Του Mark J. Perry
[Χρηματιστηριακή αξία ανά χώρα και περιοχή - Οι 50 ψηλότερες του κόσμου σε κεφαλαιοποίηση (σε δισεκατομμύρια δολάρια) Συνολική αξία 72 τρισεκατομμύρια δολάρια]
1. Ο παραπάνω χάρτης της ημέρας δείχνει τα σχετικά μεγέθη των χρηματιστηριακών κεφαλαιοποιήσεων για τα 50 μεγαλύτερα χρηματιστήρια στον κόσμο τον Δεκέμβριο του 2016. Μερικές παρατηρήσεις:
Α. Τα παραπάνω 50 μεγαλύτερα χρηματιστήρια, με συνδυασμένη συνολική κεφαλαιοποίηση 72 τρισεκατομμυρίων δολαρίων αντιπροσωπεύουν το 99,7% της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης που ανέρχεται περίπου σε 72,3 τρισεκατομμύρια δολάρια για τα 73 χρηματιστήρια που παρακολουθούνται από την World Federation of Exchanges.
Β. Η συνδυασμένη κεφαλαιοποίηση των τριών μεγαλύτερων χρηματιστηρίων στον κόσμο - ΗΠΑ (37,3 τρισεκατομμύρια δολάρια), Κίνα (7,3 τρισεκατομμύρια δολάρια) και Ιαπωνία (5,1 τρισεκατομμύρια δολάρια) - που ανέρχεται στα 39,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το μισό (55%) της συνολικής χρηματιστηριακής αξίας παγκοσμίως.
Γ. Το αμερικανικό χρηματιστήριο αξίζει κάτι περισσότερο από τα επόμενα επτά μεγαλύτερα χρηματιστήρια συνολικά (Κίνα, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Euronext, Χονγκ Κονγκ, Ινδία και Καναδάς).
Δ. Το αμερικανικό χρηματιστήριο (27,3 τρισεκατομμύρια δολάρια) αξίζει περισσότερο από τη συνδυασμένη αξία των μικρότερων 68 χρηματιστηρίων παγκοσμίως (25,6 τρισεκατομμύρια δολάρια).
Ε. Τον Δεκέμβριο του 2016 υπήρχαν 13 χρηματιστήρια με κεφαλαιοποίηση άνω του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων: ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, Euronext, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Καναδάς, Γερμανία, Ελβετία, Αυστραλία, Κορέα και NASDAQ Nordic, και η συνδυασμένη κεφαλαιοποίηση αυτών των αγορών που ανέρχεται στα 62 τρισεκατομμύρια δολάρια αντιπροσωπεύει περίπου το 86% της συνολικής παγκόσμιας χρηματιστηριακής κεφαλαιοποίησης.
(Ευχαριστώ τον Olivier Ballou για την προετοιμασία του χάρτη).
[Εμπορική ελευθερία και ΑΕΠ (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) κατά κεφαλή, 2016
Λιγότερο Ελεύθερο, Τρίτο, Δεύτερο, Περισσότερο Ελεύθερο ,Τεταρτημόρια Εμπορικής Ελευθερίας / Πηγή: Heritage Foundation]
2. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας Ι δείχνει τη σχέση μεταξύ τη μέτρηση της εμπορικής ελευθερίας από το Heritage Foundation και του κατά κεφαλή ΑΕΠ (προσαρμοσμένου σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) για περίπου 185 χώρες, χωρισμένες σε τεταρτημόρια βάσει των δεδομένων για το 2016. Το Heritage υπολογίζει έναν αριθμητικό δείκτη εμπορικής ελευθερίας για κάθε χώρα, ο οποίος μετρά την έκταση στην οποία οι δασμολογικοί και μη δασμολογικοί φραγμοί επηρεάζουν τις εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της κάθε χώρας. Το διάγραμμα δείχνει την προφανή και θετική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού εμπορικής ελευθερίας και του επιπέδου οικονομικής ευημερίας (μετρημένου ως κατά κεφαλή ΑΕΠ). Περισσότερο εμπόριο = περισσότερη ευημερία, και λιγότερο εμπόριο = λιγότερη ευημερία. Απλά εμπορικά μαθηματικά, που η ομάδα του Τραμπ πρέπει να έχει κατά νου την ώρα που επιδιώκει μια πιθανώς προστατευτική εμπορική ατζέντα.
