Μετά τη λοίμωξη Covid-19, η φυματίωση αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου από λοιμώδες αίτιο παγκοσμίως. Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης καθώς στις 24 Μαρτίου του 1882 ο Dr Robert Koch ανακοίνωσε την ανακάλυψη του μυκοβακτηρίδιου της φυματίωσης, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου.
Η φυματίωση είναι μια πανάρχαια νόσος που παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη διάγνωση και τη θεραπεία της, συνεχίζει να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία. Από το 2007 και μέχρι την πανδημία COVID-19 αποτελούσε την συχνότερη αιτία θανάτου από λοιμώδες νόσημα.
Ο κ. Στέλιος Λουκίδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, αναφερόμενος στην νόσο υποστηρίζει ότι η Φυματίωση αποτελεί μια ασθένεια με ισχυρή παρουσία και με σημαντική επίπτωση παγκοσμίως, με κύρια στόχευση φυσικά τις χώρες με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό status. Σχετικά με την ειδικότητα του Πνευμονολόγου και την αντιμετώπιση της νόσου, ο Προέδρος της ΕΠΕ επισημαίνει: «Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία θεωρεί ότι η Φυματίωση πρέπει να παραμείνει αναπόσπαστο μέρος της ειδικότητας μας όπως την ορίζει και ο τίτλος της ως Πνευμονολογία-Φυματιολογία. Στο πλαίσιο αυτό, τα τελευταία χρόνια ενισχύει με κλινικές υποτροφίες τα αντιφυματικά τμήματα μεγάλων νοσοκομείων, με σκοπό την ανάδειξη Πνευμονολόγων με επιστημονική δεξιότητα στη Φυματίωση. Η επιστημονική αυτή δραστηριότητα αφορά στην παρούσα φάση το αντιφυματικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού νοσοκομείου Λάρισας, το αντίστοιχο τμήμα στο Γενικό νοσοκομείο Παπανικολάου και το αντιφυματικό τμήμα του ΓΝΝΘΑ H Σωτηρία».
Ο κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, Καθηγητής Πνευμονολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης επισημαίνει ότι: «το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Φυματίωσης 2023, είναι “Ναι! Μπορούμε να τελειώσουμε τη Φυματίωση!” με στόχο να εμπνεύσει ελπίδα, να ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα υγιεινής και πρόληψης, να διαδώσει τις νέες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για υιοθέτηση κοινών οδηγιών για τη θεραπεία και βέβαια να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των χωρών για την καταπολέμηση της επιδημίας, της Φυματίωσης. Παράλληλα ο ΠΟΥ απευθύνει έκκληση για δράση, προτρέποντας τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την ανάπτυξη νέων βραχύτερων από του στόματος θεραπευτικών σχημάτων για την ανθεκτική στα φάρμακα Φυματίωση».
Σύμφωνα με στοιχεία της επιστημονικής Ομάδας Εργασίας «Φυματίωση και Λοιμώξεις από Μη Φυματικά Μυκοβακτηρίδια» * της ΕΠΕ, η φυματίωση ευθύνεται για περίπου 1,6 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως μέσα στο 2021, αποτελεί την 2η αιτία θανάτου από λοιμώδες αίτιο μετά τη λοίμωξη COVID-19 και την 13η αιτία θανάτου συνολικά. To 2021 περίπου 10,6 εκατομμύρια ασθενείς νόσησαν από φυματίωση, με το 10% των ασθενών να είναι παιδιά. Η πολυανθεκτική φυματίωση παραμένει μια απειλή για την δημόσια υγεία, καθώς πέρα από τις δυσκολίες στον χειρισμό της, μόνο το 1/3 των ασθενών είχε πρόσβαση στην κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μέσα στο 2020.
Παρά το γεγονός ότι ο αρχικός στόχος για μείωση της επίπτωσης της φυματίωσης επιτεύχθηκε κατά το ήμισυ (10%) την πενταετία 2015-2020 και ότι υπήρξε ανάσχεση της περαιτέρω μείωσης κατά την πανδημία της COVID-19, ο τελικός στόχος για σημαντικό περιορισμό (End TB Strategy) σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 2030 παραμένει εφικτός. Άμεσες προτεραιότητες προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν η επικαιροποίηση και επανενεργοποίηση των εθνικών στρατηγικών και προγραμμάτων για την εξάλειψη της φυματίωσης στην μετά COVID-19 εποχή και η ορθολογιστική κατανομή των πόρων υγείας προς την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία της νόσου στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος που αφορούν στο 98% τον καταγεγραμμένων περιπτώσεων φυματίωσης. Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελούν τα νέα βραχύτερα σχήματα που εγκρίθηκαν πρόσφατα, τόσο για τη λανθάνουσα όσο και για την ενεργό φυματίωση από ευαίσθητα και ανθεκτικά στελέχη.
Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελούν τα νέα βραχύτερα σχήματα που εγκρίθηκαν πρόσφατα, τόσο για τη λανθάνουσα όσο και για την ενεργό φυματίωση.
*Επιστημονική Ομάδα Εργασίας «Φυματίωση και Λοιμώξεις από Μη Φυματικά Μυκοβακτηρίδια»: Υπεύθυνοι: Λουκέρη Αγγελική, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Επικουρική Επιμελήτρια Αντιφυματικού Τμήματος - Μονάδα Ανθεκτικής Φυματίωσης, ΓΝΝΘΑ Η Σωτηρία, Κατερίνα Μανίκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Φυματιολογίας ΑΠΘ. Συντονιστής εκ μέρους του ΔΣ της ΕΠΕ : Χαράλαμπος Μόσχος, Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος, Επιμελητής Α’ Αντιφυματικού Τμήματος - Μονάδα Ανθεκτικής Φυματίωσης, ΓΝΝΘΑ Η Σωτηρία.
