Του Zilvinas Silenas
Οι υφιστάμενοι κοινωνικοί πυλώνες είναι διαιρετικοί, αλλά η διαιρετική τομή δεν αφορά το δίπoλο “Ανατολή - Δύση” ή “φιλελευθερισμός - σοσιαλισμός”, αλλά το δίπολο “πραγματικότητα - αυταπάτη”. Δυστυχώς, οι προτεινόμενοι κοινωνικοί πυλώνες δεν θα κάνουν τους πολιτικούς της αυταπάτης να αποδεχθούν την πραγματικότητα, αλλά θα προκαλέσουν νέες αυταπάτες.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή. Η Ευρώπη γερνά, πράγμα που σημαίνει ότι η δημογραφική πίεση για τη χρηματοδότηση των υπερβολικά εκτεταμένων ευρωπαϊκών κρατών πρόνοιας ολοένα και αυξάνεται. Δεν έχουν σημειωθεί άλματα στην παραγωγικότητα και το σύνθημα της Λισαβόνας το 2005 να γίνουμε η πιο ανταγωνιστική περιοχή του κόσμου συνεχίζει να προκαλεί ειρωνικά χαμόγελα ακόμη και στους φανατικούς υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και εγώ είμαι ένας από αυτούς τους υποστηρικτές που πιστεύουν ότι η ΕΕ χαραμίζει το δυναμικό της.
Αναμφίβολα, το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των κρατών - μελών είναι το μεγαλύτερο οικονομικό επίτευγμα της ΕΕ. Η συνταγή γι' αυτό το θαύμα ήταν απλή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποίησε την ισχύ της για να αφαιρέσει τις παρεμβάσεις των κρατικών κυβερνήσεων στην ελευθερία συναλλαγής μεταξύ των ανθρώπων. Μια σωστή προσέγγιση - η αφαίρεση των εμποδίων που εμποδίζουν την ανάληψη πρωτοβουλίας από τους ανθρώπους - ήταν το μόνο που χρειάστηκε για να πετύχει αυτό.
Δυστυχώς, οι προτεινόμενοι κοινωνικοί πυλώνες έχουν τελείως διαφορετικό προσανατολισμό. Αντί να βγάζουν το κράτος από τις ζωές των ανθρώπων, θα δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες στα κράτη να παρεμβαίνουν στην οικονομική δραστηριότητα των ανθρώπων. Από τη μία πλευρά, η διατύπωση των πυλώνων είναι αόριστη και απλώς περιγράφει την υφιστάμενη κατάσταση - ποιος θα διαφωνούσε με την καταβολή επιδόματος ανεργίας αν κάποιος έχει πληρώσει εισφορές γι' αυτό όταν δούλευε; Άλλωστε, τα ζητήματα που αναφέρονται τα χειρίζονται εθνικές κυβερνήσεις, πράγμα που καθιστά την απλή μετονομασία τους σε “κοινωνικούς πυλώνες” αχρείαστη και ακατάλληλη.
Από την άλλη πλευρά, οι πυλώνες είναι γεμάτοι με οιωνεί δικαιώματα που αντανακλούν μια εικόνα αυταπάτης για τον κόσμο. Σύμφωνα με τους πυλώνες “οι νέοι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα σε (...) μια προσφορά καλής θέσεις εργασίας εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της περιόδου ανεργίας τους ή την αποχώρησή τους από την εκπαίδευση”. Πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι και εγώ θέλω οι νέοι να έχουν δουλειές, κι ακόμα καλύτερα, καλοπληρωμένες δουλειές. Αυτό όμως δεν θα συμβεί με ευχολόγια. Κι αυτό είναι που διακρίνει την πραγματικότητα από την ονειροφαντασία.
Οι ευσεβείς αυτοί πόθοι είναι καταστροφικοί στο προσωπικό επίπεδο καθώς δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να αποδεχθούν την πραγματικότητα και να πάρουν τις σωστές αποφάσεις. Και το πράγμα γίνεται ακόμη χειρότερο όταν εισάγονται στο επίπεδο της ΕΕ και διαποτίζουν τις δημόσιες πολιτικές. Το δικαίωμα να βρει κανείς μια καλή δουλειά μετά από τέσσερις μήνες δεν θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Αντίθετα, θα ενισχύσει μια αίσθηση κεκτημένου δικαιώματος μεταξύ των νέων ανθρώπων. Πιστεύετε ότι μια μεταρρύθμιση της εργασιακής αγοράς είναι δύσκολη υπόθεση; Φανταστείτε τις δυσκολίες που θα ανακύψουν από το δικαίωμα σε μια καλή δουλειά.
Αγανακτείτε που κάποιοι έρχονται στη χώρα σας για να ζήσουν με γενναιόδωρα κοινωνικά επιδόματα; Τότε η θέσπιση του δικαιώματος σε μια καλή δουλειά θα κάνει την κατάσταση χειρότερη. Δεν θα μπορείτε πλέον να ασκείτε κριτική σε ανθρώπους που δεν βρίσκουν δουλειά - θα κατηγορείστε εσείς που δεν τους παρέχετε μια καλοπληρωμένη δουλειά. Δεν θα χρειάζεται μάλιστα να αισθάνεται κανείς καν άσχημα που δεν βρίσκει μια δουλειά και ζει εις βάρος των φορολογουμένων καθώς απλώς θα ασκεί το δικαίωμά του σε μια καλή δουλειά απορρίπτοντας προσφορές εργασίας.
Οι προτεινόμενοι κοινωνικοί πυλώνες δεν θα επιλύσουν κανένα πραγματικό πρόγραμμα και είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσουν νέα. Δεν θα βοηθήσουν τη μεταρρύθμιση της Ευρώπης. Αντιθέτως, οι πυλώνες θα χρησιμοποιηθούν για να εμποδίσουν τις μεταρρυθμίσεις που επιτακτικά χρειάζεται η Ευρώπη. Όχι μόνο θα τροφοδοτήσουν, αλλά και θα νομοθετήσουν την αυταπάτη.
--
Ο Zilvina Silenas είναι πρόεδρος του Lithuanian Free Market Institute, ενός ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού και μη κομματικού οργανισμού που ιδρύθηκε το 1990 για στόχο την προώθηση των ιδεών της ατομικής ελευθερίας και υπευθυνότητας, της ελεύθερης αγοράς και του περιορισμένου κράτους.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 5 Δεκεμβρίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