[Μηνιαίες εξαγωγές και εισαγωγές υπηρεσιών των ΗΠΑ, Ιανουάριος 1992 - Ιανουάριος 2017]
3. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας ΙΙ δείχνει το μεγάλο και ολοένα και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των εξαγωγών και των εισαγωγών υπηρεσιών από τις ΗΠΑ, που έχει ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο και αυξανόμενο εμπορικό πλεόνασμα υπηρεσιών. Οι αμερικανικές εξαγωγές υπηρεσιών έφτασαν σε νέα υψηλά ρεκόρ πάνω από τα 64 δισεκατομμύρια δολάρια τόσο τον Δεκέμβριο, όσο και τον Ιανουάριο. Σύμφωνα με τον ανίδεο τρόπο σκέψης του Τραμπ για το εμπόριο, τα συνεχιζόμενα και αυξανόμενα εμπορικά πλεόνασμα υπηρεσιών που πετυχαίνουμε θα σημαίνουν ότι συντρίβουμε τους εμπορικούς μας εταίρους και επιχαίρουμε ενώ τους κλέβουμε τις δουλειές. Ή, ίσως, διαπραγματευτήκαμε ιδιαίτερα “έξυπνες” συμφωνίες για υπηρεσίες, που μας επιτρέπουν να επεκτείνουμε τις εξαγωγές για υπηρεσίες και να κλέβουμε δουλειές..
[Μηνιαίες εξαγωγές φυσικού αερίου των ΗΠΑ, Ιανουάριος 1995 - Δεκέμβριος 2016 , Δισεκατομμύρια κυβικά πόδια]
4. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας ΙΙΙ δείχνει την ανοδική τάξη στις εξαγωγές φυσικού αερίου που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια χάρη στο σχιστολιθικό αέριο, και την άνοδο τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο σε νέα μηνιαία ρεκόρ, κυρίως λόγω των πρώτων μεγάλων όγκων εξαγωγών ΥΦΑ που έφυγαν από τις ακτές του Κόλπου του Μεξικό για τις διεθνείς αγορές. Να αναμένετε αυτή την τάση να συνεχιστεί.
[Μηνιαία παραγωγή αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ, Ιανουάριος 2013 - Δεκέμβριος 2018, Εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα
Εκτιμήσεις του ΕΙΑ , Πηγή: Αρχή Πληροφοριών Ενέργειας]
Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας IV, δείχνει τις νέες εκτιμήσεις του ΕΙΑ για τη μηναία παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ μέχρι και το τέλος του επόμενου έτους. Σύμφωνα με αυτές τις επικαιροποιημένες προβλέψεις, η εγχώρια παραγωγή αργού πετρελαίου θα φτάσει σε νέα επίπεδα ρεκόρ μέχρι τον επόμενο Μάρτιο, όταν η ημερήσια παραγωγή θα ανέλθει στα 9,65 εκατομμύρια βαρέλια και θα ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ του Απριλίου 2015 των 9,62 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως. Μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, η ημερήσια παραγωγή πετρελαίου εκτιμάται να ξεπεράσει τα 10 εκατομμύρια βαρέλια για πρώτη φορά στην ιστορία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΕΙΑ οι τιμές του πετρελαίου (WTI) θα κυμανθούν φέτος κατά μέσο όρο στα 53,50 δολάρια το βαρέλι και θα ανέβουν λίγο πάνω το μέσο όρο των 56 δολαρίων του χρόνου. Αν αυτές οι προβλέψεις τιμών επαληθευτούν, αυτό θα σημάνει μια μέση τιμή βενζίνης 2,40 δολάρια το γαλόνι φέτος και 2,44 δολάρια του χρόνου στις ΗΠΑ.
