Το Liberal Markets έχει περιπλανηθεί αρκετές φορές μέσα στο metaverse, έναν ψηφιακό κόσμο γεμάτο με τρισδιάστατες εικόνες και εφαρμογές εικονικής και ενισχυμένης πραγματικότητας, μέσα στον οποίον θα βρίσκονται οι χρήστες του διαδικτύου για ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα. Σήμερα θα ρίξουμε μία ματιά στην, όλο και πιο στενή, σχέση του metaverse με τον κόσμο της μόδας και των ειδών πολυτελείας.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις της μόδας, της υψηλής ραπτικής, των ακριβών κοσμημάτων, των πολυτελών υποδημάτων και αξεσουάρ, άργησαν πολύ να ασχοληθούν με το διαδίκτυο αλλά τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά τη μεγάλη περιπέτεια της πανδημίας, έχουν κάνει πολύ μεγάλη προσπάθεια να αναπτύξουν τα ψηφιακά κανάλια πωλήσεων και την προώθηση των προϊόντων τους μέσω του διαδικτύου.
Δεν είναι όμως αυτή η δραστηριότητα με την οποία θα ασχοληθούμε. Αυτό που μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρον, είναι το γεγονός πως αρκετές από τις πολύ μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες έχουν αρχίσει να ασχολούνται ενεργά με την εικονική πραγματικότητα, την ενισχυμένη πραγματικότητα, την τεχνολογία του blockchain και τα NFT.
Κάποιες από αυτές κατασκευάζουν ψηφιακά μοντέλα των δημιουργιών τους προκειμένου να τα γνωρίσουν στους υποψήφιους πελάτες τους, κάποιες άλλες έχουν αρχίσει τους πειραματισμούς με αμιγώς ψηφιακές δημιουργίες που δεν συνοδεύονται από μία χειροπιαστή έκδοση. Μερικές έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τον κόσμο των βιντεοπαιχνιδιών για να πουλήσουν προϊόντα τους.
Την ίδια στιγμή, υπάρχουν επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν πολύ πρόσφατα και ασχολούνται αποκλειστικά με τη δημιουργία εικονικών ρούχων, κοσμημάτων, παπουτσιών και αξεσουάρ και ελπίζουν πως θα αναπτυχθούν και θα πετύχουν χωρίς να χρειαστεί να κατασκευάσουν ποτέ κάτι χειροπιαστό.
Με τη βοήθεια σχετικών ρεπορτάζ του Bloomberg και των New York Times, αλλά ψάχνοντας και λίγο στο διαδίκτυο βρήκαμε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες. Ξεκινάμε από τον πολύ γνωστό ιταλικό οίκο μόδας Dolce & Gabbana, ο οποίος οργάνωσε, στο τέλος του Σεπτεμβρίου, μία ψηφιακή δημοπρασία μέσω της οποίας πουλήθηκαν εννέα δημιουργίες του.
Σύμφωνα με τους New York Times, ήταν η πρώτη ψηφιακή δημοπρασία στην οποία οίκος μόδας πούλησε συλλογή από NFT (non fungible tokens). Οι πέντε δημιουργίες ήταν ρούχα και κοσμήματα σε πραγματική και ψηφιακή μορφή, δηλαδή πραγματικές δημιουργίες που θα μπορούσε να φορέσει ο αγοραστής τους, και τρισδιάστατες ψηφιακές αναπαραστάσεις τους.
Οι υπόλοιπες τέσσερις δημιουργίες, τρία ρούχα και ένα κόσμημα, πουλήθηκαν μόνο σε ψηφιακή μορφή. Οι πλειοδότες της δημοπρασίας πλήρωσαν με κρυπτονόμισμα (το ether) και, πέρα από τα ρούχα και τα κοσμήματα που πήραν στα χέρια τους, πήραν από την Dolce & Gabbana τα ψηφιακά πιστοποιητικά που είναι γνωστά ως NFT. Η εταιρεία εισέπραξε 1.855,719 ether, τα οποία την ημέρα εκείνη αντιστοιχούσαν σε περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ανάμεσα στους αγοραστές ήταν και γνωστοί συλλέκτες NFTs, όπως ο Pranksy και ο Seedphrase.
Εκτός από την ψηφιακή συλλογή του ιταλικού οίκου, και άλλες γνωστές εταιρείες έχουν κάνει αντίστοιχες προσπάθειες, σε μικρότερη κλίμακα και κυρίως σε συνεργασία με πλατφόρμες βιντεοπαιχνιδιών. Η Gucci σε συνεργασία με την Roblox, η Balenciaga με το Fortnite, η Burberry’s με το Mythical Games.
Με την ψηφιακή μόδα δεν ασχολούνται μόνο οι καταξιωμένες επιχειρήσεις του κλάδου. Υπάρχουν νέες δυνάμεις, όπως η Fabricant, η οποία φτιάχνει μόνο ψηφιακά ρούχα. Αυτοαποκαλείται ψηφιακός οίκος μόδας και στην ιστοσελίδα της αναφέρει πως δημιουργεί μόνο ψηφιακή μόδα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να πουληθεί σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας.
