Του Mark Jamison
Όπως και εσείς, έτσι κι εγώ χρησιμοποιώ διάφορα μέσα για τη λαμβάνω και να διαμοιράζομαι πληροφορίες. Την περασμένη εβδομάδα, χρησιμοποίησα τους υπολογιστές μου, το κινητό μου, άλλες οθόνες και την παλιομοδίτικη προσωπική ανθρώπινη αλληλεπίδραση για να επικοινωνήσω με συμβούλους τεχνολογίας και ενέργειας, με στελέχη επιχειρήσεων, με αγρότες, με εκλεγμένους αξιωματούχους, με μελετητές, ακόμη και με ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης. Ζω σε αυτά τα πολλαπλά κανάλια για να έχω πλούσιες σχέσεις, να μαθαίνω από άλλους και να μοιράζομαι αυτά που νομίζω ότι μαθαίνω. Κι εσείς έτσι ζείτε.
Αλλά το Facebook –το οποίο φιλοδοξεί «να δώσει στους ανθρώπους τη δύναμη να οικοδομήσουν κοινότητες και να φέρουν τον κόσμο πιο κοντά»– βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ένα μόνο όργανο, το newsfeed του, «για να δείχνει στους ανθρώπους τις ιστορίες που τους ενδιαφέρουν περισσότερο, κάθε φορά που το επισκέπτονται». Αυτό είναι κάτι το αδύνατο για μια μόνο πύλη, όπως καταδεικνύουν οι τρόποι με τους οποίους εσείς κι εγώ ζούμε τη ζωή μας. Και επίσης, αυτό συνιστά μια πρόκληση για το πώς το Facebook χρησιμοποιεί το newsfeed του.
Μια πρόσφατη έρευνα της Wall Street Journal υπογραμμίζει το πρόβλημα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το newsfeed του Facebook. Σύμφωνα με την εφημερίδα, μετά την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου στο καπιτώλιο, το Facebook «ήθελε να περιορίσει την ποσότητα του πολιτικού περιεχομένου που δείχνει στους χρήστες». Αρχικά, «επεξεργάστηκε εκ νέου τον τρόπο με τον οποίο προωθούσε πολιτικό περιεχόμενο και περιεχόμενο που σχετίζεται με την υγεία» υποβιβάζοντας «αναρτήσεις για «ευαίσθητα» θέματα όσο το δυνατόν περισσότερο στη ροή των ειδήσεων που καλωσορίζει τους χρήστες όταν ανοίγουν την εφαρμογή».
Αυτό όμως είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Η προσέγγιση αυτή μείωσε την έκθεση των εκδοτών ειδήσεων που το Facebook θεωρούσε ότι ήταν υψηλής ποιότητας, και αύξησε την έκθεση περιεχομένου που οι χρήστες εμπιστεύονταν λιγότερο. Οι χρήστες παρατήρησαν και ερμήνευσαν αυτή την αλλαγή ως αυξανόμενη παραπληροφόρηση.
Η μείωση της εμπιστοσύνης στο Facebook που ήρθε ως αποτέλεσμα έγινε ένα πραγματικό πρόβλημα για την εταιρεία που θέλει να είναι το μέρος όπου οι άνθρωποι οικοδομούν κοινότητες. Έτσι, το Facebook έκανε στροφή 180 μοιρών και τροποποίησε τους αλγόριθμους του newsfeed για να δώσει έμφαση στο τι λένε οι άνθρωποι ότι θέλουν να βλέπουν και όχι στο τι ξοδεύουν χρόνο.
Αλλά και αυτή η προσέγγιση είχε κόστος. Οι αρνητικές ανακλαστικές αντιδράσεις των ανθρώπων στο αμφιλεγόμενο πολιτικό περιεχόμενο τους παρακινούν να περνούν περισσότερο χρόνο στο Facebook. Και το αρνητικό περιεχόμενο οδηγεί τους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν με το Facebook περισσότερο απ’ ό,τι το στοχαστικό και θετικό περιεχόμενο. Έτσι, η μείωση της ορατότητας του αμφιλεγόμενου και αρνητικού περιεχομένου έκανε τους ανθρώπους να ξοδεύουν λιγότερο χρόνο στο Facebook, κάτι που έπληξε τα επιχειρηματικά αποτελέσματα μιας εταιρείας της οποίας η δραστηριότητα που βασίζεται στη διαφήμιση εξαρτάται από τη διατήρηση της προσοχής των ανθρώπων.
