Του Jairaj Devadiga
Μια κοινή θέση μεταξύ των υποστηρικτών του κράτους και της κεντρικής αρχής είναι πως “οι φόροι είναι το τίμημα που πληρώνουμε για να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία”. Στην πραγματικότητα όμως, η πείνα του κράτους για φορολογικά έσοδα και έλεγχο υπονομεύει άμεσα τις καλοπροαίρετες προσπάθειες των ανθρώπων να συμπεριφέρονται πολιτισμένα.
Όταν τιμωρείσαι γιατί βοήθησες αγνώστους σε κατάσταση ανάγκης
Στο Νάβι Μουμπάι της Ινδίας, η αστυνομία πρόσφατα επέβαλε ένα πρόστιμο 2.000 ρουπιών σε έναν ιδιοκτήτη αυτοκινήτου. Το αδίκημά του; Προσέφερε να μεταφέρει αγνώστους που είχαν εγκλωβιστεί στη βροχή. Παραθέτω από τη σύνοψη των Hindustan Times αυτού του ντροπιαστικού περιστατικού”.
“Ο Νίτιν Νάιρ, υπάλληλος μιας εταιρείας χρηματοπιστωτικών συμβούλων στο Νάβι Μουμπάκι, είπε ότι του επεβλήθη πρόστιμο κοντά στο Airoli Circle την περασμένη Δευτέρα και ο αξιωματικός υπηρεσίας του αφαίρεσε την άδεια οδήγησης γιατί προσέφερε να μεταφέρει τρεις άνδρες που είχαν εγκλωβιστεί σε μια στάση λεωφορείου κατά τη διάρκεια μιας έντονης βροχόπτωσης. Ο Νάιρ είπε ότι ο αστυνομικός του εξέδωσε ένα e-challan και του είπε να παραλάβει την άδειά του από το αστυνομικό τμήμα αφού πρώτα πληρώσει το πρόστιμο”.
Απ' ό,τι φαίνεται, είναι παράνομο στην Ινδία ιδιοκτήτες ιδιωτικών αυτοκινήτων να προσφέρουν μετακίνηση σε αγνώστους. Αργότερα, η αστυνομία εξέδωσε μια “διευκρίνιση” η οποία υπογράμμιζε ότι η τιμωρία αφορά μόνο οδηγούς τους οποίους η αστυνομία πιστεύει πως “μπορεί να πάρουν χρήματα από ανθρώπους”, συμπεριφορά που θεωρείται αδίκημα”.
“Μόνο ένα όχημα με κίτρινη πινακίδα (ένα τουριστικό όχημα) μπορεί να χρεώσει τους επιβάτες του. Έχουμε παρατηρήσει ότι οδηγοί χρεώνουν 30 με 50 ρουπίες για να μεταφέρουν ανθρώπους στο Panvel, το Belapur, το Kharghar και το Vashi από τον κόμβο του Airoli”, δήλωσε ένας τροχονόμος σύμφωνα με τους Hindustan Times.
Λες και αυτό κάνει τα πράγματα καλύτερα. Ακόμη και αν δεν τιμωρείται ο κάθε οδηγός, το γεγονός ότι ένας αστυνομικός μπορεί κατά την κρίση του να σταματήσει τον οποιονδήποτε οδηγό έχει συνεπιβάτες, να τον ανακρίνει και να τον αντιμετωπίσει ως παράνομο, αρκεί για να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να βοηθούν όσους χρειάζονται μια κούρσα.
Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό κατά την περίοδο των μουσώνων. Όταν βρέχει έντονα στη Μουμπάι, οι δημόσιες συγκοινωνίες ουσιαστικά σταματούν και είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς ταξί ή τρίκυκλο μίσθωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι περισσότεροι άνθρωποι βασίζονται στη βοήθεια καλών Σαμαριτών όπως ο κ. Νάιρ για να πάνε εκεί που θέλουν.
Το κράτος όμως ενδιαφέρεται περισσότερο για την καταβολή του τέλους της άδειας και τα φορολογικά έσοδα που εισπράττει από τις εμπορικές υπηρεσίες μεταφορών απ' ό,τι για τους ανθρώπους που θέλουν να μπορούν να πάνε εκεί που χρειάζεται στην ώρα τους. Στον ζήλο του να συλλέξει φόρους, το κράτος είναι πρόθυμο να αφήσει χιλιάδες ανθρώπους εγκλωβισμένους.
Ένα διάχυτο πρόβλημα στην “γη των ελευθέρων”
Η τιμωρία πράξεων φιλανθρωπίας σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα πρόβλημα που αφορά μόνο την Ινδία. Σε πολλές αμερικανικές πόλεις για παράδειγμα, είναι παράνομο να προσφέρει κανείς τροφή σε αστέγους, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσει μια δαπανηρή άδεια. Η Τάμπα της Φλόριδας για παράδειγμα απαιτεί από κάποιον να έχει ασφάλιση αστικής ευθύνης ύψους ενός εκατομμυρίου δολαρίων και να καταβάλει ένα επιπλέον χρηματικό ποσό στις τοπικές αρχές προκειμένου να έχει την άδεια να προσφέρει τροφή σε αστέγους.
Οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι το κάνουν αυτό για λόγους υγείας. Αν τα τρόφιμα δεν είναι εγκεκριμένα από το κράτος τότε σύμφωνα με τη λογική τους οι άστεγοι θα πεθάνουν από τροφική δηλητηρίαση. Στο Κάνσας Σίτυ του Μιζούρι για παράδειγμα, η αστυνομία κατέστρεψε πάνω από 2.000 κιλά φαγητού από μπάρμπεκιου γιατί προερχόταν από “μη εγκεκριμένη πηγή”. Πάνω από 3.000 άνθρωποι κοιμήθηκαν νηστικοί εκείνη τη μέρα.
Το NPR εξηγεί πως ο πραγματικός λόγος που οι κυβερνήσεις δεν θέλουν ανθρώπους να προσφέρουν τροφή σε αστέγους έχει τις ρίζες του στην απληστία για περισσότερα έσοδα, κυρίως από τον τουρισμό. Αν οι άστεγοι συγκεντρώνονται τακτικά σε δημόσιους χώρους αναζητώντας γεύματα, τότε οι τουρίστες μπορεί να μην επισκεφθούν αυτές τις περιοχές. Οι κυβερνήσεις νοιάζονται περισσότερο για τα εισοδήματα που μπορούν να έχουν από τον κλάδο του τουρισμού απ' ό,τι να διασφαλίσουν πως όλοι θα έχουν αρκετή τροφή.
Στο Φορτ Λόντερντέηλ της Φλόριδας, οι κανονισμοί ορίζουν ότι οι χώροι σίτισης των αστέγων πρέπει να περιορίζονται σε έναν ανά οικοδομικό τετράγωνο και, πράγμα που έχει ενδιαφέρον, να απέχουν τουλάχιστον 150 μέτρα από οικιστικά ακίνητα. Φαντάζομαι ότι το τελευταίο έχει ως στόχο τη διασφάλιση ψηλότερων τιμών στις ιδιοκτησίες ώστε οι τοπικές αρχές να μπορούν να συλλέγουν περισσότερους φόρους ιδιοκτησίας.
Πέρα από τη σίτιση, ακόμη και η παροχή στέγασης σε αστέγους είναι παράνομη σε πολλές περιοχές. Πάρτε για παράδειγμα την εκκλησία στην οποία επεβλήθη πρόστιμο 12.000 δολαρίων επειδή επέτρεψε σε αστέγους να κοιμηθούν στον ναό χωρίς να έχει άδεια στέγασης, ή την κατάσχεση από τις αρχές του Λος Άντζελες μικροσκοπικών οικιών από αστέγους στο όνομα της “υγείας και της ασφάλειας”.
Η απληστία των κυβερνήσεων αποθαρρύνει τόσο τις μεγάλες, όσο και τις μικρές επιχειρήσεις
Ο καλύτερος ορισμός του πολιτισμού είναι η συνθήκη εκείνη όπου οι άνθρωποι αλληλοβοηθούνται και συνεργάζονται ώστε να δημιουργήσουν μια καλύτερη ζωή. Αυτό δεν χρειάζεται να πάρει τη μορφή της φιλανθρωπίας. Όπως έγραψε ο Άνταμ Σμιθ στον Πλούτο των Εθνών, οι περισσότεροι άνθρωποι βοηθούν τους συνανθρώπους τους ακουσίως, από καθαρό ιδιοτελές συμφέρον. Η επιχειρηματική δραστηριότητα είναι ακόμη πιο σημαντική από τη φιλανθρωπία σε ό,τι αφορά τη λειτουργία ενός πολιτισμού. Ακόμη και η φιλανθρωπία βασίζεται στο πλεόνασμα του πλούτου, το οποίο μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από κερδοφόρες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Η κρατική δράση εμποδίζει και τιμωρεί τις πράξεις φιλανθρωπίας, όπως τόσο συχνά βλέπουμε. Ακόμη, τιμωρεί και τις επιχειρήσεις μέσω των φόρων και των ρυθμίσεων. Κάθε φορά που ένα κράτος φορολογεί την πώληση ενός προϊόντος ή δημιουργεί μια ρύθμιση, σπρώχνει προς τα πάνω την τιμή αυτού του προϊόντος μειώνοντας τον αριθμό των ανθρώπων των οποίων οι ανάγκες καλύπτονται.
Αυτό όμως δεν επηρεάζει μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι κυβερνήσεις συστηματικά κλείνουν πάγκους όπου παιδιά πωλούν λεμονάδες ή διώχνουν φορτηγά με τρόφιμα που εξυπηρετούν θύματα τυφώνα γιατί δεν κατέβαλαν προηγουμένως χρήματα για να εκδώσουν τις απαιτούμενες άδειες. Είναι σαφές πως οι κυβερνήσεις αρνούνται στους ανθρώπους να αλληλοβοηθούνται εκτός αν μπορούν από αυτό να εξάγουν ένα φορολογικό εισόδημα κάποιας μορφής.
Οι κρατιστές συχνά μας λένε ότι “οι φόροι είναι το τίμημα που πληρώνουμε για να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία”. Η αλήθεια όμως είναι πως ο πολιτισμός - όπως οργανώνεται από τις κυβερνήσεις - είναι το τίμημα που πληρώνουμε για τη φορολογία καθώς θυσιάζουμε την καλή θέληση, την ανθρωπιά και την συμπόνια μας για να χρηματοδοτήσουμε το κράτος.
--
Ο Jairaj Devadiga είναι οικονομολόγος που καταδεικνύει τη σημασία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και της ελευθερίας μέσα από ενδιαφέροντα παραδείγματα του πραγματικού κόσμου.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 5 Ιουλίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
