Το τέλος της πανδημίας κήρυξε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, παρότι καθημερινά εξακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους 400 περίπου Αμερικανοί, με τις απώλειες της χώρας να ανέρχονται στο 1 εκατομμύριο νεκρούς από το πρώτο ξέσπασμα του κορονοϊού. Η επιστημονική κοινότητα διαχωρίζει (ελαφρώς) τη θέση της, εκφράζοντας λελογισμένη αισιοδοξία και συστήνοντας στους πολίτες να προσέχουν και να διατηρήσουν το εμβολιαστικό τους status, κάνοντας τις απαραίτητες αναμνηστικές δόσεις. Στις ΗΠΑ το 65% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως έναντι του κορονοϊού, και δια στόματος του δρος Άντονι Φάουτσι, επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, «η κατάσταση έχει σαφώς βελτιωθεί», αλλά ο αριθμός των θανάτων σε εβδομαδιαία βάση παραμένει απαράδεκτα υψηλός. Με την άποψη ότι δεν βρισκόμαστε ακόμα στη λήξη του παγκόσμιου συναγερμού, αλλά πως το τέλος είναι πλέον κοντά και ορατό συντάσσεται και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με την κατάσταση υψηλής επιφυλακής στη δημόσια Υγεία στην Αμερική να παρατείνεται μέχρι την 13η Οκτωβρίου, καθώς οι αξιωματούχοι που διαχειρίζονται τα της πανδημίας στην άλλη όχθη του Ατλαντικού δεν είναι ακόμα έτοιμοι να «ρίξουν» τους τίτλους τέλους.
Στο μεταξύ ο πρόεδρος Μπάιντεν δέχεται σκληρή κριτική από μερίδα του κόσμου και των πολιτικών καθώς διατηρεί τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους υγειονομικούς και τα σώματα ασφαλείας και θέτει εκτός στρατού δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες την ώρα που κηρύσσει το τέλος της πανδημίας.
Από τη δική του μεριά ο Φάουτσι, με δεκαετίες εμπειρίας σε υγειονομικές κρίσεις και προηγούμενες πανδημίες υπενθυμίζει ότι μέσα στον χειμώνα θα βρεθούμε αντιμέτωποι με νέα αναδυόμενα στελέχη του κορονοϊού -τα οποία πιθανώς θα είναι ακόμα πιο μεταδοτικά και θα χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ανοσιακή διαφυγή- γιατί αυτός είναι ο Νόμος της φύσης. Παρά τον προβληματισμό που γεννούν οι νέες αναδυόμενες μεταλλάξεις και το ενδεχόμενο συνδυασμού του κορονοϊού με την εποχική γρίπη, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Γεμπρεγιέσους δήλωσε ότι είμαστε στο καλύτερο σημείο για να βάλουμε τέλος στην πανδημία. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι και οι επιστήμονες ανησυχούν και για τον αντίκτυπο του κορονοϊού στην ψυχική υγεία -μια παράπλευρή απώλεια της πανδημίας που καταγράφηκε σε όλα τα κράτη και που σύμφωνα με πολλούς ερευνητές θα χρειαστούν χρόνια για να την «μετρήσουμε» καθώς βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
Μέχρι τώρα διεθνώς 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι που βρέθηκαν θετικοί στον κορονοϊό έχουν πεθάνει διεθνώς, με την Αμερική να…διεκδικεί τη μερίδα του λέοντος στους θανάτους και την Βραζιλία και την Ινδία να την ακολουθούν στη 2η και την 3η θέση.
