Η εγγραφή των πολιτών στον θεσμό του προσωπικού γιατρού συνεχίζεται μετ’ εμποδίων σε αρκετές περιοχές και κυρίως στην πυκνοκατοικημένη Αττική όπου υπάρχει έλλειμμα 500 γιατρών.
Ο θεσμός του προσωπικού/ οικογενειακού γιατρού σαν ιδέα πρωτοξεκίνησε από το 1929 και ήδη έχει διαδοθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ως ακρογωνιαίος λίθος όλων εκείνων των πολιτικών υγείας που εμποδίζουν τη συμφόρηση των νοσοκομείων και κρατούν ελέγξιμες τις δαπάνες για την υγεία.
Τώρα, γίνεται πράξη και στην Ελλάδα, με 4.000 γιατρούς να έχουν εγγραφεί εκ των οποίων 1.200 δεν εργάζονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και περίπου 3,5 εκατομμύρια πολίτες να συμμετέχουν ήδη στο πρόγραμμα, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.
Από το υπουργείο υγείας διευκρινίζεται ότι η κάλυψη των πολιτών στην Αττική είναι της τάξης του 55%. Προκειμένου να καλυφθούν όλοι οι πολίτες θα χρειαστεί να εγγραφούν 500 επιπλέον γιατροί. Πρόκειται να γίνει επέκταση της άδειας για να εγγραφεί κάποιος γιατρός στο σύστημα και στους καρδιολόγους και τους πνευμονολόγους- πέραν των παθολόγων και των γενικών γιατρών.
Επίσης, σε εκείνες τις περιοχές όπου δεν έχουν καλυφθεί οι ανάγκες του πληθυσμού δεν θα εφαρμοστούν τα αντικίνητρα, οι επιβαρύνσεις δηλαδή στη συνταγογράφηση φαρμάκων και εξετάσεων μέχρι να καλυφθεί και ο τελευταίος πολίτης.
Βέβαια, ευτράπελα συμβαίνουν καθημερινά, όπως για παράδειγμα ηλικιωμένοι ασθενείς που κατοικούν στο Χαλάνδρι, στην Αγία Παρασκευή ή στην Κηφισιά να βρίσκουν προσωπικό γιατρό στην Ελευσίνα ή κάτοικοι της Θάσου να βρίσκουν προσωπικό γιατρό στην Καβάλα.
Το πρώτο ηλεκτρονικό ραντεβού με τον προσωπικό γιατρό είναι μεγάλο, είναι διάρκειας 30 λεπτών για να σχηματιστεί ο ηλεκτρονικός φάκελος του ασθενούς που είναι και το ζητούμενο στο όλο εγχείρημα. Με το πρώτο ραντεβού θα δοθεί και πακέτο προληπτικών εξετάσεων δωρεάν στους πολίτες και όχι απλώς στους ασθενείς, γιατί ο στόχος του θεσμού είναι να ενισχυθεί η πρόληψη, να γίνονται δηλαδή τα τσεκάπ προληπτικά ώστε να μην χρειάζεται να φτάσει με βαρύτερη νόσο ο ασθενής στο σύστημα υγείας.
Ο ηλεκτρονικός φάκελος θα μπορεί να συμπληρώνεται και ηλεκτρονικά αν δεν υπάρχει δυνατότητα για ραντεβού και οι γιατροί των ΤΟΜΥ έχουν αιτηθεί να γίνεται με γραμματειακή υποστήριξη για τη διευκόλυνσή τους και την εξομάλυνση της διαδικασίας.
Στην «καρδιά» του θεσμού του προσωπικού γιατρού βρίσκεται η δημιουργία του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς που θα τον συνοδεύει σε κάθε του βήμα στο «ταξίδι» του στο σύστημα υγείας.
Ο στόχος είναι ο ασθενής που θα φτάνει στο νοσοκομείο, για παράδειγμα στα επείγοντα (στα ΤΕΠ), ο ηλεκτρονικός του φάκελος να του ανοίγει τον δρόμο, να γίνεται πολύ πιο εύκολη η όλη διαδικασία και η διαχείριση του περιστατικού, καθώς με τον ηλεκτρονικό φάκελο θα είναι αμέσως γνωστό από τι νοσεί, ποιες συννοσηρότητες έχει και τι φάρμακα λαμβάνει.
Για τους ανθρώπους που νοσούν από χρόνια νοσήματα, όπως υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, καρδιοπάθεια, νεφροπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη ή οτιδήποτε άλλο, ο γιατρός που τους παρακολουθεί τόσα χρόνια θα έχει εξίσου το δικαίωμα να συνταγογραφεί φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις- συνεπώς δεν χρειάζεται να πηγαίνουν μόνο μέσω του προσωπικού γιατρού.
Αυτή η ελαστικότητα του συστήματος καθιστά την Ελλάδα πιο ιδιαίτερη, γιατί στο εξωτερικό πολλές χώρες έχουν μόνο τον προσωπικό γιατρό ως «πύλη» εισόδου του συστήματος υγείας για τον εκάστοτε ασθενή.
