Λίγο πριν τις εκλογές, διανύουμε μια περίοδο απολογισμού των πεπραγμένων στο χώρο της υγείας. Κι ενώ έχουν ξεκινήσει πολλές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη, υπάρχουν διάφορα εμπόδια τα οποία αποτελούν τροχοπέδη στην υλοποίησή τους.
Ανάμεσα σ΄ αυτά είναι οι αντιδράσεις στην αξιολόγηση των επαγγελματιών υγείας του δημόσιου τομέα, των Διοικητών των νοσοκομείων και Προέδρων φορέων και οργανισμών υγείας που ανήκουν στο Υπουργείο Υγείας. Αξιολόγηση επίσης πραγματοποιείται στους στόχους, τις διαδικασίες και τις πρακτικές που εφαρμόζονται στα νοσοκομεία της χώρας.
O ρόλος που πρέπει να έχουν οι επαγγελματίες υγείας στους υγειονομικούς χώρους και η αξιολόγηση που πρέπει να γίνεται, έτυχαν σφοδρών αντιδράσεων από τους αντίστοιχους συνδικαλιστικούς φορείς. Γιατί όμως υπάρχουν τόσες αντιδράσεις για την αξιολόγηση;
Στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης, δείκτες απόδοσης, που εφαρμόζονται σε υπαλλήλους, διευθυντικά στελέχη, εταιρείες και πρακτικές. Κατά την εφαρμογή τους δίνονται επιβραβεύσεις, συστάσεις, απομακρύνσεις, εφαρμογές καλών πρακτικών και κατάργηση άχρηστων πολιτικών. Αυτό γιατί είναι κακό;
Δεν πρέπει να επιβραβεύονται οι καλοί; Δεν πρέπει να εκπαιδεύονται οι αδύναμοι; Δεν πρέπει να απομακρύνονται οι αδιάφοροι; Αν ναι τότε γιατί όλες αυτές οι αντιδράσεις στον δημόσιο τομέα;
Σε επίπεδο Διοικητών Νοσοκομείων και Προέδρων Οργανισμών και Φορέων η απόδοση αυτοαξιολογείται από τους εμπλεκόμενους και αξιολογείται από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. Επισημαίνονται οι αδυναμίες και τα δυνατά σημεία και δίνεται χρόνος βελτίωσης. Αυτή, είναι μια αντικειμενική διαδικασία αυτοβελτίωσης του φορέα και βελτίωσης του συστήματος υγείας γενικότερα.
Γιατί οι αποτελεσματικές πρακτικές διαδίδονται και εφαρμόζονται όπου υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Έτσι διώχνονται οι αρτηριοσκληρωτικές συμπεριφορές, καταρρίπτεται το πελατειακό καθεστώς που καταδυναστεύει τον δημόσιο τομέα. Καθορίζονται με κανόνες οι σχέσεις υγειονομικών και ασθενών κι από ότι φαίνεται υγειονομικοί, πολίτες και πολιτεία έχουν αρχίσει να κάνουν τα βήματα εκείνα που χρειάζονται προς ένα νέο σύστημα υγείας το οποίο θα αποβάλλει από μόνο του κάθε τι αναχρονιστικό και οπισθοδρομικό.
Η εξυγίανση του συστήματος υγείας που απαιτείται για να ολοκληρωθεί το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο έτσι όπως διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια χρειάζεται την ωριμότητα κυρίως της κοινωνίας των πολιτών που κάνουν χρήση των υπηρεσιών υγείας ώστε να ζητούν το καλύτερο που μπορεί να δοθεί σ΄ αυτούς.
Η πολιτεία, με ρυθμιστή τον ΟΔΙΠΥ, όρισε τον φορέα, καθόρισε αρμοδιότητες όπως την καταγραφή των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και την ενημέρωση των πολιτών ως προς την πρόσβασή τους σε αυτές, την ανάπτυξη διαδικασιών και προτύπων ποιότητας για τις υπηρεσίες υγείας και τις διοικητικές πρακτικές στα νοσοκομεία ή την υιοθέτηση ήδη επιτυχημένων υφιστάμενων διαδικασιών και προτύπων.
Επίσης την διαμόρφωση διεθνώς αποδεκτών δεικτών αξιολόγησης της ποιότητας των ιατρικών και παρεχόμενων υπηρεσιών φροντίδας της υγείας στα δημόσια νοσοκομεία, για τη διασφάλιση της συγκρισιμότητάς τους με δείκτες άλλων χωρών αλλά και την αξιολόγηση ως προς την προσαρμογή των υπηρεσιών υγείας στα πρότυπα ποιότητας και η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, όπως επίσης, σε περίπτωση σύναψης συμβάσεων από φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας κατόπιν σχετικού αιτήματός τους, η παροχή γνώμης σε ζητήματα αξιολόγησης της ποιότητας παροχής υπηρεσιών.
Αυτά θα γίνονται μετά την κατάρτιση και τήρηση μητρώου εξωτερικών εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση οι οποίοι θα διατυπώνουν προτάσεις για την παροχή κινήτρων σε παρόχους υπηρεσιών υγείας για τη συμμόρφωσή τους στις διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών, καθώς και για την παροχή ανταμοιβών στους παρόχους υπηρεσιών υγείας που τηρούν τις ενδεδειγμένες διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών τους και επιτυγχάνουν εξαιρετικές επιδόσεις. Επίσης θα διατυπώνουν γνώμη ως προς την επιβολή κυρώσεων σε παρόχους που δεν τηρούν τις απαιτούμενες διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας και η επιβολή κυρώσεων.
Στόχος είναι επίσης η υλοποίηση και η υποστήριξη αυτοτελών υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης των παρόχων υπηρεσιών υγείας ως προς τις διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
Θα διενεργείται έρευνα των εξελισσόμενων αναγκών υγείας του πληθυσμού, εντοπισμός κενών και ελλείψεων των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και διατύπωση προτάσεων για την κάλυψή τους και την αναδιοργάνωση του χάρτη των υπηρεσιών υγείας.
Τέλος, αναμένεται συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και ανάπτυξη κοινών δράσεων και συμπράξεων με επιστημονικούς φορείς, με στόχο τη μεταφορά τεχνογνωσίας, την ανταλλαγή και διαμόρφωση καλών πρακτικών και προτύπων στον τομέα της υγείας.
Έχοντας αυτό το φορέα να λειτουργεί ως συντονιστής αξιολόγησης στο ΕΣΥ μπορεί πραγματικά να γίνει επανάσταση στο χώρο της υγείας και να λειτουργήσει προβλεπτικά.
Παράδειγμα αποτελεί η συνεργασία του ΟΔΙΠΥ με το Κοινωφελές Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος αναφορικά με την υλοποίηση του προγράμματος «Λοιμώξεις, με σκοπό την υλοποίηση προγράμματος εκπαίδευσης στον τομέα της πρόληψης και του ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων». Τα μέχρι τώρα δεδομένα στον τομέα αυτό είναι απογοητευτικά μια και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου πως οι θάνατοι από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις 2050 θα ξεπεράσουν τους θανάτους από καρκίνο.
Ο δρόμος προς την δημιουργία ενός νέου συστήματος υγείας περνάει από την διάθεση συνεργασίας, τον εκσυγχρονισμό και την αλλαγή νοοτροπίας.
