του James Pethokoukis*
Αν οι επιχειρήσεις όντως χρησιμοποιούν την πανδημία του COVID-19 ως μια ευκαιρία (ή μάλλον ως ένα προκάλυμμα) για έναν μαζικό αυτοματισμό, τότε πώς και οι ανοιχτές θέσεις εργασίας ανέρχονται στον αριθμό ρεκόρ των 9,3 εκατομμυρίων;
Πρόκειται για ένα δεδομένο που καταδεικνύει πως η σημερινή συγκυρία μπορεί να μην είναι η κατάλληλη για όσους ανησυχούν από την τεχνολογία για να αναβιώσουν το επιχείρημα «τα ρομπότ παίρνουν όλες τις δουλειές ή θα τις πάρουν σύντομα».
Μπορεί να θυμάστε πώς οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ, καθώς και η αρχή ανάκαμψη από τη χρηματοπιστωτική κρίση έδωσαν μια κάποια νέα πνοή σ’ αυτή την ιδέα κατά τη δεκαετία του 2010 - τροφοδοτώντας μάλιστα και την προεδρική υποψηφιότητα του αουτσάιντερ Andrew Yang, υποψηφίου σήμερα για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης.
Δεν εξυπηρετεί βέβαια όσους προωθούσαν αυτή τη θέση τότε το γεγονός ότι η αγορά εργασίας των ΗΠΑ συνέχισε να δημιουργεί πολλές νέες θέσεις. Πριν εισέλθουμε στην πανδημία, το ποσοστό ανεργίας κυμαινόταν σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ πεντακονταετίας, και οι μισθοί αυξάνονταν με έναν όχι ευκαταφρόνητο ρυθμό, ιδίως οι χαμηλότεροι.
Παρ’ όλα αυτά, το επιχείρημα διατυπώνεται εκ νέου. «Οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται με σιγουριά ότι νέα κύμα από ρομπότ που καταστρέφουν δουλειές σαρώνει την αγορά εργασίας» επισημαίνει ο Economist.
«Ωστόσο, η συζήτηση περί του αυτοματισμού αφορά σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετες υποθέσεις και μεμονωμένα παραδείγματα. Τα δεδομένα σπανίζουν… Πράγματι, ο επίμονος φόβος για την επέλαση των μηχανών δεν είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα μιας ψυχρής ανάλυσης των δεδομένων. Και δεν θα μπορούσε να ήταν, όταν αιώνες τεχνολογικής ανάπτυξης ποτέ δεν οδήγησαν σε ευρεία δομική ανεργία».
Αυτό που φαίνεται να τεκμηριώνεται περισσότερο από τα δεδομένα είναι πως τουλάχιστον κάποιοι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να γίνουν πιο παραγωγικού μέσω της, κατά την Goldman Sachs, «ψηφιοποίησης του χώρου εργασίας» που περιλαμβάνει και την εργασία από το σπίτι.
Η έκθεση βασίζεται εν μέρει σε μια έρευνα των Jose Maria Barrero, Nicholas Bloom, και Steven J. Davis από τον Απρίλιο του 2021: «Εκτιμούμε επίσης ότι τα υψηλότερα επίπεδα εργασίας από το σπίτι θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα κατά περίπου 4,8%. Πάνω από το μισό αυτή της ενίσχυσης αντανακλά την εξοικονόμηση χρόνου συγκοινωνίας. Αυτά τα πραγματικά οφέλη στην παραγωγικότητα σε μεγάλο βαθμό δεν θα καταγραφούν στις συμβατικές στατιστικές παραγωγικότητας, καθώς αυτές δεν ενσωματώνουν τα αποτελέσματα της μείωσης του χρόνου συγκοινωνίας. Αν μάλιστα μιμηθούμε τη συμβατική προσέγγιση, εκτιμούμε μια σχετικά αναιμική ενίσχυση της παραγωγικότητας κατά 1% από τα μεγαλύτερα ποσοστά εργασίας από το σπίτι στη μετά την πανδημία οικονομία».
*Ο James Pethokoukis είναι αρθρογράφος και μπλόγκερ στο American Enterprise Institute (ΑΕΙ).
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 21 Ιουνίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
