Περίπου 22% επί του συνόλου των καταθέσεων ήταν στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου οι προθεσμιακές καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες, ακόμα και αν υπολογιστούν οι καταθέσεις στο εξωτερικό. Με τις καταθέσεις αυτές, το σύνολο των προθεσμιακών καταθέσεων είναι περίπου 46 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, οι τράπεζες, εκτιμούν ότι το ποσοστό μπορεί ακόμα και να διπλασιαστεί στο τέλος του χρόνου με τις προθεσμιακές ανά τράπεζα να αυξάνονται στο 40%-45% του συνόλου.
Το γεγονός του μικρού ποσοστού των προθεσμιακών ευνοεί τις ελληνικές τράπεζες και εξηγεί το μικρό κόστος χρηματοδότησης που επιτυγχάνουν αυτήν την περίοδο, παρά το υπόλοιπο του ακριβού δανεισμού τους από την ΕΚΤ (TLTRO 3) και δεδομένης της ανόδου του χρηματοδοτικού κόστους, ελέω ΕΚΤ στις αγορές.
Το μέσο επιτόκιο που στοιχίζουν οι νέες καταθέσεις στις τράπεζες, διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο σε 0,21%. Απόδοση μικρή, η οποία όμως είναι αντίστοιχη με τα επιτόκια άλλων χωρών στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.
Καθώς οι σταθεροί τίτλοι του ελληνικού δημοσίου και το ΧΑ έδωσαν ήδη καλύτερα κέρδη και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να δεσμεύσουν το σύνολο της ρευστότητάς τους έχοντας επιλογή επίσης και σε ομόλογα, έντοκα γραμμάτια και ρέπος, η μετακόμιση περισσότερων καταθέσεων στις προθεσμίες, αναμένεται μετά το καλοκαίρι.
Έξι χώρες της Ευρωζώνης με μικρότερα επιτόκια καταθέσεων
Ειδικότερα όπως αναφέρει στην πρόσφατη Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας «σε έξι χώρες της ζώνης του ευρώ προσφέρονται χαμηλά επιτόκια καταθέσεων (μεταξύ 0,12-0,18%), ενώ η ελάχιστη και μέγιστη τιμή παρατηρούνται στην Ιρλανδία (0,12%) και τη Γαλλία (1,27%), αντίστοιχα». Σε έξι χώρες της Ευρωζώνης τα επιτόκια καταθέσεων είναι μικρότερα από τα ελληνικά.
Οι μέσες σταθμισμένες τιμές για τα επιτόκια καταθέσεων σε όλη την Ευρωζώνη (που είναι καλύτερες) και οι διάμεσες (που είναι στα ελληνικά επίπεδα), θα κάνουν πολλούς να αναρωτιούνται αν αξίζει τον κόπο να δεσμεύσουν για μεγάλα διαστήματα τα κεφάλαιά τους σε προθεσμιακές καταθέσεις.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο νέων καταθέσεων στην Ευρωζώνη είναι 0,60%. Είναι πολύ καλύτερο μεν, έναντι του 0,21% αλλά όχι αρκετά δελεαστικό, όταν ο πληθωρισμός τρέχει στις χώρες αυτές με διψήφια ποσοστά έναντι της Ελλάδας που αρχίζει και αποκλιμακώνεται έντονα. Το διάμεσο επιτόκιο έχει κατώτερη τιμή στην Ευρωζώνη και είναι στο 0,27%.
Πώς εξηγείται αυτό το φαινόμενο, με επιτόκια αναφοράς της ΕΚΤ που έφθασαν στο 4% για τα επιτόκια διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης; Η ΤτΕ αναφέρει ότι έχει σημασία «το σημείο αφετηρίας από το οποίο ξεκίνησε η αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων (π.χ. σε κάποιες χώρες της ευρωζώνης ήταν αρνητικά για μεγάλο διάστημα), το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών, καθώς και η καθυστέρηση στην αποτύπωση των μέσων σταθμισμένων επιτοκίων καταθέσεων σε σχέση με την αμεσότερη ενσωμάτωση των επιτοκίων αναφοράς στα προϊόντα χορηγήσεων».
Όπως αναφέρει, «ενώ η αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ αντανακλάται άμεσα σχεδόν στα επιτόκια χορηγήσεων, η επίδραση της αύξησης των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις αναμένεται να φανεί στους επόμενους μήνες».
Αυτό, «οφείλεται κυρίως στο ιδιαίτερα χαμηλό κόστος του συνόλου των καταθέσεων ταμιευτηρίου και όψεως, τα οποία λόγω των χαρακτηριστικών τους, τιμολογούνται σε όλη την Ευρώπη πολύ χαμηλά – πρακτικά κοντά στο 0%, και η μερική μετατροπή τους σε προθεσμιακές καταθέσεις άρχισε πριν μόλις λίγους μήνες και είναι ακόμα σε εξέλιξη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωζώνη».
