*Γράφει ο David Henderson
Θα συντονίσω τη συζήτηση σε ένα συμπόσιο που θα διεξαχθεί την ερχόμενη Παρασκευή και το Σάββατο για το έργο του Thomas Sowell. Ξόδεψα περισσότερο χρόνο από ό,τι συνήθως σκεπτόμενος ερωτήσεις που θα βοηθήσουν τη συζήτηση, επειδή η γραφή του Sowell είναι τόσο σαφής, τόσο βασισμένη σε στοιχεία και τόσο πειστική, που δυσκολεύτηκα να εισαγάγω στοιχεία διαμάχης στη συζήτηση. Η κύρια αμφιγνωμία που θα μπορούσα να βρω αφορά τη διάκρισή μεταξύ της «περιορισμένης όρασης» και της «μη περιορισμένης όρασης». Ένα πολύ πρώιμο άρθρο του Bryan Caplan με βοήθησε να αντιληφθώ τις δυσκολίες που καλούμε να αντιμετωπίσω. Πέρα από αυτό, βρήκα σχεδόν τα πάντα στη γραφή του εντελώς ξεκάθαρα.
Ακολουθούν μερικά από τα αγαπημένα μου αποσπάσματα από τον Sowell.
Στο βιβλίο του Knowledge and Decisions του 1980, το αγαπημένο μου από τα βιβλία του, εξετάζει ένα διάσημο οικονομικό άρθρο, το «The Economics of a P.O.W. Camp» του R.A. Radford, έναν Βρετανό οικονομολόγο που ήταν κρατούμενος σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. (Παρεμπιπτόντως, αν θυμάμαι σωστά, αυτό το άρθρο βρισκόταν σε τουλάχιστον 3 από τα αναλυτικά προγράμματα που είχαμε κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του μεταπτυχιακού μου στο UCLA, 1972-72. Πρόκειται για ένα αριστούργημα.) Ο Sowell γράφει:
«Αυτό που έχει ευρύτερη κοινωνική σημασία είναι ότι εκείνοι οι κρατούμενοι που παρείχαν αυτές τις υπηρεσίες [ως μεσάζοντες] χρησιμοποιήθηκαν ευρέως και μισήθηκαν πολύ. Η σωματική πλάνη (physical phallacy: δεν μπορώ εγώ να το κάνω αυτό συνεπώς δεν μπορούν ή δεν πρέπει να το κάνουν ούτε και άλλοι) προέκυψε τόσο αυθόρμητα όσο και οι ενέργειες που απέδειξαν την αναλήθεια της).
Σε πολλά από τα μαθήματα που δίδαξα στη Μεταπτυχιακή Σχολή του Ναυτικού, αφού δίδαξα το άρθρο Use of Knowledge in Society (Η Χρήση της Γνώσης στην Κοινωνία) του Χάγιεκ, το οποίο επίσης βρισκόταν σε τουλάχιστον 3 αναλυτικά προγράμματα στο πρώτο έτος μου στο UCLA, χρησιμοποίησα ένα σύντομο απόσπασμα για τη «Σωματική Πλάνη» που περιλαμβάνει το παραπάνω απόσπασμα.
Ακολουθεί ένα άλλο απόσπασμα από το ίδιο βιβλίο του Sowell:
«Όπως και άλλες μορφές ελέγχων τιμών, οι νόμοι περί τοκογλυφίας διαστρεβλώνουν την πληροφοριακή διάδοση ορθών δεδομένων σχετικά με τους πιστωτικούς κινδύνους χωρίς να αλλάζουν με κανέναν τρόπο αυτά τα γεγονότα».
Εδώ ο Sowell μιλά για την εσφαλμένη κατανομή της εργασίας λόγω της στρατολόγησης:
«Ακόμη και σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, οι περισσότεροι στρατιώτες δεν πολεμούν, αλλά εκτελούν διάφορες βοηθητικές υπηρεσίες, πολλές από τις οποίες μπορούν να επιτελεστούν από πολιτικούς υπαλλήλους, καθώς οι περισσότερες από αυτές λαμβάνουν χώρα μακριά από το πεδίο της μάχης. Από τη οπτική του στρατού ως μονάδας λήψης οικονομικών αποφάσεων, είναι ορθολογικό ένας χημικός να καλείται να σκουπίζει πατώματα, εφόσον το κόστος του ως κληρωτού είναι χαμηλότερο από το κόστος της πρόσληψης ενός πολιτικού καθαριστή δαπέδων. Από τη σκοπιά της οικονομίας στο σύνολό της, πρόκειται φυσικά για σπατάλη ανθρώπινων πόρων. Και πάλι, η χρήση βίας είναι εδώ σημαντική όχι απλώς επειδή η βία είναι δυσάρεστη, αλλά επειδή διαστρεβλώνει την αποτελεσματική γνώση των επιλογών».
Θα πίστευε κανείς ότι κατά τον Sowell ότι η υποχρεωτική στράτευση είναι κακή ιδέα. Αλλά μια συζήτηση που είχα έμμεσα μαζί του (μέσω του βοηθού του στο Hoover) το 1980 με έκανε να αναρωτηθώ ως προς την άποψή του για το θέμα.
Υπάρχουν τόσα πολλά καλά αποφθέγματα του Sowell. Θα ανθολογήσω περισσότερα αργότερα.
*Ο David Henderson είναι ερευνητής στο Hoover Institution και καθηγητής οικονομικών στη μεταπτυχιακή σχολή διοίκησης επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης του Naval Postgraduate School στο Monterey της Καλιφόρνιας.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 19 Φεβρουαρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
