Περίπου ένα εξάμηνο από την στιγμή που η τιμή του σιταριού στο χρηματιστήριο του Σικάγου έφθασε, ύστερα από πολλά χρόνια, στο επίπεδο των 7,60 δολαρίων/μπούσελ, η αναμενόμενη διόρθωση της τιμής του φαίνεται πως ολοκληρώθηκε. Την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου η τιμή του ξεπέρασε τα 7,60 δολάρια και ξεκίνησε μία νέα ανοδική κίνηση.
Την προηγούμενη Πέμπτη, το σιτάρι σχεδόν άγγιξε τα 8,25 δολάρια, σημειώνοντας την υψηλότερη τιμή του από τον Δεκέμβριο του 2012. Χθες Δευτέρα ξεπέρασε και αυτό το επίπεδο και έφθασε μέχρι τα 8,30 δολάρια, ενώ τα συμβόλαια που λήγουν την ερχόμενη άνοιξη ανέβηκαν μέχρι τα 8,40. Αν δεν εκδηλωθεί σύντομα μία ισχυρή διόρθωση της τιμής, που να την φέρει πάλι κάτω από τα 7,60 δολάρια/μπούσελ, αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες για μία ακόμα πιο έντονη ανοδική κίνηση.
Την ίδια στιγμή, στο Παρίσι η τιμή του Ευρωπαϊκού σιταριού άγγιξε τα 292 Ευρώ/τόνο, που είναι η ψηλότερη τιμή από τις αρχές του 2008. Εδώ θα κάνουμε μία παρένθεση για να πούμε πως οι ιστορικά υψηλότερες τιμές στο χρηματιστήριο του Σικάγου σημειώθηκαν στις αρχές του 2008 όταν η τιμή των συμβολαίων πλησίασε τα 12 δολάρια/μπούσελ. Το γεγονός πως αυτή τη στιγμή η τιμή του σιταριού σε ευρώ αγγίζει τα υψηλά εκείνης της περιόδου ενώ η αντίστοιχη σε δολάρια απέχει πολύ από αυτά οφείλεται στο ότι το ευρώ ήταν εκείνη την εποχή πολύ πιο δυνατό απέναντι στο αμερικανικό νόμισμα απ’ όσο είναι τώρα.
Επιστρέφοντας στη σημερινή κατάσταση, θα ρίξουμε μία ματιά στις κύριες αιτίες της μεγάλης ανόδου της τιμής του σιταριού. Σημαντικό ρόλο έχουν παίξει οι καιρικές συνθήκες, όπως είχαμε δει κάποια στιγμή το καλοκαίρι. Η ζημιά που προκάλεσαν η παρατεταμένη ξηρασία και ο καύσωνας στη σοδειά του ανοιξιάτικου σιταριού στις βορειοδυτικές ΗΠΑ και κυρίως στον Καναδά είναι πολύ σημαντική.
Το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ εκτιμά πως η συγκομιδή σιταριού για τη χρονιά 2021 – 2022 (αυτού που έχουν σπείρει οι καλλιεργητές μέσα στο 2021 για να θεριστεί μέχρι το καλοκαίρι του 2022), θα είναι κατά 10% μικρότερη της αμέσως προηγούμενης. Ζημιά έγινε επίσης από τις ευρωπαϊκές πλημμύρες του Ιουλίου που έπληξαν τη σοδειά ακριβώς τη στιγμή του θερισμού. Ανησυχίες για μειωμένη συγκομιδή το επόμενο καλοκαίρι υπάρχουν και στην Κίνα, αφού οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν και πολύ ευνοϊκές για τη σπορά στις αρχές του Οκτωβρίου.
Πέρα από τη μείωση της προσφοράς λόγω των κακών καιρικών συνθηκών, η διεθνής αγορά σιταριού έχει επηρεαστεί και από την αναταραχή στις ρωσικές εξαγωγές (η Ρωσία είναι παραδοσιακά η μεγαλύτερη εξαγωγός σιταριού παγκοσμίως). Οι ρωσικές αρχές προσπαθούν εδώ και μήνες να αποθαρρύνουν κάπως τις εξαγωγές επιβάλλοντας επιπλέον δασμούς και φόρους, καθώς θέλουν να σιγουρευτούν πως τα αποθέματα σιτηρών μέσα στη χώρα δεν θα πέσουν κάτω από τα όρια ασφαλείας.
Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την αγορά είναι το αυξημένο κόστος των λιπασμάτων, το οποίο είναι αποτέλεσμα της αύξησης της τιμής της ενέργειας και των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους. Το πρόβλημα εδώ είναι διπλό. Από τη μία αυξάνεται το κόστος για τους καλλιεργητές, οι οποίοι απαιτούν υψηλότερες τιμές για το σιτάρι τους. Από την άλλη, το αυξημένο κόστος των λιπασμάτων μπορεί να οδηγήσει κάποιους καλλιεργητές στο να σπείρουν μικρότερες εκτάσεις.
