Του Jordan J. Ballor
Είδα τους Απίθανους 2 το σαββατοκύριακο της Ημέρας του Πατέρα, και όπως και η προηγούμενη ταινία, υπάρχουν πολλά να σκεφτεί κανείς κάτω από την επιφάνεια αυτής της ταινίας κινουμένων σχεδίων. Στον πραγματικό κόσμο, χρειάστηκε να περιμένουμε 14 χρόνια, αλλά το σίκουελ πιάνει την ιστορία βασικά εκεί που την άφησε η πρώτη ταινία.
Όπως έγραψε ο αιδεσιμότατος Jerry Zandstra για την πρώτη ταινία: «Η φιλοδικία και η μετριότητα είναι δύο από τα μεγαλύτερα εμπόδια στον πολιτισμό μας. Η τάση να επιλύουμε την κάθε διαφωνία μέσω της νομικής οδού υπονομεύει αξίες όπως την εμπιστοσύνη και τη συγχώρεση που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση μιας γνήσιας κοινότητας. Ο φόβος της ανταμοιβής ή της επίτευξης της τελειότητας αποθαρρύνει τους ανθρώπους από την πραγμάτωση των δυνατοτήτων που τους έδωσε ο Θεός».
Στη δεύτερη ταινία, οι υπερήρωες παραμένουν παράνομοι για λόγους τόσο φιλοδικίας όσο και κοινωνικού άγχους έναντι όσων έχουν υπεράνθρωπες ικανότητες.
Εμπιστοσύνη και δυσπιστία στον σύγχρονο κόσμο
Οι Απίθανοι 2 αφορούν σε μεγάλο βαθμό τις αρετές ενός συστήματος που επιτρέπει στα άτομα να ανακαλύψουν τι μπορούν να κάνουν καλά και πώς αυτές οι ικανότητες μπορούν να εξυπηρετήσουν άλλους ανθρώπους προς το δικό τους όφελος. Ως προς αυτό, η ταινία παραμένει πιστή στην εντολή της υπηρεσίας που βρίσκεται στην καρδιά όλων των παραμυθιών με υπερήρωες: «Μεγάλη δύναμη σημαίνει μεγάλη ευθύνη». Ή, όπως είπε ο Ιησούς, παντ? δ? ? ?δ?θη πολ?, πολ? ζητηθ?σεται παρ? α?το?.
Τα ζητήματα όμως της ευθύνης απασχολούν και τη δεύτερη ταινία, και με τρόπο που εστιάζει αυτή τη φορά πέρα από το νομικό σύστημα, στην αγορά. Πάντα είναι αξιοσημείωτο όταν ο επιχειρηματίας σε μια ταινία είναι κάτι άλλο από τον κακό, και χωρίς να θέλω να χαλάσω την έκπληξη, οι Απίθανοι 2 ξεχωρίζουν ως προς αυτό.
Ο κακός είναι κάποιος που θέλει να σπείρει τη διχόνοια και τη δυσπιστία, και που ειρωνεύεται την εμπιστοσύνη που, μεταξύ άλλων, χαρακτηρίζει την αγορά. Γιατί να εμπιστευόμαστε κάποιον τον οποίο δεν γνωρίζουμε καλά (ή δεν γνωρίζουμε καθόλου) ότι θα ενδιαφερθεί για τα δικά μας συμφέροντα; Ο Άνταμ Σμιθ έδωσε μια πειστική απάντηση στο ερώτημα αυτό πριν από πολύ καιρό, αλλά τη ταινία διατυπώνει με επιτυχημένο τρόπο την ανάγκη επανεξέτασης της δυναμικής της εμπιστοσύνης και της δυσπιστίας στην ψηφιακή εποχή.
Και ενώ η ταινία μπορεί να μη δίνει μια πλήρη θεωρία ή φιλοσοφία της κοινωνίας, δίνει φανταστικές αφορμές για συζήτηση και ανακάλυψη σε μια πλειάδα ζητημάτων, όπως τη δομή της οικογένειας και τους ρόλους των φίλων, το επάγγελμα και την υπηρεσία προς τον συνάνθρωπο, τους ψηφιακούς κόσμους και την εικονική πραγματικότητα, καθώς και τον νόμο, τη δικαιοσύνη και την αγορά. Ανάμεσα στους κατσουφιασμένους αντιήρωες και τον στεγνό ρεαλισμό πολλών ταινιών με υπερήρωες τελευταία, οι Απίθανοι 2 είναι μια ταινία που βοηθά ώστε οι υπερήρωες να γίνουν ξανά σπουδαίοι.
--
Ο Jordan J. Ballor είναι ερευνητής στο Acton Institute for the Study of Religion & Liberty και υποδιευθυντής στο Junius Institute for Digital Reformation Research.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 20 Ιουνίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ «Μάρκος Δραγούμης».
