Του Mate Hajba
Ο πόλεμος στην Ουκρανία διατάραξε την απατηλή ειρήνη στην Ευρώπη. Ήταν απατηλή, γιατί η Ρωσία αποτελούσε πάντα μια επικρεμάμενη απειλή έναντι της ακεραιότητας της ηπείρου, έστω και με λιγότερο ρητό τρόπο από τον πλήρη πόλεμο. Η Ρωσία εδώ και καιρό ασκεί ήπια ισχύ και τις κυβερνο-ικανότητές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ας μην ξεχνάμε ότι είχε εισβάλει σε περιοχές της Ουκρανίας και της Γεωργίας λίγα μόλις χρόνια πριν από τη σημερινή κατάσταση.
Παρά τα προειδοποιητικά σημάδια, δεν έγιναν αρκετά για την αντιμετώπιση του Πούτιν, αλλά τώρα οι φιλελεύθεροι μπορούν να ανακτήσουν το πάνω χέρι. Μετά από χρόνια λήθαργου, όταν οι φιλελεύθερες δημοκρατίες που είχαν κερδίσει τον ψυχρό πόλεμο φάνηκε πως χάνουν το λόγο ύπαρξής τους, υπάρχει σήμερα μια νέα ευκαιρία να αποκατασταθεί μια υγιής δόση αυτοπεποίθησης και μαχητικότητας. Ακολουθούν πέντε συστάσεις για τους φιλελεύθερους ώστε να κερδίσουν την τρέχουσα μάχη των ιδεών:
1. Με έμπνευση, όχι αναποτελεσματικά
Το αμερικανικό όνειρο υπήρξε σαγηνευτικό γιατί οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη και κύρια φιλελεύθερη δημοκρατία που έδωσε θεωρητικά τουλάχιστον μια ευκαιρία σε όλους τους ανθρώπους να γίνουν πλούσιοι, και να απολαύσουν μια άνετη και ειρηνική ζωή. Αυτή η ευκαιρία έφτασε να χαρακτηρίζει όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατίες, μολονότι δυστυχώς όχι σε όλες τις περιπτώσεις και όλους τους ανθρώπους. Τα έθνη καλωσορίζουν τους ανθρώπους σε διαφορετικό βαθμό.
Για να είναι μια χώρα ένα μέρος όπου οι άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο θα ονειρεύονται να ζήσουν, πρέπει να αντιμετωπιστούν δραστικά η γραφειοκρατία και οι παράλογοι κανονισμοί. Όποιος θέλει να ζήσει εδώ θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να το πράξει και εφόσον δουλέψει σκληρά, να μπορεί να ζήσει άνετα.
Τα ανελεύθερα καθεστώτα καταγγέλλουν την ΕΕ και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αναποτελεσματική γραφειοκρατία τους και τις υπερβολικές ρυθμίσεις που εδραιώνουν τη φτώχεια αντί να παρέχουν ευκαιρίες. Ας μην αναπαράγουμε σε αυτή την εικόνα. Αυτό ωστόσο, απαιτεί οι φιλελεύθερες δημοκρατίες να εντείνουν τη μάχη ενάντια και την παραπληροφόρηση.
2. Πληροφορίες, Όχι Κατήχηση
Υπάρχει μια ατέρμονη συζήτηση για το αν υπάρχει η αντικειμενική δημοσιογραφία. Είναι πραγματικά δύσκολο να διατηρηθεί η αντικειμενικότητα και πάντα κάποιες προκαταλήψεις βρίσκουν χώρο στα ρεπορτάζ.
Όταν, ωστόσο, ο στόχος είναι η παραπληροφόρηση, τότε έχουμε να κάνουμε με ψεύτικες ειδήσεις, κάτι στο οποίο η μηχανή προπαγάνδας του Πούτιν είναι πολύ επιδέξια.
