Μετά την πολυαναμενόμενη συνεδρίαση της Fed και τη «ζουμερή» συνέντευξη Τύπου του Τζερόμ Πάουελ οι επενδυτές προσπαθούν να «χωνέψουν» τη νέα πραγματικότητα που ακούει στο όνομα ποσοτική σύσφιξη.
Έτσι, παρά τις τονωτικές ενέσεις από τη θετική έκπληξη για το ΑΕΠ των ΗΠΑ και τις καλές επιδόσεις τέταρτου τριμήνου κάποιων βαρυσήμαντων εταιρειών όπως για παράδειγμα η Microsoft ή η Tesla- οι δείκτες εξακολουθούν να παλεύουν μεταξύ θετικού και αρνητικού προσήμου.
Στα καλά νέα λοιπόν συγκαταλέγεται η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά την περίοδο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου με ετήσιο ρυθμό 6,9% έναντι εκτιμήσεων για αύξηση πέριξ του 5,5%. Για το σύνολο δε του 2021, η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 5,7%. Πρόκειται για τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από το 1984.
Καλά και τα νέα από την αγορά εργασίας, με τις νέες αιτήσεις για επίδομα ανεργίας να έχουν πέσει στις 260.000 την εβδομάδα που έληξε στις 20 Ιανουαρίου από 290.000 την προηγούμενη εβδομάδα και έναντι προβλέψεων για πτώση στις 265.000.
Από την άλλη όμως το ξεκάθαρο σήμα της Fed ότι ήγγικεν η ώρα της αύξησης των επιτοκίων, αλλάζει πολλά δεδομένα ανάμεσα σε μεγάλους και αλλά και μικρότερους επενδυτές.
Βλέπετε, είναι η πρώτη μεγάλη μάχη που καλείται να δώσει η Fed με τον πληθωρισμό εδώ και δεκαετίες. Τα στοιχεία είναι κάτι περισσότερο από ανησυχητικά. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Δεκέμβριο στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 7%, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 1982.
Η πρώτη αύξηση επιτοκίων λοιπόν θα γίνει το Μάρτιο, αλλά ο πρόεδρος της Fed κράτησε ξεκάθαρα στάση «γερακιού» την Τετάρτη, μην αποκλείοντας το ενδεχόμενο συνεχών αυξήσεων επιτοκίων φέτος. Άλλωστε όπως πολλάκις τόνισε, τόσο η αγορά εργασίας όσο και η ανάπτυξη των ΗΠΑ επιτρέπουν αρκετές αυξήσεις.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, τα καλά στοιχεία για το ΑΕΠ και την αγορά εργασίας των ΗΠΑ δίνουν ακόμα περισσότερο αέρα στα πανιά της Fed προκειμένου να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση του προβλήματος του πληθωρισμού, το οποίο πλέον θα αποτελεί και τη βασική προτεραιότητα στις αποφάσεις χάραξης πολιτικής, δεδομένου ότι είναι πολύ πιθανό να αναρριχηθεί σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα.
Κάθε μια λοιπόν από τις υπόλοιπες επτά συναντήσεις των αξιωματούχων της Fed φέτος θα φέρει τη δυναμική νέων αυξήσεων επιτοκίων και ως εκ τούτου κάθε μια από τις επόμενες συνεδριάσεις της Fed θα φέρνει αυξημένη μεταβλητότητα στις αγορές.
Βλέπετε, η αύξηση των επιτοκίων δεν είναι κάτι που χαλάει τη «συνταγή» της αθρόας ρευστότητας μόνο στις χρηματιστηριακές αγορές. Σε έναν κόσμο αυξημένου χρέους, ειδικά για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, η είδηση της αύξησης επιτοκίων δημιουργεί ιδιαίτερο άγχος όσον αφορά την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους κάτω πλέον από λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες.
Υπενθυμίζουμε τις πρόσφατες παρατηρήσεις της επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, όσον αφορά ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων θα μπορούσαν να αποτελέσουν τροχοπέδη για την ήδη αδύναμη οικονομική ανάκαμψη που καταγράφεται σε πολλές χώρες.
Προειδοποίησε επίσης ότι η αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για χώρες με υψηλότερα επίπεδα χρέους σε δολάρια. Για το λόγο αυτό άλλωστε φρόντισε πριν τις ανακοινώσεις της Τετάρτης να «συστήσει» στον Πάουελ να επικοινωνήσει ξεκάθαρα τα σχέδια πολιτικής της Fed για την αποφυγή εκπλήξεων όχι μόνο μεταξύ των επενδυτών αλλά κυρίως των κυβερνήσεων.
Αυτό που στην ουσία ήθελε να τονίσει η επικεφαλής του ΔΝΤ, είναι ότι τα αυξημένα επιτόκια στις ΗΠΑ θα καταστήσουν πιο δαπανηρή την εξυπηρέτηση του χρέους σε δολάρια πολλών χωρών. Για αυτόν το λόγο κάλεσε τις υπερχρεωμένες χώρες να δράσουν άμεσα και όσες έχουν τη δυνατότητα να παρατείνουν τις προθεσμίες των αποπληρωμών.
