Πονοκέφαλο για την πολιτεία αποτελεί το φαινόμενο της έλλειψης οδοντιατρικών πράξεων από τους πολίτες, μικρούς και μεγάλους. Η υγιεινή του στόματος αποτελεί προϋπόθεση για την καλή υγεία του σώματος γενικότερα.
Η στοματική υγεία είναι η κατάσταση του στόματος, των δοντιών και των στοματοπροσωπικών δομών που επιτρέπει στα άτομα να εκτελούν βασικές λειτουργίες όπως το φαγητό, η αναπνοή και η ομιλία και περιλαμβάνει ψυχοκοινωνικές διαστάσεις όπως η αυτοπεποίθηση, η ευεξία και η ικανότητα κοινωνικοποίησης και εργασίας χωρίς πόνο, δυσφορία και αμηχανία. Η στοματική υγεία ποικίλλει κατά τη διάρκεια της ζωής από την πρώιμη ζωή έως την τρίτη ηλικία, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής υγείας και υποστηρίζει τα άτομα να συμμετέχουν στην κοινωνία και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους.
Η κακή στοματική υγεία έχει συνέπειες που αφορούν όχι μόνο την αυτοπεποίθηση και την ευεξία αλλά συνδέεται με την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, ορισμένων μορφών καρκίνου και διαβήτη.
Τα οδοντικά προβλήματα και οι ασθένειες των ούλων είναι πολύ συχνές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας :
- 60-90% των μαθητών έχουν τουλάχιστον ένα οδοντικό πρόβλημα
- σχεδόν 100% των ενηλίκων έχουν τουλάχιστον ένα οδοντικό πρόβλημα
- 15-20% των ενηλίκων ηλικίας 35 έως 44 ετών έχουν σοβαρή νόσο των ούλων
- περίπου το 30% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ηλικίας 65 έως 74 δεν έχουν φυσικά δόντια
- στις περισσότερες χώρες, στα 100.000 άτομα, υπάρχουν 1 έως 10 περιπτώσεις καρκίνου του στόματος
Η διατήρηση υγιών δοντιών και ούλων θα πρέπει να λειτουργεί προληπτικά κι όχι αφού εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα. Υπήρξε μια προσπάθεια από την πλευρά της πολιτείας με το πρόγραμμα κάλυψης οδοντιατρικών πράξεων στις δημόσιες δομές και με συμβεβλημένους οδοντιάτρους, χωρίς όμως την ανάλογη ανταπόκριση από τους πολίτες αλλά και λόγω της δυσκολίας των λιγοστών δημόσιων δομών ν' ανταποκριθούν.
Οι στοματικές παθήσεις επηρεάζουν δυσανάλογα τους πιο ευάλωτους και μειονεκτούντες πληθυσμούς. Τα άτομα χαμηλής κοινωνικοοικονομικής κατάστασης φέρουν υψηλότερο βάρος στοματικών ασθενειών και αυτή η συσχέτιση παραμένει καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής, από την πρώιμη παιδική ηλικία έως τη μεγαλύτερη ηλικία, και ανεξάρτητα από το συνολικό επίπεδο εισοδήματος της χώρας.
Γιατί στην πραγματικότητα οι πολίτες καλύπτουν τις οδοντιατρικές ανάγκες τους με προσωπικά έξοδα ή δεν τις καλύπτουν καθόλου. Όμως το δυσβάσταχτο πολλές φορές οικονομικό τους κόστος, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης αρχικά και της πανδημίας στη συνέχεια έκανε τους πολίτες να μην ανταποκρίνονται όπως θα έπρεπε στις οδοντιατρικές ανάγκες τους.
Αλλά και στη συνείδηση των περισσότερων πολιτών δεν υπάρχει η πρόληψη. Οι περισσότεροι απευθύνονται σε οδοντιάτρους όταν πια φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Δεν είναι και στην πρώτη προτεραιότητα η προληπτική επίσκεψη στον οδοντίατρο κάθε έξι μήνες για μικρούς και μεγάλους.
Γι' αυτό είναι αναγκαία η υλοποίηση ενός ρεαλιστικού σχεδιασμού για την αλλαγή σκέψης όχι μόνο των ενηλίκων αλλά και των παιδιών ώστε να εντάξουν τη σωστή φροντίδα του στόματος και των δοντιών τους στην καθημερινότητά τους. Μετά το τέλος της πανδημίας φαίνεται φως στο τούνελ με την υλοποίηση του προγράμματος προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας για παιδιά από 6 έως 12 ετών με δωρεάν επίσκεψη σε οδοντιάτρους.
Προς τη θετική κατεύθυνση μπορούν να είναι και άλλες ενέργειες όπως ενημερωτικές συναντήσεις επαγγελματιών οδοντιατρικής υγείας με μαθητές γυμνασίων και λυκείων σε συστηματική βάση. Διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων και δράσεων.
Επίσης, κινητές μονάδες να ενημερώνουν νησιωτικές και απομονωμένες περιοχές και να προσφέρουν οδοντιατρικές υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας στους κατοίκους τους.
Αλλά κυρίως να λειτουργήσουν δωρεάν μονάδες παροχής οδοντιατρικής φροντίδας σε δημόσιες δομές και συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα υγείας σε όλη τη χώρα. Γιατί η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία… και η πιο φθηνή.