[Συνολική παραγωγή πετρελαίου: ΗΠΑ εναντίον Σαουδικής Αραβίας, Ιανουάριος 1994 - Νοέμβριος 2016
Εκατομμύρια βαρέλια / ημέρα , Σαουδική Αραβία, “Σαουδική Αμερική”, Πηγή: Αρχή Πληροφοριών Ενέργειας]
6. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας V καταγράφει τα νέα μηνιαία δεδομένα που δημοσιεύθηκαν μόλις από την ΕΙΑ για την διεθνή παραγωγή πετρελαίου μέχρι και τον Νοέμβριο του 2016. Σε ό,τι αφορά τη συνολική παραγωγή πετρελαίου (που περιλαμβάνει το αργό πετρέλαιο και άλλα πετρελαϊκά προϊόντα), οι ΗΠΑ έχουν καταλάβει την πρώτη θέση στον κόσμο, και πλέον παράγουν περισσότερο απ' ό,τι η Σαουδική Αραβία κάθε μήνα εδώ και τέσσερα χρόνια από τον Νοέμβριο του 2012. Σε ό,τι αφορά μόνο το αργό πετρέλαιο, η Σαουδική Αραβία συνεχίζει να παράγει περισσότερο (10,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Νοέμβριο) απ' ό,τι οι ΗΠΑ (8,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα), όμως αυτό το χάσμα συρρικνώθηκε τα τελευταία χρόνια σε λιγότερο από 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ ήταν περίπου 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα πριν από πέντε χρόνια.
[Θέσεις εργασίας σε εφημερίδες στις ΗΠΑ, Ιανουάριος 1947 - Δεκέμβριος 2016 , Από το ανώτατο σημείο των πάνω από 450.000 θέσεων εργασίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι θέσεις απασχόλησης σε εφημερίδες σήμερα είναι κάτω από 175.000]
7. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας VI δείχνει τη συνεχιζόμενη και δραματική κατάρρευση των θέσεων εργασίας σε εφημερίδες στις ΗΠΑ (τις οποίες παρακολουθώ συχνά τώρα, καθώς ο κλάδος των εφημερίδων σταμάτησε να δημοσιεύει δεδομένα για τα έσοδα από διαφημίσεις πριν από λίγα χρόνια) οι οποίες έπεσαν κάτω από το επίπεδο του Ιανουαρίου του 1947 στις αρχές του 2012 και συνεχίζουν την απότομη κάθοδο έκτοτε.
Σε σύγκριση με το ανώτατο σημείο των παραπάνω από 450.000 θέσεων εργασίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι θέσεις εργασίας σε εφημερίδες έχουν μειωθεί πάνω από 60% (κατά 275.000 θέσεις), και πλέον κατά 25% σε σχέση με τα επίπεδα απασχόλησης του 1947. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πληθυσμός των ΗΠΑ το 1947 ήταν μόλις 144 εκατομμύρια και έχει υπερδιπλασιαστεί έκτοτε στα 326 εκατομμύρια, τότε αποκτά μια εικόνα του πώς ο Τυφώνας Joseph Schumpeter έχει αναταράξει τον κλάδο των εφημερίδων! Να περιμένετε ότι η καταστροφή από τον τυφώνα αυτόν θα συνεχιστεί.
[Δίδακτρα και έξοδα διαμονής για τα αμερικανικά κολέγια. Πραγματικές έναντι Προβολών στα επίπεδα αύξησης του τιμαρίθμου, 1964 - 2016, Mέσα δίδακτρα και έξοδα διανομής για τετραετή κολέγια , Κόστος κολεγίου σύμφωνα με την αύξηση του τιμαρίθμου]
8. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας VII δείχνει την αποκλίνουσα τάση των τελευταίων 50 ετών ανάμεσα α. Το πραγματικό μέσο κόστος παρακολούθησης ενός τετραετούς αμερικανικού κολεγίου (δίδακτρα και έξοδα διαμονής) στην σκούρα μπλε γραμμή (βλέπε τα δεδομένα του Υπουργείου Παιδείας εδώ) και β. Το κόστος παρακολούθησης ενός τετραετούς κολεγίου αν τα κόστη είχαν αυξηθεί από το 1964 στον ρυθμό της μέσης ετήσιας αύξησης του τιμαρίθμου. Όπως καταδεικνύει το διάγραμμα, το πραγματικό κόστος σήμερα υπερβαίνει κατά μέσο όρο τα 26.000 δολάρια και αυξάνεται κατά περίπου 6% ετησίως. Αν τα κόστη αυτά αυξάνονταν κατά τον μέσο ετήσιο πληθωρισμό του 4% από το 1964, θα ήταν σήμερα λιγότερο από 10.000 δολάρια. Περισσότερες δηλαδή ενδείξεις ότι αυτή η απόκλιση στις τάσεις μεταξύ του κόστους των κολεγίων και των γενικών τιμών δείχνει μια μη βιώσιμη φούσκα που δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα...