Οι παραπάνω παράγοντες, μαζί με την παγκόσμια ανησυχία για το ολοένα αυξανόμενο κόστος των τροφίμων, όπως αυτό πιστοποιείται από όλους τους διεθνείς οργανισμούς, έχουν αυξήσει τη ζήτηση. Μεγάλες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν σιτάρι για τα προϊόντα τους, όπως αρτοβιομηχανίες και βιομηχανίες ζυμαρικών, αλλά και κρατικοί οργανισμοί χωρών της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας, αγοράζουν σιτάρι από τη διεθνή αγορά για να σιγουρευτούν πως δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επάρκειας αποθεμάτων αν για κάποιον λόγο η προσφορά σιταριού μειωθεί περισσότερο.
Κάποιες από αυτές τις χώρες είχαν και εκείνες μειωμένη συγκομιδή σιταριού και θέλουν να αναπληρώσουν τα μειωμένα αποθέματά τους, κάποιες άλλες αγοράζουν προληπτικά, το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο, η σταδιακή αύξηση των διεθνών τιμών. Βέβαια, χώρες όπως το Ιράν και το Ιράκ έχουν την «πολυτέλεια» να πληρώσουν παραπάνω αφού έχουν πολύ αυξημένα έσοδα από το πετρέλαιο, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλες, ούτε φυσικά για τις αρτοποιίες και τις βιομηχανίες ζυμαρικών.
Πραγματική έλλειψη σιταριού δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή. Η παραγωγή δεν έχει πληγεί παντού από τις καιρικές συνθήκες. Η Αυστραλία και η Αργεντινή προσπαθούν να καλύψουν τα κενά που έχουν δημιουργηθεί από τη μειωμένη συγκομιδή στον Καναδά και τις ΗΠΑ και τους περιορισμούς στις ρωσικές εξαγωγές (Ρωσία, ΗΠΑ και Καναδάς είναι οι τρεις πρώτες σε εξαγωγές χώρες στον κόσμο).
Η συγκομιδή και στις δύο χώρες ήταν πάρα πολύ καλή, με αποτέλεσμα να πραγματοποιούν και οι δύο εξαγωγές ρεκόρ, καλύπτοντας το 20% των παγκοσμίων εξαγωγών. Εδώ πρέπει να συμπληρώσουμε πως έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η καλλιεργητική χρονιά 2021 – 2022 θα είναι χρονιά ρεκόρ για τις παγκόσμιες εξαγωγές σιτηρών, τουλάχιστον σύμφωνα με τον FAO, τον οργανισμό τροφίμων και γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών.
Όσο η ζήτηση κρατιέται στα τωρινά επίπεδα, με τις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας να δραστηριοποιούνται έντονα προχωρώντας σε μεγάλες παραγγελίες, η τιμή του σιταριού μάλλον θα κρατηθεί στα τωρινά επίπεδα και δεν αποκλείεται να δούμε και ακόμα ψηλότερες τιμές, προς τα 9 δολάρια/μπούσελ μιλώντας για το χρηματιστήριο του Σικάγου. Πιέσεις στην τιμή του θα δούμε αν οι μεγάλοι αγοραστές που μόλις αναφέραμε αρχίζουν να αντιδρούν στις υψηλές τιμές.
Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει, αν και το Bloomberg ανέφερε, σε ρεπορτάζ της προηγούμενης Παρασκευής, πως οι πακιστανικές Αρχές προτίθενται να μετριάσουν κατά πολύ τις εισαγωγές σιταριού μέχρι να αποκλιμακωθούν οι τιμές. Από την άλλη, αν οι καιρικές συνθήκες των επομένων μηνών δεν βοηθήσουν στην ομαλή ανάπτυξη των σιτηρών της φθινοπωρινής σποράς (στο Βόρειο Ημισφαίριο), δεν αποκλείεται να δούμε το σιτάρι πάνω και από τα 9 δολάρια.
Η πρόβλεψη του μέλλοντος σπανίως είναι εύκολη υπόθεση. Όμως, έτσι όπως είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή, η πτώση της τιμής του σιταριού φαίνεται λιγότερο πιθανή από την άνοδό του. Αυτό δεν είναι καθόλου καλό, ούτε για τους καταναλωτές ψωμιού και ζυμαρικών σε όλο τον κόσμο και ειδικότερα στις φτωχές χώρες, ούτε για τις επιχειρήσεις που σε λίγο μπορεί να κληθούν να θυσιάσουν τα κέρδη τους προκειμένου να αποφύγουν τη μείωση των πωλήσεών τους. Και οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις έχουν δίκιο να ανησυχούν.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