Οι δημιουργίες της Fabricant πωλούνται και μέσω εταιρειών όπως η The Dematerialised, η οποία βοηθά ψηφιακούς δημιουργούς να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Οι αγοραστές της ψηφιακής μόδας λαμβάνουν το NFT τους το οποίο είναι ένα πιστοποιητικό γνησιότητας ή για να το πούμε λίγο διαφορετικά, ένα έξυπνο συμβόλαιο φτιαγμένο με την τεχνολογία blockchain.
Χρησιμοποιώντας αυτό το πιστοποιητικό μπορούν να επιδείξουν τις δημιουργίες που αγόρασαν. Αυτό γίνεται σε πλατφόρμες όπως η VRChat, στο τρισδιάστατο περιβάλλον των οποίων κινούνται τα ψηφιακά alter egos των χρηστών, τα avatar όπως συνήθως αποκαλούνται. Τα avatar φοράνε τα ψηφιακά ρούχα, η παπούτσια, ή κοσμήματα και κρατάνε τις ψηφιακές τσάντες που έχουν αγοραστεί μέσω της The Dematerialised ή άλλων αντίστοιχων ψηφιακών καταστημάτων ή οίκων δημοπρασιών.
Για αρκετούς, η ύπαρξη ψηφιακών ρούχων που θα φοριούνται από τα avatar θα ακούγεται λίγο παλαβή. Για τους νέους που μεγαλώνουν ευρισκόμενοι συνεχώς μέσα στο διαδίκτυο, συχνά παίζοντας αδιάκοπα βιντεοπαιχνίδια, μάλλον ακούγεται απόλυτα φυσιολογική. Γι’ αυτό δεν μας κάνει καθόλου εντύπωση η προσπάθεια των οίκων μόδας, παραδοσιακών ή νέων, με χειροπιαστά ή εικονικά ρούχα, να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στον εκκολαπτόμενο νέο κόσμο του metaverse, όπου η «παραδοσιακή πραγματικότητα» ξεχωρίζει όλο και λιγότερο από την εικονική και την ενισχυμένη.
Πέρα από το γεγονός πως η ψηφιακή παρουσία τους βοηθά και στην προώθηση των πραγματικών τους δημιουργιών, η «παραγωγή» και πώληση εικονικών δημιουργιών έχει ορισμένα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα. Πολύ μεγάλα περιθώρια κέρδους, αφού δεν χρειάζονται ούτε εργοστάσια ούτε μεταφορικά μέσα για την μεταφορά εμπορευμάτων, πλήρη έλεγχο της παραγωγής, αφού κάθε ψηφιακό παπούτσι θα βγαίνει από τους υπολογιστές του οίκου μόδας μόλις εκδοθεί και το NFT για τον αγοραστή και στην ουσία καταργείται η έννοια των αποθεμάτων.
Κάτι πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως ο δημιουργός θα εισπράττει δικαιώματα κάθε φορά που το NFT για την δημιουργία του θα αλλάζει χέρια, αφού αυτά τα πιστοποιητικά θα έχουν ενσωματωμένη αυτή την πρόβλεψη. Η Fabricant π.χ. προβλέπει πως θα εισπράττει κάθε φορά το 5% της αξίας της πώλησης του πιστοποιητικού.
Είναι σαν να λέμε πως σε κάθε πώληση μεταχειρισμένων ρούχων θα παίρνει ένα μερίδιο και ο δημιουργός τους. Άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι πως παύει να έχει έννοια η παραγωγή απομιμήσεων των ειδών πολυτελείας, αφού η γνησιότητά τους θα αποδεικνύεται εύκολα μέσα από το NFT. Οι ψηφιακοί οίκοι μόδας δεν θα πονοκεφαλιάζουν από την απώλεια εσόδων όπως οι παραδοσιακοί που βλέπουν εκατομμύρια απομιμήσεις των προϊόντων τους να κυκλοφορούν ανά την υφήλιο. Επίσης, δίνεται η ευκαιρία σε παλιούς οίκους μόδας να «αναστήσουν» παλιές επιτυχημένες δημιουργίες τους σε αμιγώς ψηφιακή μορφή.
Είναι αλήθεια πως οι εκτιμήσεις για τη σύγκλιση της μόδας με τον τρισδιάστατο ψηφιακό κόσμο και το metaverse μπορεί να αποδειχθούν πρόωρες και τα εικονικά ρούχα να μην έχουν την επιτυχία που υποθέσαμε παραπάνω. Αν κρίνουμε όμως από τον τρόπο ζωής των νέων ανθρώπων ανά τον κόσμο, και ειδικότερα στην Ασία, δεν αποκλείεται τα ψηφιακά ρούχα να γεμίσουν τις ντουλάπες μας πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι φανταζόμαστε τώρα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