Ο άνεμος της αλλαγής είναι ήδη εδώ
Σιγά - σιγά όλοι συνειδητοποιούν ότι είμαστε μπροστά στο τέλος εποχής:η Fed δεν θα ρίχνει συνεχώς άπλετο και φθηνό χρήμα στην αγορά όπως έκανε τα τελευταία χρόνια. Οι αποφάσεις αυτής της εβδομάδας ήταν ενδεικτικές ότι οι αξιωματούχοι έχουν κατανοήσει την αναγκαιότητα για δράση κατά του πληθωρισμού και δεν υπάρχουν περιθώρια αναβολής αύξησης των επιτοκίων.
Ταυτόχρονα όμως οι πρόσφατες πιέσεις στις χρηματαγορές καθιστούν τη δουλειά της Fed πιο δύσκολη. Με την πανδημία να συνεχίζεται και τη Ρωσία να απειλεί με στρατιωτική δράση κατά της Ουκρανίας, η Fed καλείται να ισορροπήσει σε ένα εξαιρετικά λεπτό σχοινί βάζοντας προτεραιότητες σε μια σειρά εξίσου σημαντικών αλλά διαφορετικής φύσης κινδύνων.
Μέρος αυτής της ισορροπίας θα είναι εφεξής η σωστή έγκαιρη και επαρκής επικοινωνία της νομισματικής πολιτικής, προκειμένου όπως είπε και η επικεφαλής του ΔΝΤ να προστατευθούν οι αγορές από το αίσθημα του αιφνιδιασμού.
Μέσα στα πλαίσια της επικοινωνίας αυτής, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν αρχίσει ήδη να «ξεκολλάνε» από τα ιστορικά χαμηλά και στις αγορές πλέον αρχίζουν να καταγράφονται αρκετές ρευστοποιήσεις, παρά το γεγονός ότι οι αυξήσεις επιτοκίων δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει.
Η αστάθεια και η εξαιρετική μεταβλητότητα που είδαμε αυτή την εβδομάδα στα χρηματιστηριακά ταμπλό είναι πιθανό να συνεχιστεί. Ο μήνας του Ιανουαρίου βρίσκεται σταθερά σε αρνητικό έδαφος για τη Wall Street με τις μετοχές της τεχνολογίας να είναι οι πιο νευρικές στις αλλαγές νομισματικής πολιτικής.
Ανοδική χείρα βοηθείας αυτή την εβδομάδα έδωσαν για άλλη μια φορά οι μικροεπενδυτές- το retail- οι οποίοι συσσώρευσαν καθαρά 1,36 δισ. δολάρια σε αμερικανικές μετοχές, τα περισσότερα από τις 18 Ιανουαρίου, σύμφωνα με στοιχεία της Vanda Research.
Είναι εμφανές ότι οι διορθώσεις της αγοράς συνεχίζουν να προσελκύουν τους μικροεπενδυτές. Όμως τώρα που το αφήγημα της Fed αλλάζει αυτό δεν είναι και τόσο καλό νέο. Τόσο το αυξανόμενο κύμα της παθητικής επενδυτικής όσο και η μεγάλη συμμετοχή του retail ειδικά στο αμερικανικό χρηματιστήριο και μάλιστα σε συγκεκριμένους τίτλους, θα επιδεινώσει εκ νέου τη νευρικότητα της αγοράς, μόλις οι επενδυτές συνειδητοποιήσουν ότι οι Κεντρικές Τράπεζες λόγω των πληθωριστικών πιέσεων δεν είναι διατεθειμμένες να παρεμβαίνουν όπως παλιά στις «βουτιές» της αγοράς.
Η συνειδητοποίηση αυτή όμως στην ουσία θα τραυματίσει τη νοοτροπία «buy-the-dip» που έχει χαρίσει τεράστια κέρδη τα τελευταία χρόνια. Εν ολίγοις, οι επενδυτές είναι συνηθισμένοι να αγοράζουν τις διορθώσεις και στις αμέσως επόμενες συνεδριάσεις να ανταμείβονται εξαιρετικά γενναιόδωρα γι’ αυτή την τακτική. Τι θα γίνει όμως μόλις το χαρτοφυλάκιο τους θα αρχίσει να καταγράφει απώλειες μεγαλύτερες αυτών που έχουν συνηθίσει στη βραχύβια και γεμάτη ροδοπέταλα χρηματιστηριακή ζωή τους;
Άλλο ένα στοιχείο που πρέπει να αναδειχθεί είναι ότι τις μέρες αυξημένου volatility, ένα από τα πέντε προϊόντα με τις περισσότερες καθαρές εισροές αυτή την εβδομάδα ήταν το etf ProShares UltraPro Short QQQ, το οποίο προσφέρει τρεις φορές την αντίστροφη ημερήσια απόδοση του Nasdaq 100. Την περασμένη εβδομάδα το συγκεκριμμένο Etf προσέλκυσε καθαρές εισροές πάνω από 120 εκατομμύρια δολάρια, τις περισσότερες των τελευταίων πέντε χρόνων.
Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα προϊόν προορισμένο για γρήγορο trading –προιόντα με leverage δεν προορίζονται για μακροπρόθεσμη διακράτηση- μπορεί να βγάλει κανείς το συμπέρασμα ότι μια σημαντική μερίδα επενδυτών αναμένει ότι οι αναταράξεις αυτής της εβδομάδας θα γίνουν η νέα καθημερινότητα των επόμενων εβδομάδων. Η πλαγιοκαθοδική κίνηση των αγορών μόλις άρχισε.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
