Του Griffin Daughtry
* Την ώρα που γράφτηκε αυτό το άρθρο η τιμή ενός Bitcoin ήταν 9,550 δολάρια
Παρά το γεγονός ότι το Bitcoin είναι σήμερα κάτι το ευρύτατα γνωστό, ιδίως μετά την κούρσα ανόδου του 2017, όταν η τιμή ενός Bitcoin έφτασε στο ρεκόρ των 20.089 δολαρίων, πολύ λίγοι άνθρωποι καταλαβαίνουν τι ακριβώς είναι. Το Bitcoin είναι ένα πρωτόκολλο που δημιουργήθηκε από ένα άγνωστο άτομο ή μία ομάδα που εργάστηκε υπό το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto και δημοσιεύθηκε το 2009, αμέσως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η φιλοσοφία πίσω από το Bitcoin
Το Bitcoin λειτουργεί ως ένα λογιστικό καθολικό ανοιχτής πηγής, το blockchain, και αποτελεί ένα αποκεντρωμένο ψηφιακό νόμισμα του οποίου οι συναλλαγές επαληθεύονται μέσω ενός δικτύου κόμβων και προστατεύονται μέσω κρυπτογράφησης. Τα άτομα που διατηρούν αυτούς τους κόμβους και επαληθεύουν τις συναλλαγές αναφέρονται ως «μεταλλωρύχοι» (miners) και ανταμείβονται σε Bitcoin. Πέρα από τις επαναστατικές τεχνολογικές του πτυχές, το πρώτο κρυπτονόμισμα στον κόσμο μιμείται επίσης πολλές από τις μοναδικές ιδιότητες του χρυσού που κατέστησαν το πολύτιμο αυτό μέταλλο ένα πετυχημένο μέσο συναλλαγής για χιλιάδες χρόνια.
Σε ένα πρόσφατο επεισόδιο του νέου podcast με τίτλο Untold Stories, ο διαβόητος πρωτοπόρος του Bitcoin και πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της BitInstant, Charlie Shrem συναντήθηκε με τον Ben Mezrich, συγγραφέα που έχει φιλοξενηθεί στη λίστα των ευπώλητων των New York Times, για να συζητήσουν την πρώιμη εποχή του Bitcoin και το ευρύτερο κίνημα των κρυπτονομισμάτων. Αφού αστειεύτηκαν μεταξύ τους για κάποιες από τις ιστορίες που περιέχει το νέο βιβλίο του Mezrich Bitcoin Millionaires, άρχισαν να συζητούν το μέλλον του Bitcoin.
«Για να πετύχει το Bitcoin», σύμφωνα με τον Mezrich, «πρέπει να γίνει απλό» και «να απαλλαγεί από την ελευθεριακή φιλελεύθερη φιλοσοφία». Ο Shrem συμφώνησε: «Και δεν πειράζει να συμβεί αυτό, αρκεί οι πυρηνικές αρχές του Bitcoin να παραμείνουν οι ίδιες και να μην αλλάξει η τεχνολογία του». Η ιδέα ότι το Bitcoin μπορεί να διαχωριστεί από τη φιλελεύθερη φιλοσοφία είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη. Το Bitcoin υπάρχει εξαιτίας των φιλελεύθερων ιδανικών και διατηρεί την κυριαρχία του επειδή παραμένει πιστό στις Αυστριακές οικονομικές αρχές.
Οι απαρχές του Bitcoin είναι αυστρο-φιλελεύθερες
Ενώ η απλή εξήγηση της γέννησης του Bitcoin είναι ο Satoshi Nakamoto, η ιστορία πάει μακρύτερα. Η ιδέα για το Bitcoin αναδύθηκε εξαρχής από το κίνημα Cypherpunk της δεκαετίας του 1990. Πολλά από τα μέλη αυτού του κινήματος, όπως οι John Gilmore, Julian Assange, Eric Hughes, Hal Finney, και Timothy C. May είχαν φιλελεύθερες ιδέες για την ιδιωτικότητα, το περιορισμένο κράτος και την ελευθερία του λόγου, και κάποιοι από αυτούς εντέλει συμμετείχαν στην ανάπτυξη και του ίδιου του Bitcoin.
