οικογένειας πλούσιων βαμβακεμπόρων, έλαβε την απαιτούμενη σκευή για να μπει στα σαλόνια της καλής κοινωνίας. Εκείνα όμως που τον επέβαλαν στα σαλόνια του δυτικού κόσμου ήταν το αλάνθαστο γούστο και το μοναδικό αισθητήριο να ξεχωρίζει τους δημιουργούς.
Το 1952 «ανακάλυψε» τον Άντι Γουόρχολ, κάνοντάς του την πρώτη έκθεση, μια σειρά εικονογραφήσεων διηγημάτων του Τρούμαν Καπότε. Η γκαλερίστα Ελισάβετ Λύρα, η οποία σχετιζόταν από παιδί, λόγω του συλλέκτη πατέρα της, με τον Ιόλα, λέει πως «ο Ιόλας ήταν bigger than life… Όταν οργάνωσα στο Βυζαντινό Μουσείο την έκθεση "Warhol Icon", εντόπισα μια συνέντευξη στο "Flash Art", όταν ετοίμαζαν οι δυο τους τον «Μυστικό Δείπνο» στο Μιλάνο. Ρωτάει ο δημοσιογράφος τον Γουόρχολ "Γιατί επιλέξατε να ζωγραφίσετε τον Μυστικό Δείπνο;" και απαντάει "Γιατί ο Ιόλας μου είπε να το κάνω".»
Άνοιγε τη μία γκαλερί μετά την άλλη, ξεκινώντας με τη Γενεύη το 1963. Ακολούθησαν Παρίσι, Λονδίνο, Μιλάνο, Μαδρίτη, Βηρυτός. Ο ζωγράφος Γιώργος Λαζόγκας εξηγεί: «Τη δεκαετία του '60 δημιουργείται μια γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ και ο Ιόλας σ' αυτό το άνοιγμα πρωταγωνίστησε σε παγκόσμια κλίμακα». Σε αυτό το κλίμα, οι κορυφαίοι δημιουργοί της σύγχρονης τέχνης «πέρασαν» από τα χέρια του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση «Αλέξανδρος Ιόλας. 20 χρόνια μετά 1987-2007» παρουσιάστηκαν καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Πάμπλο Πικάσο (πορτρέτα των Απολινέρ και Βερλέν), Μαξ Ερνστ (λιθογραφίες και πορτρέτα του Ιόλα), Ανρί Ματίς (Η γυναίκα στο παράθυρο), Αλμπέρτο Τζακομέτι (Ο ισορροπιστής σε τεντωμένο σχοινί), Άντι Γουόρχολ (Πορτρέτο της Μέριλιν Μονρόε καθώς και άλλων διασημοτήτων).
Ποιοι Έλληνες καλλιτέχνες τράβηξαν την προσοχή του; Τη δεκαετία του 1950, ο Ιόλας προσπάθησε να επιβάλει τον Τσαρούχη στο εξωτερικό κι όπως λέγεται, του έκλεισε ένα «χρυσό» για την εποχή συμβόλαιο αποκλειστικότητας. Ο ζωγράφος έλεγε πως του έδωσε την οικονομική ελευθερία να ζωγραφίζει ό,τι ήθελε, γι’ αυτό και σταμάτησε να δουλεύει στο θέατρο. Η συνεργασία όμως δεν κράτησε πολύ, καθώς ο Τσαρούχης απογοητεύτηκε και δεν έκανε ποτέ έκθεση στις ΗΠΑ, μολονότι ο Ιόλας οργάνωσε αργότερα μια παρουσίαση με τα έργα που είχε συλλέξει.
«Του είχε τάξει ο Ιόλας ότι με το τέλος του συμβολαίου του το 1957 θα του έκανε έκθεση στη Νέα Υόρκη. Είχε ανακοινωθεί, είχε βγάλει και εισιτήριο ο Τσαρούχης. Και ο Ιόλας πήγε κι έκανε έκθεση στον Γκίκα. Έκτοτε, ο Τσαρούχης δεν ξανάκανε αποκλειστικό συμβόλαιο με καμία γκαλερί» εξηγεί η ανιψιά του ζωγράφου, Νίκη Γρυπάρη.
Γεγονός είναι ότι ο δαιμόνιος μαικήνας συνδέθηκε προσωπικά με όλη τη διασπορά των Ελλήνων καλλιτεχνών μας και σε πολλούς από αυτούς άνοιξε δρόμο για τις μεγαλύτερες συλλογές της εποχής. Συγκεκριμένα, πίστευε ότι ο Τάκις είναι ο σημαντικότερος γλύπτης της γενιάς του, ενώ φαίνεται πως αγαπούσε ιδιαίτερα τον Ακριθάκη. Όπως φάνηκε, πίστευε στο έργο του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, ενώ είχε προβάλει διεθνώς τη δουλειά του Τσόκλη, του Παύλου και του Φασιανού.
Μεταξύ άλλων, είχε έργα των Γ. Λαζόγκα και Γ. Μπουτέα, ενώ από τις Ελληνίδες δημιουργούς συναντούμε το όνομα της Μαρίνας Καρέλλα. Σίγουρα, στα 10.000 έργα που αριθμούσε η σπάνια συλλογή του, θα βρίσκαμε πολλά ακόμη διαμάντια κι από άλλους Έλληνες καλλιτέχνες. Ο Ιόλας μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη ως ασθενής με AIDS και η συλλογή σκόρπισε με εγκληματική ευθύνη της ελληνικής πολιτείας.