Κι ενώ όλα αυτά διαδραματίζονται στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, παρόμοια στάση κρατούν οι Αρχές της Δημόσιας Υγείας στα περισσότερα Ευρωπαϊκά κράτη όπου ο κορονοϊός έχει επισκιαστεί εντελώς από τις εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο. Στην Μ. Βρετανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Γερμανία κανείς δεν μιλά πιά για πανδημία, ενώ στην πατρίδα μας οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι βρισκόμαστε στο σημείο μετάβασης της πανδημίας σε ενδημική νόσο, με την συνύπαρξη μας με τον κορονοϊό να συνεχίζεται-χωρίς ωστόσο να πιέζεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης επισημαίνει ότι δεν οδεύουμε προς την ενδημική φάση, αλλά είμαστε ήδη εκεί και στέλνει το μήνυμα στους ευπαθείς συνανθρώπους μας να προσέχουν, να κάνουν την 4η δόση, να φορούν μάσκα στους συνωστισμούς και τους κλειστούς χώρους και να μην υποτιμούν τις Όμικρον υποπαραλλαγές.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Στέλιος Λουκίδης επισημαίνει ότι έχουμε πετύχει πολλά και τονίζει πως μπορεί να χτίσαμε ένα επίπεδο φυσικής ανοσίας μέσω της νόσησης αλλά οι δύο παράγοντες που συνέβαλαν καθοριστικά στο να αποσυμπιεστούν τα νοσοκομεία του ΕΣΥ είναι ο εμβολιασμός με τις αναμνηστικές δόσεις και οι αντιικές θεραπείες που κατάφεραν να κρατήσουν πολλούς ανθρώπους με εύθραυστη υγεία μακριά από τον κίνδυνο της επιδείνωσης και της βαριάς νόσησης-όταν κόλλησαν την λοίμωξη covid 19. Οι αντιικές θεραπείες της MSD και κυρίως της Pfizer και τα μονοκλωνικά αντισώματα απέτρεψαν πολλές βαριές νοσήσεις και ήδη εδώ και δύο 24ωρα ο νέος διπλός συνδυασμός των μονοκλωνικών αντισωμάτων της Astra Zeneca που είναι αποτελεσματικός και έναντι των Όμικρον υποπαραλλαγών έλαβε έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για να δοθεί και σαν θεραπεία σε covid ασθενείς-με τα ίδια περίπου κριτήρια όπως τα αντιικά χάπια- κι όχι απλώς σαν προφύλαξη, πριν την μόλυνση σε ευπαθείς, όπως ίσχυε έως τώρα.
Η καθηγήτρια παιδιατρικής-λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών επισημαίνει πως για τους ευπαθείς το ζητούμενο δεν είναι να διαλέξουν ποιο εμβόλιο θα κάνουν, αλλά να κάνουν εγκαίρως την 4η δόση, με την πνευμονολόγο Κατερίνα Μαρκοπούλου, διευθύντρια ΕΣΥ στην πνευμονολογική κλινική και το Εξωτερικό Ιατρείο των Διάμεσων Πνευμονοπαθειών του νοσοκομείου Παπανικολάου Θεσσαλονίκης και την καθηγήτρια πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Κατερίνα Αντωνίου, Υπεύθυνη Μονάδας Διάμεσων Νοσημάτων στο νοσοκομείο ΠΑΓΝΗ, να επισημαίνουν ως η χρήση της μάσκας, μαζί με τον εμβολιασμό και τα αντιικά χάπια βοήθησαν να αποκλιμακωθούν τα κύματα της πανδημίας και να «αναπνεύσουν» τα νοσοκομεία. Τον φετινό χειμώνα σκιάζει βέβαια το ερωτηματικό «τι θα γίνει με την γρίπη» καθώς μετά από δύο χειμώνες εκτεταμένης χρήσης μάσκας, δεν υπάρχουν πια περιοριστικά μέτρα και αναμένονται αυξημένα περιστατικά γρίπης-τουλάχιστον σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Γι αυτό άλλωστε η ισχυρή σύσταση των ειδικών προς τους ευπαθείς συνοψίζεται στις συμβουλές «να φοράτε μάσκα στους συγχρωτισμούς, να κάνετε τις αναμνηστικές δόσεις έναντι του κορονοϊού και μην αμελήσετε τον αντιγριπικό εμβολιασμό», ώστε οι ευπαθείς ομάδες που αναμένεται να δώσουν και τις περισσότερες νοσηλείες να είναι προστατευμένες. Άλλωστε η εμπειρία με τον εκτεταμένο αντιγριπικό εμβολιασμό, τον covid εμβολιασμό και την γενικευμένη χρήση μάσκας στον πληθυσμό έδειξε ότι «δουλεύει» γιατί μειώθηκαν δραματικά οι εισαγωγές χρονίως πασχόντων με αναπνευστικά νοσήματα, με παροξύνσεις στις πνευμονολογικές κλινικές. «Δεν βλέπουμε πια ασθενείς με παροξύνσεις, καθώς διαδόθηκε η κουλτούρα της μάσκας» καταλήγει ο Στέλιος Λουκίδης.