«Εμείς οι Cypherpunk δεσμευόμαστε να οικοδομήσουμε ανώνυμα συστήματα» διακήρυξε ο Eric Hughes στο δοκίμιό του με τίτλο A Cypherpunk's Manifesto γιατί «η ιδιωτικότητα σε μια ανοιχτή κοινωνία προϋποθέτει ανώνυμες συναλλαγές». Αυτό που προσφέρε ο Satoshi στον κόσμο είναι ακριβώς ανώνυμες συναλλαγές που προστατεύονται από κρυπτογράφηση. Ο Satoshi μάλιστα αφιερώνει ένα μέρος του Bitcoin White Paper αποκλειστικά στην ιδιωτικότητα.
Η σύνδεση του Bitcoin με τα αυστριακά οικονομικά (και κατ' επέκταση με τον φιλελευθερισμό) είναι καταφανής. Αρκεί μια ματιά στα οικονομικά του πρωτοκόλλου του Bitcoin για να σκεφτεί κανείς αμέσως το έργο του Φρίντριχ Χάγιεκ Denationalization of Money (Αποκρατικοποίηση του χρήματος). Μάλιστα η έκθεση «Virtual Currency Schemes» (Εικονικά νομισματικά σχήματα) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συνδέει τα αποκεντρωμένα ψηφιακά νομίσματα με την αυστριακή οικονομική σχολή.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ, οι φιλοσοφικές ρίζες του Bitcoin αφορούν μια ευθεία «κριτική στο σύγχρονο παραστατικό χρήμα (fiat money) και τις παρεμβάσεις σ' αυτό από κυβερνήσεις και άλλους φορείς», οι οποίες, όπως υποστήριξαν οι οικονομολόγοι Λούντβιχ φον Μίζες, Φρίντριχ Χάγιεκ και Όυγκεν φον Μπεμ-Μπάβερκ «επιδεινώνουν τους οικονομικούς κύκλους και τον μαζικό πληθωρισμό».
Οι ίδιοι αυτοί οι οικονομολόγοι είναι μεταξύ κάποιων από τους πιο διαπρεπείς στοχαστές που έθεσαν τα ιδεολογικά θεμέλια για το σύγχρονο φιλελεύθερο κίνημα. Δεδομένης της καταφανούς σύνδεσης του Bitcoin με τα αυστριακά οικονομικά και τις κλασικές φιλελεύθερης αρχές, δεν πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός ότι οι σύγχρονοι φιλελεύθεροι ήταν μεταξύ των πρώτων που άρχισαν να το υιοθετούν ως ένα εναλλακτικό μέσο συναλλαγής.
Το Bitcoin το 2019
Καθώς η φήμη και αξία του Bitcoin συνεχίζουν να αυξάνονται κατά τη διάρκεια της ύπαρξής του, νέοι επενδυτές εισέρχονται στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Δεν το κάνουν όμως όλοι αυτό για ιδεολογικούς λόγους, ούτε θα πρέπει κανείς να το περιμένει αυτό από εκείνους. Πολλοί χρήστες του Bitcoin δελεάστηκαν να εισέλθουν στην αγορά από ρομαντικές ιστορίες για ανθρώπους που έγιναν δισεκατομμυριούχοι από το Bitcoin από μία μέρα στην άλλη και από ψευδείς υποσχέσεις για εύκολο πλουτισμό. Από την άλλη, πολλοί χρήστες του Bitcoin είναι άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε αξιόλογους τραπεζικούς θεσμούς ή ζουν σε χώρες που βιώνουν πληθωριστικές κρίσεις.
Ανεξαρτήτως του αν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν πλήρως τους λόγους για τους οποίους θα επιλέξουν αναπόφευκτα να χρησιμοποιήσουν το Bitcoin, θα πάρουν αυτή την απόφαση λόγω των οικονομικών χαρακτηριστικών αυτής της νέας τεχνολογίας (που μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητά αν διαβάσει κανείς το βιβλίο του Saifedean Ammous The Bitcoin Standard: The Decentralized Alternative to Central Banking) καθώς και λόγω των ιδεών που προάγει το σύγχρονο φιλελεύθερο κίνημα.
--
Ο Griffin Daughtry είναι αρθρογράφος. Έχει κάνει μεταπτυχιακές στην ιστορία.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 26 Ιουνίου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
