Του Richard Mason
Είναι ώρα να θεσπίσουμε ένα σύγχρονο, δίκαιο και αποτελεσματικό πρότυπο φορολόγησης για την ψηφιακή οικονομία - ή τουλάχιστον, αυτό τον τίτλο έβαλε η ΕΕ στην πρόσφατη πρότασή της για νέους φόρους στις εταιρίες της ψηφιακής οικονομίας. Σύμφωνα με την ΕΕ, τέτοιες αλλαγές καθίστανται ολοένα και πιο αναγκαίες καθώς οι ψηφιακές εταιρείες αποφεύγουν να πληρώνουν τόσους φόρους όσο και οι παραδοσιακές επιχειρήσεις, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι δεν έχουν φυσική παρουσία στις χώρες τις αγορές των οποίων εξυπηρετούν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει στην πρότασή της ότι οι ψηφιακές εταιρείες φορολογούνται με συντελεστή που κατά μέσο όρο ανέρχεται στο περίπου 9,5% έναντι του συντελεστή ύψους 23,2% για τις υπόλοιπες εταιρείες - διαφορά για την οποία θεωρούν υπόλογο το “παρωχημένο φορολογικό σύστημα”. Στη συνέχεια προτείνεται μια νέα φορολογική πολιτική που θα αυξήσει αυτούς τους συντελεστές για τις ψηφιακές εταιρείες.
Είναι όμως αυτό το “παρωχημένο” φορολογικό πρότυπο όντως κάτι το τόσο αρνητικό στην περίπτωση αυτή; Και πιο βαθιά - θέλουμε να στύψουμε τις ψηφιακές και τεχνολογικές εταιρείες για περισσότερα φορολογικά έσοδα;
Μάλλον όχι. Αν κρίνουμε μάλιστα από τις πιθανές συνέπειες της περαιτέρω φορολόγησης σ' αυτό τον χώρο, οι Επίτροποι μάλλον θα έπρεπε να δαπανούν λιγότερο χρόνο ετοιμάζοντας νέες φορολογικές νομοθεσίες και πολύ περισσότερο προσπαθώντας να ανταποκριθούν στις ανάγκες των εταιρειών αυτών.
Οι τεχνολογικές εταιρείες είναι άλλωστε ο μοχλός της νέας βιομηχανικής επανάστασης στην οποία ζούμε. Η Επιτροπή μάλιστα το επισημαίνει αυτό στην έκθεση ακριβώς όπου παρουσιάζεται το νέο φορολογικό σχέδιο καθώς εξετάζει το πώς οι ψηφιακές εταιρείες αναπτύσσονται γρηγορότερα από την υπόλοιπη ευρωπαϊκή οικονομία. Το παρακάτω σχήμα (από την έκθεση της Επιτροπής) το καταδεικνύει αυτό.
(Μέσος ετήσιος ρυθμός εσόδων
Ψηφιακές εταιρείες, Τεχνολογία πληροφοριών και τηλεπικοινωνίες, άλλες πολυεθνικές)
Είναι σαφές πως οι ψηφιακές και τεχνολογικές εταιρείες αποτελούν μια μεγάλη πηγή ευημερίας για κάθε αγορά που μπορεί να τις προσελκύσει. Κάποιες χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το έχουν συνειδητοποιήσει αυτό και στοχεύουν στην προσέλκυση νεοφυών εταιρειών τεχνολογίας στις αγορές τους. Μ' αυτό τον τρόπο, αυτές οι αγορές αποκτούν μια ολοένα και μεγαλύτερη πηγή θέσεων εργασίας και ανάπτυξης αφού οι προηγούμενοι γίγαντες (δηλαδή οι πετρελαϊκές εταιρείες) αρχίζουν να χάνουν τη σημασία τους.
Στην Ευρώπη όμως, αυτό το μήνυμα φαίνεται να μην εισακούγεται. Παρά τον ισχυρισμό ότι ο νέος φόρος θα ενισχύσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, η έκθεση αναφέρει επίσης ότι “ο προτεινόμενος Φόρος Ψηφιακών Υπηρεσιών θα εφαρμοστεί σε ποσοστό 3% των ακαθάριστων ετήσιων εσόδων στην ΕΕ που πηγάζουν από συγκεκριμένες ψηφιακές υπηρεσίες και θα καταβάλλεται στα Κράτη Μέλη όπου βρίσκονται οι χρήστες”.
Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ο φόρος θα υπολογίζεται επί των ακαθάριστων ετήσιων εσόδων. Αυτό σημαίνει πως ο νέος φόρος δεν θα λαμβάνει υπόψη τα κέρδη - στην πράξη, ακόμη και οι εταιρείες που μετά βίας καλύπτουν τα έξοδά τους θα πρέπει να πληρώνουν 3% στην εθνική κυβέρνηση της εγχώριας αγοράς τους. Αυτό θα αποτελέσει έναν τεράστιο αποτρεπτικό παράγοντα σε κάθε νέα τεχνολογική εταιρεία, καθώς θα πρέπει όχι μόνο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της οικοδόμησης μιας επικερδούς εταιρείας, αλλά και να φορολογείται πριν ακόμη φτάσει στο στάδιο αυτό.
Ευτυχώς, δεν είμαι ο μόνος που το επεσήμανε αυτό. Αξιωματούχοι από πολλές σκανδιναβικές κυβερνήσεις έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην πρόταση αυτή βάσει των ίδιων ενστάσεων, όπως και άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ, μολονότι σε μικρότερο βαθμό.
Ας ελπίσουμε ότι αυτή η όχι και τόσο ενθουσιώδης υποδοχή του σχεδίου του ψηφιακού φόρου της Επιτροπής θα αρκέσει για να σταματήσει την εφαρμογή του. Ενώ η ΕΕ μπορεί να προσπαθήσει να παρουσιάσει τον προτεινόμενο αυτόν φόρο ως ένα βήμα στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού, στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε περισσότερο από τον κρατισμό στον οποίο μας έχει συνηθίσει. Αν αυτό το σχέδιο εφαρμοστεί, θα υπονομεύσει σημαντικά τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ακμαίας ευρωπαϊκής αγοράς τεχνολογίας.
--
Ο Richard Mason κάνει την πρακτική του στο Epicenter και είναι αρχισυντάκτης του μπλοκ των European Students for Liberty, SpeakFreely.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 8 Αυγούστου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Institute of Economic Affairs και του Epicenter Network και με τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
