Του Julian Sanchez*
Η σταυροφορία του Ντόναλντ Τραμπ να δημιουργήσει αμφιβολίες ως προς το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών έφτασε σε νέο χαμηλό την Πέμπτη, όταν ο Πρόεδρος μετακινήθηκε από τη διατύπωση ασαφών, μη τεκμηριωμένων ισχυρισμών περί μαζικής και συστηματικής εκλογικής απάτης προς την προώθηση μιας συγκεκριμένης και, ειλικρινά, παρανοϊκής θεωρίας συνωμοσίας - που διαδόθηκε με ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ στα 89 εκατομμύρια των ακολούθων του Προέδρου στο Twitter - η οποία υποστηρίζει ότι το λογισμικό που αναπτύχθηκε από την Dominion Voting Systems “ΕΣΒΗΣΕ 2,7 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΨΗΦΟΥΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ” και ότι “221.000 ΨΗΦΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΝΣΥΛΒΑΝΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΉΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΡΑΜΠ ΣΤΟΝ ΜΠΆΙΝΤΕΝ”.
Πρόκειται για ντροπιαστικές ανοησίες σαν κι αυτές που περιμένει κανείς να δει σε περιθωριακές ιστοσελίδες, και όχι να διαδίδονται από τον Λευκό Οίκο. Οι ρίζες αυτού του ισχυρισμού, όπως εξηγούν οι New York Times σε μια λεπτομερειακή του αποδόμηση, φαίνεται να βρίσκονται σε κάποια λίγα σφάλματα κατάταξης την εκλογική βραδιά στο Μίσιγκαν και τη Γεωργία, κάποια από τα οποία συνέβησαν σε πολιτείες που χρησιμοποίησαν το λογισμικό της Dominion. Αυτά τα σφάλματα εντοπίστηκαν και διορθώθηκαν άμεσα, και αποδείχθηκε εντέλει ότι ήταν αποτέλεσμα ανθρώπινου λαθους και όχι ελαττωμάτων στο ίδιο το λογισμικό. Αυτό όμως ήταν αρκετό για να ξεσπάσει μια θύελλα υποθέσεων περί ψηφιακής απάτης από τους θεωρητικούς των συνωμοσιών στο διαδίκτυο, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται έφτασε μέχρι και τον Λευκό Οίκο.
Καθώς ο τύπος, οι εκλογικοί αξιωματούχοι και η ίδια η Dominion Voting αρνούνται την πιο ακραία εκδοχή της θεωρίας συνωμοσίας, ο καθηγητής δικαίου του πανεπιστημίου George Washington, Jonathan Turley προσπάθησε να διασώσει μια κάπως πιο αληθοφανή εκδοχή στο Fox News. Υποστήριξε ότι ένα βραχύβιο σφάλμα κατάταξης κατά την εκλογική βραδιά στο Μίσιγκαν με κάποιο τρόπο κατέδειξε ότι το λογισμό της Dominion είναι “ευάλωτο έναντι του ανθρώπινου σφάλματος” και συνεπώς θα πρέπει να εξεταστεί επιπροσθέτως είναι “πανταχού παρόν”. Ενώ αυτό μπορεί και να ακούγεται αρχικά πιο λογικό από τις κραυγές περί “κλεμμένων” ψήφων, παραμένει ένας παράλογος ισχυρισμός. Όπως εξήγησε η εκλογική υπάλληλος της κομητείας Shiawassee, Abby Bowen στο FactCheck.org πριν από μία εβδομάδα, το σφάλμα ήταν αποτέλεσμα “ενός τυπογραφικού λάθους στην αρχική έκθεση που εστάλει στο Εκλογικό Γραφείο”, το οποίο εντοπίστηκε και διορθώθηκε σχεδόν αμέσως. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνδέεται αυτό με το λογισμικό της Dominion - ή με οποιοδήποτε άλλο λογισμικό εκλογικών μηχανών. Όπως γρήγορα επεσήμανε ο παρουσιαστής της εκπομπής Steve Doocy “πέντε κομητείες στο Μίσιγκαν και τη Γεωργία είχαν προβλήματα. Και το λογισμικό της Dominion χρησιμοποιήθηκε σε δύο από τις κομητείες αυτές, και σε κάθε περίπτωση επρόκειτο για ανθρώπινο σφάλμα, το οποίο αποτελεί μεν πρόβλημα, όμως το λογισμικό δεν επηρέασε την καταμέτρηση των ψήφων”. Ο μόνος λόγος να αναφέρονται τα σφάλματα και η Dominion στην ίδια πρόταση είναι η άκυρη σύνδεση που έκαναν οι θεωρητική των συνωμοσιών στο διαδίκτυο, που πλέον ξεπλένεται για μαζική κατανάλωση σε ένα ειδησεογραφικό δίκτυο από έναν υποτίθεται αξιοσέβαστο πανεπιστημιακό.
Διάφοροι υποτίθεται σύνδεσμοι μεταξύ της Dominion και των Δημοκρατικών, που άρχισαν να διακινούνται σε μια προσπάθεια να στηριχθεί η θεωρία, έχουν ομοίως αντικρουστεί από το Associated Press. Στο μεταξύ μια κοινή ανακοίνωση από μεταξύ άλλων τους επικεφαλής της Υπηρεσίας Υποδομών Κυβερνοασφάλειας του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας και της Εθνικής Ένωσης Διευθυντών Πολιτειακών Εκλογών, που μάλλον βρίσκονται σε καλύτερη θέση ώστε να εκτιμήσουν αυτή την κατάσταση απ’ ό,τι κάποιοι τυχαίοι θεωρητικολόγοι στο διαδίκτυο, αναφέρει πως δεν υπάρχει “καμία ένδειξη πως το οποιοδήποτε εκλογικό σύστημα έσβησε ή έχασε ψήφους, τις άλλαξε ή δέχθηκε παρεμβολές καθ’ οποιονδήποτε τρόπο”.