[Ποσοστό Γυναικών και Ανδρών στα πανεπιστημιακά πτυχία, 1968-2026 , Περιλαμβάνει προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους , Προβολή 2016-2026 , Πηγή: Υπουργείο Παιδείας]
9. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας VIII καταδεικνύει την σχεδόν πλήρη αναστροφή του φύλου στα πανεπιστημιακά πτυχία στις ΗΠΑ, από το 60% άνδρες και 40% γυναίκες το 1968, στο 60% γυναίκες και 40% άνδρες σύμφωνα με την προβολή για τα επόμενα δέκα χρόνια. Σημειώστε ότι το 1981 υπήρχε τέλεια ισοπαλία μεταξύ των φύλων για όλα τα πανεπιστημιακά πτυχία (προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους) και οι γυναίκες έκτοτε λαμβάνουν ολοένα και περισσότερα πτυχία σε σχέση με τους άνδρες. Συγχαρητήρια στις Αμερικανίδες για την Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας για τα 35 χρόνια που λαμβάνουν ολοένα και περισσότερα πανεπιστημιακά πτυχία. Αναρωτιέμαι όμως, με όλες αυτές τις αξιοθαύμαστες και αποδεδειγμένες επιτυχίες ως προς την ακαδημαϊκή κυριαρχία στην ανώτατη εκπαίδευση, χρειαζόμαστε άραγε ακόμη χιλιάδες κέντρα και επιτροπές για θέματα γυναικών σε ολόκληρη τη χώρα σχεδόν σε κάθε κολέγιο και πανεπιστήμιο; Ίσως αυτά να ήταν αναγκαία πριν από 1980 για να επιφέρουν την επιτυχία των γυναικών στα κολέγια, όμως η ανωτερότητα των γυναικών έναντι των ανδρών ως προς τη λήψη πανεπιστημιακών τίτλων για παραπάνω από τρεις δεκαετίες ίσως καταδεικνύει ότι δεν χρειάζονται κάποια ειδική ή κατ' εξαίρεση βοήθεια σήμερα που να μην είναι επίσης διαθέσιμη και στους άνδρες.
[Απόφοιτοι Ιατρικών Σχολών κατά Φύλο, 1961-2016 , Πηγή: Ένωση Αμερικανικών Ιατρικών Κολεγίων]
10. Το παραπάνω διάγραμμα της ημέρας ΙΧ καταδεικνύει ένα άλλο χάσμα μεταξύ των φυλών στην εκπαίδευση, το οποίο οι γυναίκες έκλεισαν με επιτυχία από το 1960 - τα ιατρικά πτυχία. Ξεκινώντας με μόλις 5,5% των ιατρικών πτυχίων το 1961, οι γυναίκες αύξησαν το μερίδιό τους σχεδόν κάθε χρόνο, και έφτασαν σχεδόν μέχρι την ισοπαλία μεταξύ των φίλων το 2007 με 49,3% των πτυχίων. Έκτοτε το ποσοστό αυτό έχει λίγο πέσει, και έφτασε το 46,4% πέρσι, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό από το 2003. Δεν είμαι σίγουρος ως προς το πώς εξηγείται αυτή η πρόσφατη τάση, αλλά φαίνεται να υπάρχει μια μέτρια αναστροφή και πτώση στον αριθμό των γυναικών που εγγράφονται σε ιατρικές σχολές τα τελευταία χρόνια.
*Ο Mark J. Perry είναι ερευνητής στο ΑΕΙ και ταυτόχρονα καθηγητής οικονομικών και χρηματοπιστωτικής στο Flint campus του Πανεπιστημίου του Michigan. Είναι γνωστός κυρίως ως ο δημιουργός και υπεύθυνος σύνταξης του δημοφιλούς οικονομικού μπλογκ Carpe Diem. Στο ΑΕΙ, ο Perry γράφει για ζητήματα οικονομίας και χρηματοπιστωτικής για τo American.com και το μπλογκ AEIdeas.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 8 Μαρτίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute (ΑΕΙ) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