Απαιτείται περισσότερη προσπάθεια και μια πιο ενοποιημένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της εσκεμμένης και κακόβουλης παραπληροφόρησης, χωρίς να περιορίζεται η ελευθερία του λόγου και της γνώμης. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της δημόσιας εκπαίδευσης και μέσω περισσότερων ενεργειών εναντίον ξένων κρατικών παραγόντων στον χώρο της ενημέρωσης, μέσω της διάκρισης μεταξύ αφενός των απόψεων και των λαθών και αφετέρου των εσκεμμένων πράξεων παραπληροφόρησης.
3. Ειρηνικά, όχι ανυπεράσπιστα
Η ανάληψη δράσης κατά του πολέμου των πληροφοριών καθώς και του κυβερνοπολέμου είναι μια σημαντική πτυχή της διατήρησης της κυριαρχίας των φιλελεύθερων δημοκρατιών. Μπορεί τα πεδία αυτά να μην φαίνονται τόσο επιβλαβή όσο οι ένοπλες συγκρούσεις, ωστόσο μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές.
Η ενίσχυση της προσπάθειας αντιμετώπισης των λιγότερο χειροπιαστών απειλών είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Είναι σημαντικό να διατηρούμε μια ειρηνική διπλωματική προσέγγιση, όμως χρειάζεται ισχυρός στρατός για την προβολή ισχύος. Είναι σωστό ότι οι φιλελεύθεροι πιστεύουν στην ειρήνη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει ένας στρατός που να τη διατηρεί και να αποτρέπει τις επιθέσεις.
4. Ανεξαρτησία, όχι ανασφάλεια
Η ΕΕ δικαίως επιθυμεί την ενεργειακή της ανεξαρτησία από τη Ρωσία. Για πάρα πολύ καιρό, ο Πούτιν χρησιμοποιεί την απειλή ότι θα κλείσει τις κάνουλες και έτσι η Δύση πολύ συχνά κάνει τα στραβά μάτια έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.
Πρέπει να μάθουμε το μάθημά μας και να διαφοροποιήσουμε τον ενεργειακό τομέα. Όχι άλλη ενέργεια από δικτάτορες και ανελεύθερα καθεστώτα. Θα πρέπει να ενταθεί η έρευνα για εναλλακτικές λύσεις που δεν θα περιλαμβάνουν μόνο την πράσινη ενέργεια αλλά και το να κάνουν τους πόρους εξόρυξης, όπως το σχιστολιθικό φυσικό αέριο πιο πράσινο. Τουλάχιστον θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια σ’ αυτή την κατεύθυνση.
5. Με αρχές, αλλά ρεαλιστικά
Οι φιλελεύθεροι συχνά κατηγορούνται ως υπερβολικά ιδεαλιστές και προσκολλημένοι σε έναν χρυσελεφάντινο πύργο. Και όταν αυτό δεν συμβαίνει, οι πολιτικοί είναι μερικές φορές διεφθαρμένοι και εφαρμόζοντας συχνά real politik, ακούσια ή μη, εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Πούτιν και άλλων ανελεύθερων εθνών, αν όχι με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τουλάχιστον με το να μην αντιπαρατίθενται έναντι των αυταρχικών ηγετών. Οι φιλελεύθεροι πρέπει να βρουν μια λεπτή γραμμή ώστε να είναι ταυτόχρονα ρεαλιστές χωρίς να προδίδουμε τις αρχές μας.
Οι φιλελεύθεροι έχουν μια ιστορική ευκαιρία να βγουν πιο δυνατοί από την τρέχουσα κρίση. Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουν να αδράξουν την ευκαιρία.
--
Ο Mate Hajba είναι διευθυντής του Free Market Foundation, μιας ουγγρικής δεξαμενής σκέψης προσηλωμένης στις κλασικές φιλελεύθερες αξίες όπως η ελεύθερη αγορά, οι ατομικές ελευθερίας και η ανεκτικότητα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 11 Μαΐου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