Η πρόκληση που αντιμετωπίζει το Facebook δεν είναι να αναπτύξει καλύτερους αλγόριθμους, αλλά να μειώσει την υπερβολική εξάρτησή του από το ίδιο το newsfeed. Το newsfeed είναι, στην πραγματικότητα, το ένα και μόνο παράθυρο μέσα από το οποίο θέλει η εταιρεία να κοιτάζει ο κάθε χρήστης για να δει την κοινότητά του. Ωστόσο, ο καθένας από εμάς έχει πολλές κοινότητες στη ζωή και προτιμάμε να ασχολούμαστε με την καθεμία διαφορετικά και σε διαφορετικές στιγμές. Η ροή ειδήσεων του Facebook γίνεται ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής για κάθε μία από τις διαφορετικές ανάγκες και προτιμήσεις μας. Αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο αφήνει πολλά κενά στην προσφερόμενη υπηρεσία - και χρήματα στο τραπέζι - για ανταγωνιστές που είναι πρόθυμοι να παράσχουν στους χρήστες πολλαπλά παράθυρα, καθένα από τα οποία είναι προσαρμόσιμο στις ανάγκες κοινότητας του κάθε χρήστη.
Πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα Facebook με πολλά παράθυρα; Θα μπορούσαν να είναι πολλές διεπαφές Facebook που αξιοποιούν μια κοινή βάση δεδομένων, αλλά με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη. Ή θα μπορούσε να είναι μια κοινή διεπαφή με πολλές επιλογές για το τι δείχνει η ροή ειδήσεων.
Για να ελέγξω τη σκέψη μου, ζήτησα από το ChatGPT να περιγράψει τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα του Facebook. Το ChatGPT είναι ενδιαφέρον επειδή αντιπροσωπεύει μια μορφή συναίνεσης στο Διαδίκτυο λόγω του τρόπου με τον οποίο οι αλγόριθμοί συνδέουν τις αναζητήσεις με τη γνώση που έχει συγκεντρωθεί από το διαδίκτυο γενικά. Η απάντηση του ChatGPT; Τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα του Facebook είναι το απόρρητο και η ασφάλεια των δεδομένων, οι ψευδείς ειδήσεις, και η κακή χρήση της πλατφόρμας του Facebook—δηλαδή η πολιτική χειραγώγηση, η ρητορική μίσους και η υποκίνηση βίας.
Δύο από αυτά τα τρία προβλήματα δημιουργούνται εν μέρει από την εξάρτηση του Facebook από μια ενιαία ροή ειδήσεων. Για παράδειγμα, οι ψευδείς ειδήσεις είναι πρόβλημα όχι επειδή οι πραγματικές ειδήσεις είναι ψεύτικες—αν και μερικές φορές είναι—αλλά επειδή η υπερβολική εμπιστοσύνη και άλλες προκαταλήψεις οδηγούν τους ανθρώπους να βλέπουν ορισμένες ακριβείς ειδήσεις ως ψεύτικες. Η ετοιμότητα των ανθρώπων να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις έναντι των εκάστοτε πεποιθήσεών τους ποικίλλει μέσα στον χρόνο, καθιστώντας μια και μόνη πύλη μονίμως μη βέλτιστη.
Θα ήταν δύσκολο για το Facebook να απομακρυνθεί από το τρέχον μοντέλο του newsfeed. Η προσέγγιση αυτή είναι οικονομικά επιτυχής και η άποψή μου είναι ότι οι άνθρωποι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον έλεγχο του περιεχομένου είναι συχνά σίγουροι ότι είναι καλύτεροι από τους χρήστες στο να διαχωρίζουν τα γεγονότα από τη μυθοπλασία και την ειλικρίνεια από τη χειραγώγηση. Ωστόσο, εάν η εταιρεία θέλει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της που αφορούν τον έλεγχο περιεχομένου, θα πρέπει να δώσει στους χρήστες περισσότερες επιλογές.
--
Ο Mark Jamison είναι επισκέπτης ερευνητής του American Enterprise Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 9 Ιανουαρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