Ένας από τους λόγους που αυτή η θεωρία συνωμοσίας δεν είναι ιδιαίτερα καλή - πέρα από αυτούς που διατυπώνονται από το Associated Press και την εκτίμηση της CSIA - είναι πως η Πενσυλβάνια πρόσφατα υποχρέωσε όλες τις εκλογικές της μηχανές να χρησιμοποιούν ή να παράγουν γραπτά αρχεία επικύρωσης από τους ψηφοφόρους, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τους κανονικούς ελέγχους των ηλεκτρονικών ψήφων από την πολιτεία, όσο και, εφόσον είναι αναγκαίο, για μια πλήρη μη αυτόματη επανακαταμέτρηση. Αυτό καθιστά εξαιρετικά απίθανη μια επιτυχή νοθεία στις ηλεκτρονικές ψήφους στην έκταση που ισχυρίζεται ο Τραμπ - με δεκάδες ή εκατοντάδες ψήφους να έχουν αλλάξει. Μια προσπάθεια να αλλάξουν τόσα πολλά έγγραφα αρχεία αναπόφευκτα θα εντοπιζόταν από τους ψηφοφόρους την ημέρα των εκλογών. Αν τα έγγραφα αρχεία ήταν ακριβή αλλά η ψηφιακή καταμέτρηση δέχθηκε νοθεία, τα λάθη θα έπρεπε είτε να κατανεμηθούν σε έναν τόσο μεγάλο αριθμό μηχανών ώστε να εντοπιστούν σε προγραμματισμένους στατιστικούς ελέγχους, είτε να παραγάγουν τόσο τεράστιες ανωμαλίες σε έναν μικρό αριθμό μηχανών ώστε να σταλούν ξεκάθαρα σήματα ότι απαιτείται λεπτομερειακός έλεγχος. Με λίγα λόγια, θα επρόκειτο για ένα σχέδιο τόσο ξεκάθαρα καταδικασμένο σε αποτυχία, και τόσο εγγυημένα εντοπίσιμο που κανείς με την τεχνογνωσία να το επιχειρήσει δεν θα το θεωρούσε μια βιώσιμη στρατηγική.
Εννοείται πως η διάδοση κίβδηλων κατηγοριών για εκλογική απάτη είναι καθαυτή μια ζημιά για την πολιτική κοινωνία: στο βαθμό που αυτές οι ιστορίες πιστεύονται, ενθαρρύνουν είτε την απογοήτευση και την παραίτηση από την πολιτική συμμετοχή, είτε την απέλπιδα καταφυγή σε εξωνομικές δράσεις. Στην περίπτωση αυτή όμως υπάρχει και η πρόσθετη ζημιά της υπονόμευσης των σοβαρών και κρίσιμων προσπαθειών των πραγματικών ερευνητών ασφαλείας να εντοπίσουν πιθανά ευάλωτα σημεία στα συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και να αντιμετωπίσουν ή να εμποδίσουν την εμφάνισή τους. Το να φωνάζει κανείς “λύκος” για φανταστικές κυβερνοεπιθέσεις καθιστά πιθανότερο το κοινό και οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι να κλείσουν τα αυτιά τους όταν εντοπιστούν πραγματικά ευάλωτα σημεία. Και το να αγνοηθεί όλη η σκληρή δουλειά που έχει αναληφθεί σε πολλές πολιτείες για τη διασφάλιση των εκλογικών συστημάτων συσκοτίζει την πρόσληψη του κοινού ως προς το επίπεδο που οι πολιτικοί θεσμοί των διάφορων πολιτειών έχουν πετύχει αυτόν τον σκοπό. Αν οι ψηφοφόροι ξεγελαστούν από τέτοιους ισχυρισμούς, μπορεί να πιστέψουν πως είναι αναγκαίο να σπαταλήσουμε πόρους για την περαιτέρω διασφάλιση εκλογικών υποδομών που ήδη είναι ασφαλείς, ή για την αντικατάσταση λογισμικού ή δημόσιων αξιωματούχων που στην πραγματικότητα είχαν καλές επιδόσεις. Οι πολιτείες με λιγότερο επαρκείς προσπάθειες για τη διασφάλιση των εκλογικών τους συστημάτων μπορεί στο μεταξύ αποφύγουν άδικα την κριτική καθώς θα θεωρηθεί ότι τα προβλήματα βρίσκονται αλλού.
Όταν ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ανεύθυνα ενισχύει αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας, η βαρύτητα του αξιώματός του εγγυάται ότι πολλοί πολίτες, τουλάχιστον αρχικά, θα αποδώσουν σε αυτούς τους ισχυρισμούς ένα βάρος που δεν τους αξίζει. Αυτό διαβρώνει τη δημοκρατία και την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, αλλά επίσης, στην περίπτωση αυτή, και την καλή πολιτική για την κυβερνοασφάλεια.
*Ο Julian Sanchez είναι διακεκριμένο στέλεχος στο Cato Institute, όπου μελετά ζητήματα που αφορούν τη σύνδεση της τεχνολογίας, της ιδιωτικότητας και των ελευθεριών του πολίτη, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα εθνικής ασφάλειας και αντικατασκοπίας.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 13 Νοεμβρίου και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