Στην Ελλάδα κάτι τέτοιο δεν γίνεται για αρκετούς λόγους, τους οποίους εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος:
Καταρχάς υπάρχει μία σχέση εμπιστοσύνης που έχει δομηθεί εδώ και πολλά χρόνια με τους ασθενείς και τους γιατρούς και δεν θα μπορούσε να παραβιαστεί αυτή η σχέση. Επιπλέον, ακριβώς επειδή στην Ελλάδα έχουμε πολλούς γιατρούς εξειδικευμένους, αν κατά κάποιον τρόπο το σύστημα τους παρέκαμπτε, δεν θα αξιοποιούσε αυτό το πολύ σημαντικό επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό.
Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικό να μην διαταραχθεί αυτή η αμοιβαία εμπιστοσύνη που πρέπει να διέπει τη σχέση γιατρού και ασθενή ώστε να υπάρχει προσήλωση του ασθενούς στις οδηγίες του γιατρού και να επιτυγχάνεται αυτό που λέμε «συμμόρφωση στην θεραπεία».
Μπορεί να μην ηχεί ωραία σαν λέξη η «συμμόρφωση», αλλά η προσήλωση του πάσχοντος στις οδηγίες του γιατρού και στη θεραπεία είναι το κλειδί της επιτυχίας για τη σωστή διαχείριση κάθε περιστατικού.
Στην Ελλάδα, δυστυχώς, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πολίτες δεν συμμορφώνονται με τις οδηγίες του γιατρού, δεν παίρνουν τα φάρμακά τους, δεν κάνουν καν εξετάσεις για να δουν αν πρέπει να πάρουν φάρμακα και όταν βρίσκονται σε μία αγωγή για προσωπικούς και όχι ιατρικούς λόγους λόγους την «κόβουν» ή την «αραιώνουν» μόνοι τους είτε επειδή δεν έχουν συμπτώματα είτε επειδή νιώθουν καλύτερα χωρίς να υπολογίζουν ότι κάποια φάρμακα πρέπει να δίνονται διά βίου για να κρατούν ένα νόσημα σε ύφεση.
Ο θεσμός του προσωπικού οικογενειακού γιατρού έχει καθιερωθεί εδώ και χρόνια στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού και δουλεύει αποτελεσματικά, μάλιστα στην Ιταλία συμπεριλαμβάνει και την οδοντιατρική φροντίδα, με τον Σύλλογο των Οικογενειακών γιατρών να είναι ο ισχυρότερος ιατρικός σύλλογος στη γειτονική χώρα και να θέτει τους κανόνες στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Η λογική του θεσμού του οικογενειακού/ προσωπικού γιατρού παρουσιάζει διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα ανάλογα και με την κουλτούρα που υπάρχει σε κάθε λαό.
Ωστόσο, ο κοινός στόχος με βάση τον οποίο σχεδιάστηκε ο θεσμός είναι να μεσολαβεί ανάχωμα (του προσωπικού γιατρού) στην πορεία του ασθενή προς τον γιατρό ειδικότητας και προς το νοσοκομείο ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία, καθώς δεν είναι δυνατόν να ανταποκριθούν στα χρόνια και τα οξέα – επείγοντα περιστατικά αν όλος ο πληθυσμός για οτιδήποτε του συμβεί τρέχει στα εξωτερικά ιατρεία ή στα ΤΕΠ.
Η χώρα με το πιο ανελαστικό σύστημα του οικογενειακού γιατρού στην Ευρώπη είναι η Βρετανία, η οποία πραγματοποιεί ακριβώς τον στόχο, εφαρμόζει δηλαδή σύστημα gate keeping, σταματώντας την πορεία των ασθενών προς το νοσοκομείο.
Στο περίφημο NSH, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας, ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται ώστε να μην εκτοξευτούν οι δαπάνες υγείας και να προστατευτεί πρώτο το ίδιο το σύστημα και κατά επέκταση οι ασθενείς. Εκεί, ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού είναι αρκετά ανελαστικός συγκρίσιμα με το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και ο πολίτης πρέπει να περάσει πρώτα από τον οικογενειακό γιατρό για να παραπεμφθεί σε γιατρό άλλης ειδικότητας και στο νοσοκομείο.
Στην Ελλάδα, η λογική είναι διαφορετική, δημιουργούνται κίνητρα και αντικίνητρα αλλά δεν στερείται ο πολίτης τη δυνατότητα να πάει στον γιατρό ειδικότητας και ο στόχος είναι να δημιουργηθεί κυρίως ο ηλεκτρονικός φάκελος που θα τον ακολουθεί και θα επιταχύνει κάθε διαδικασία μέσα στο ταξίδι του στο σύστημα υγείας, όπως εξηγεί η αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών ΕΟΠΥΥ, Άννα Μαστοράκου.
Παράλληλα, επιτυγχάνεται και ο έτερος στόχος, δηλαδή η αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, να μην τρέχει ο Έλληνας ασθενής για το καθετί στο νοσοκομείο, καθώς η δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη έχουν το υψηλότερο κόστος- τα νοσοκομεία είναι κοστοβόρα και θα πρέπει τα απλά περιστατικά να αντιμετωπίζονται από τις πρωτοβάθμιες δομές και από τη φροντίδα ή νοσηλεία κατ´ οίκον.
Για τους ανασφάλιστους μετά από διευκρίνηση του υπουργού υγείας, Θάνου Πλεύρη, δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στο σύστημα, εγγράφονται στις δημοσιες δομές για τον προσωπικό γιατρό και όπου δεν υπάρχουν δημόσιες δομές σε ιδιώτη γιατρό.
