Αν και η εφαρμογή των προτάσεων της κυβέρνησης από τις τράπεζες είναι απίθανο να εκτροχιάσει τις ισχυρές ανοδικές τάσεις στα κέρδη ανά μετοχή (EPS), «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», ειδικά στα μέτρα για τα δάνεια όπου η προτεραιότητα πρέπει να είναι η μείωση των «ανοιγμάτων» NPE κι όχι το αντίθετο. Αυτήν την εκτίμηση κάνει η Axia Research σε μία προσπάθεια να υπολογίσει τον αντίκτυπο των προτάσεων της κυβέρνησης προς τις τράπεζες για την ελάφρυνση των δανειοληπτών.
Ουσιαστικά, ο οίκος επισημαίνει ότι η έκταση των ρυθμίσεων και ο τρόπος εφαρμογής τους, μπορούν να έχουν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα.
Γενικά η Axia προβλέπει απώλειες 100 εκατ. ευρώ στα καθαρά έσοδα από τόκους (NII) από τις ελαφρύνσεις στα επιτόκια, που μεταφράζεται σε μείωση 3% των κερδών ανά μετοχή, αύξηση 5% στο κόστος των καταθέσεων (από αύξηση των επιτοκίων τους με μετριοπαθές ποσοστό μετακύλισης 35%), ενώ μείωση 20% των προμηθειών θα μπορούσε να επιφέρει μείωση 3% - 4% των κερδών ανά μετοχή για κάθε τράπεζα.
Αλλά ο βασικός κίνδυνος λέει ο οίκος είναι τα «κόκκινα δάνεια» (NPE).Όπως αναφέρει η Axia σύμφωνα με τα δεδομένα που διαθέτει, οι προτάσεις περιλαμβάνουν:
- Στήριξη των ευάλωτων δανειοληπτών μέσω μεγαλύτερων περιόδων αποπληρωμής ή εφαρμογής χαμηλότερων επιτοκίων, χωρίς επιβάρυνση του κράτους,
- Αύξηση της δυνατότητας έγκρισης εξωδικαστικών συμβιβασμών,
- Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και μείωση των περιθωρίων νέων δανείων και
- Μείωση των προμηθειών και αμοιβών από τις συναλλαγές.
Πιθανές επιπτώσεις στην εφαρμογή των μέτρων
Σύμφωνα με τον οίκο, το υπουργείο ζητά την υποστήριξη των ευάλωτων δανειοληπτών, αν και δεν υπάρχει σαφής ορισμός. Η Axia κάνει την υπόθεση ότι η «περίμετρος» των ωφελούμενων θα περιλαμβάνει τους 86.000 δανειολήπτες (από τους οποίους 75,6 χιλ. νοικοκυριά) που εντάχθηκαν στα προγράμματα «Γέφυρα 1» και «Γέφυρα 2», με συνολικό πακέτο στήριξης 530 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να απορροφήσει αυτό το πακέτο μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.
Οι έως τώρα υπολογισμοί της Axia περιλάμβαναν 1,7% επιδείνωση των «κόκκινων δανείων» NPEs (προβλέψεις 1 δισ. ευρώ) και οι βασικοί κίνδυνοι είναι:
- Ένα νέο κύμα Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPE) θα μπορούσε να εμφανιστεί παράλληλα με το υψηλότερο κόστος κινδύνου
- Τα δάνεια σταδίου 1 και 2, θα μπορούσαν να επαναταξινομηθούν ως «κόκκινα» NPE (Στάδιο 3) εάν εφαρμοστούν χαμηλότερα επιτόκια ή μεγαλύτερες περίοδοι αποπληρωμής και μείωση του δανεισμού NPV κατά περισσότερο από 1%.
Ουσιαστικά, οι τράπεζες θα πρέπει να επιδείξουν τη διαφορά μεταξύ «καλής» και «κακής» χάριτος (στα δάνεια που δεν εξοφλούνται όπως έχουν προγραμματιστεί), για να αποφύγουν τη μετάβαση των δανείων σε άλλο καθεστώς στο Στάδιο 2 ή 3.
Αυτό θα αυξήσει το σχετικό κόστος κινδύνου και θα δημιουργούσε ένα νέο απόθεμα NPE. Οι τράπεζες έχουν συνολικά 14,1 δισ. ευρώ δάνεια, που θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν να καταλήξουν ως «κόκκινα» NPEs σύμφωνα με την Axia:
- Έχουν 9,3 δισ. ευρώ Στεγαστικά δάνεια Σταδίου 2
- Έχουν 1,4 δισ. ευρώ Καταναλωτικά δάνεια και
- Έχουν 3,4 δισ. ευρώ δάνεια Μικρών Επιχειρήσεων
Τα NPEs και το ρίσκο:
- Το υπάρχον απόθεμα κόκκινων δανείων NPE θα μπορούσε να μειωθεί πιο αργά. Τα μεταφερόμενα δάνεια NPE σταδίου 3 απαιτούν ένα έτος ενημερωμένων πληρωμών για να επιστρέψουν στο να γίνουν εξυπηρετούμενα, αλλά το νέο σύστημα της κυβέρνησης θα μπορούσε να επαναφέρει αυτή τη διαδικασία επαναταξινόμησης.
- Αυξημένη έγκριση του μηχανισμού εξωδικαστικού συμβιβασμού. Ο μηχανισμός έχει ήδη διακανονίσει υπόλοιπα άνω των 400 εκατ. ευρώ, με μέση απομείωση 31% για τις τράπεζες, με υψηλότερα ποσοστά έγκρισης το τελευταίο 3μηνο (65% έναντι 44% από την αρχή).
Το υπουργείο θέλει να φτάσει στο 1 δισ. ευρώ εντός λίγων μηνών, που θα συνεπαγόταν πιθανές διαγραφές 120 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες. Αυτό προϋποθέτει 30% διαγραφές, με 80% συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών.
Σύμφωνα με το συμπέρασμα της Axia, ο συνολικός αντίκτυπος των παραπάνω μπορεί να απορροφηθεί από τις συστημικές τράπεζες, ενώ οι βασικοί κίνδυνοι σχετίζονται με το σχηματισμό NPEs και το απόθεμα NPEs. «Δεν μας εκπλήσσουν οι προτάσεις του Υπουργείου για τη στήριξη των δανειοληπτών, όπως δημοσιεύτηκαν στον Τύπο και ενσωματώνονται (σε μεγάλο βαθμό) στους αριθμούς μας, είτε μέσω χαμηλότερων επιτοκίων δανεισμού, υψηλότερων beta (κόστους) καταθέσεων, κόστους κινδύνου ή βραδύτερης αύξησης των προμηθειών.
Είναι σαφές ότι «ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες, ειδικά σε σχέση με την εκτέλεση μέτρων forbearance (χάριτος) δανείων, όπου η προτεραιότητα δεν πρέπει να είναι η δημιουργία νέων κόκκινων (NPE) ή η επιβράδυνση της αναταξινόμησης των υπό ρύθμιση NPEs σε εξυπηρετούμενα δάνεια», καταλήγει ο οίκος.