Συμφέρουν ή όχι οι καταθέσεις προθεσμίας
Το θέμα είναι ότι οι αυξήσεις επιτοκίων που ξεκίνησαν από πέρυσι στο τέλος Ιουλίου, δεν έχουν καν κλείσει ένα χρόνο. Όταν ξεκίνησαν τα αρνητικά επιτόκια που προσέφερε στις καταθέσεις τραπεζών η ΕΚΤ μεταξύ 2019 και Ιουλίου 2022 έγιναν μηδενικά. Υπήρχε περιθώριο να δώσουν οι τράπεζες αυξήσεις, αφού στην Ελλάδα τουλάχιστον, δεν είχαν επιβάλει (ορθώς) το μέτρο των αρνητικών επιτοκίων;
Ακολούθησε καταιγιστική επιπλέον αύξηση επιτοκίων 1,5 ποσοστιαίας μονάδας μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου. Δηλαδή σε 3-4 μήνες η ΕΚΤ άλλαξε ραγδαία το περιβάλλον και οι τράπεζες έπρεπε να προσαρμοστούν και στη συνέχεια να προσφέρουν αυξημένα επιτόκια στους καταθέτες τους, οι οποίοι έμειναν πολύ πίσω από τις εξελίξεις, όσο η ΕΚΤ «πατούσε γκάζι».
Πλέον οι καταθέτες θα πρέπει να λογαριάσουν σωστά τους χρόνους. Αν έχουν δεσμεύσει ήδη τα κεφάλαιά τους για ένα χρόνο πρέπει να περιμένουν αρκετά. Αυτό ξεκίνησε προς το τέλος του 2022 ή νωρίς φέτος. Άρα τα επιτόκια που παίρνουν είναι μικρά, αναλογικά με τις αυξήσεις επιτοκίων όπως αναμένονται τώρα.
Το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ είναι στο 3,25% (και διευκόλυνσης στο 4%) και θα αυξηθούν όπως διαφαίνεται μισή ποσοστιαία μονάδα μέχρι το τέλος του χρόνου ίσως και περισσότερο.
Οι καταθέτες για να πάρουν απόδοση τώρα, θα πρέπει να συνεκτιμήσουν τα επιτόκια τριμηνιαίων ή εξαμηνιαίων προθεσμιακών καταθέσεων, σε σύγκριση με τις δυνατότητες για ρέπος ή ομολογιακά Αμοιβαία. Έτσι ώστε να είναι έτοιμοι και να έχουν διαθέσιμα κεφάλαια, όταν επέλθει η επόμενη ή οι επόμενες αυξήσεις επιτοκίων για να πάρουν καλύτερες αποδόσεις. Ή θα πρέπει να δεσμεύσουν τώρα κεφάλαια για ένα χρόνο, αναμένοντας τις νέες δυνατότητες από το 2024.
Το αντίπαλον δέος του ΧΑ
Αν έρθουν αυξήσεις επιτοκίων προς το τέλος του χρόνου, ενδέχεται οι πρώτοι καταθέτες προθεσμιακών να έχουν υπόλοιπο δέσμευσης ακόμα και έξι-εννέα μηνών πριν προλάβουν να απελευθερώσουν κεφάλαια για να καταθέσουν με καλύτερους όρους.
Όλο το παιχνίδι, έχει να κάνει με τους υπολογισμούς των χρονικών διαστημάτων και θέλει και λίγη τύχη, γιατί πρέπει να συμπέσει με το βηματισμό των τραπεζών, όταν ακολουθούν την ΕΚΤ.
Οι ελληνικές τράπεζες αναμένουν προοδευτικά να αυξηθούν οι προθεσμιακές καταθέσεις, ως σύνολο του ποσοστού των καταθέσεων. Βεβαίως, αυτό έχει να κάνει και με το προφίλ των καταθετών. Οι επιχειρήσεις μπορούν να δεσμεύσουν πιο εύκολα ένα ποσό εφόσον έχουν ρευστότητα, αλλά από την άλλη δεν πρόκειται να δεσμεύσουν και το τελευταίο σεντς σε προθεσμιακές καταθέσεις.
Οι ιδιώτες με καλή ρευστότητα εφόσον δεν έχουν επιλέξει ρέπος ή Αμοιβαία Κεφάλαια, είναι αυτοί που θα προτιμήσουν τη λύση σε μεγαλύτερο ποσοστό.
Επιπλέον, υπάρχει και το χρηματιστήριο, όπου το έξυπνο χρήμα με επίκαιρες τοποθετήσεις είχε ήδη τη δυνατότητα καλύτερων αποδόσεων και τώρα μπορεί να μεταφερθεί ή όχι σε σταθερούς τίτλους και ρέπος.
Οι προθεσμιακές καταθέσεις στις τράπεζες
Περίπου στο 16% φθάνουν οι προθεσμιακές καταθέσεις στο σύνολο των καταθέσεων της Εθνικής στην Ελλάδα (53 δισ. ευρώ). Συνολικά οι καταθέσεις στην Εθνική φθάνουν τα 54,8 δισ. ευρώ.
Η Eurobank έχει παρουσία και στο εξωτερικό όπου με μεγάλο ποσοστό εταιριών στο πελατολόγιο, οι καταθέσεις προθεσμίας είναι συγκριτικά αυξημένες. Βεβαίως, και τα κέρδη όπως ανακοίνωσε είναι αυξημένα λόγω προσοδοφόρων δανείων. Οι προθεσμιακές φθάνουν το 29% του συνόλου των καταθέσεων το οποίο είναι 55,1 δισ. ευρώ.
Οι καταθέσεις της Alpha Bank φθάνουν τα 50,2 δισ. ευρώ, λόγω εποχικότητας και αποπληρωμών επιχειρηματικών δανείων. Οι προθεσμιακές καταθέσεις αυξήθηκαν στο τελευταίο τρίμηνο, αλλά αποτελούν το 22% των εγχώριων καταθέσεων.
Οι καταθέσεις της Πειραιώς φθάνουν τα 57,2 δισ. ευρώ (56,9 δισ. ευρώ στην Ελλάδα). Οι προθεσμιακές αποτελούν το 20%-21% του συνόλου
