*Γράφει ο Dan Blumenthal
Η δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού της Ιάπωνας Σίνζο Άμπε είναι συγκλονιστική. Είναι μια τρομερή απώλεια για την Ιαπωνία και για τον ελεύθερο κόσμο.
Σε μια εποχή κατά την οποία η λέξη «πολιτικός» έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί, ο Άμπε ήταν ένας πραγματικός πολιτικός. Ένθερμος υπερασπιστής της παγκόσμιας τάξης όπως διαμορφώθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά την ευθύνη της χώρας του για αυτόν τον πόλεμο και τη δική του καταστροφή που προέκυψε, ο Άμπε οδήγησε τη χώρα του πίσω στο κέντρο της γεωπολιτικής. Όχι παρά, αλλά εξαιτίας της σκοτεινής ιστορίας της Ιαπωνίας, ο Άμπε αναδείκνυε τη σημασία της δημοκρατίας και της ελευθερίας στη διεθνή πολιτική, και έγινε ένας από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές της Ταϊβάν. Ως προς αυτό, όπως και πολλά άλλα, ήταν μπροστά από την εποχή του. Ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν ακόμη έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες απειλές από την Κίνα. Δεδομένης της προσοχής που λαμβάνει τώρα το δημοκρατικό νησί της Ταϊβάν, είναι δύσκολο να θυμηθούμε πόσο παραμελημένο και απομονωμένο ήταν όταν ο Άμπε του έδωσε προσοχή.
Ο Άμπε δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος με ξεκάθαρες αρχές. Ήταν και ένας οραματιστής που συνέλαβε την ιδέα ενός «ελεύθερου και ανοιχτού Ινδο-Ειρηνικού», μια στρατηγική που υιοθέτησαν τόσο ο Πρόεδρος Τραμπ όσο και ο Πρόεδρος Μπάιντεν. Πρόκειται για μια απάντηση στις προσπάθειες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας να κυριαρχήσει στην Ασία με το αυταρχικό και μερκαντιλιστικό της όραμα. Εάν οι ΗΠΑ επιδιώξουν σοβαρά, χτίσουν και υπερασπιστούν μια τέτοια τάξη μαζί με την Ιαπωνία, θα ζήσουμε σε έναν αιώνα ευημερίας και ελευθερίας. Αλλά ο Άμπε γνώριζε ότι ένας «ελεύθερος και ανοιχτός Ινδο-Ειρηνικός» είναι ένα δύσκολο έργο και μπορεί να να έχει πισωγυρίσματα.
Ο Άμπε μετακίνησε την πασιφιστική χώρα του σταδιακά, όπως ήταν αναγκαίο για να υιοθετήσει μια ισχυρότερη αμυντική στάση και συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όπως ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Άμπε ήταν μεγάλος φίλος των Ηνωμένων Πολιτειών, υπομονετικός με την Ουάσιγκτον, γνωρίζοντας ότι θα χρειαζόταν χρόνος για να κατανοήσουν πλήρως οι Ηνωμένες Πολιτείες τον επικίνδυνο κόσμο στον οποίο ζούμε. Ήταν δάσκαλος και μέντορας των Αμερικανών ηγετών.
Αν και αντιλαμβανόταν με μοναδικό τρόπο την απειλή της αναδυόμενης αυταρχικής μεγάλης δύναμης, ο Άμπε πάντα αναζητούσε πρώτα την ειρήνη. Προσπάθησε να συμφιλιωθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν με την ελπίδα ότι η Ιαπωνία και η Ρωσία θα μπορούσαν να επιλύσουν τις εδαφικές τους διαφορές. Αλλά έσπευσε να καταδικάσει την επιθετικότητα του Πούτιν κατά της Ουκρανίας και να προτρέψει την Ιαπωνία να υποστηρίξει το ΝΑΤΟ στην αντίστασή του έναντι του πολέμου της Ρωσίας. Συνειδητοποίησε γρήγορα τον παραλληλισμό μεταξύ των ενεργειών του Πούτιν στην Ευρώπη και των φιλοδοξιών της Κίνας στην Ασία. Ο Άμπε μπορούσε να δει ότι μια απειλή για τις θεμελιώδεις αρχές της διεθνούς τάξης σε μια περιοχή θα μπορούσε να εξαπλωθεί γρήγορα, όπως μια μεταδοτική ασθένεια, στον υπόλοιπο κόσμο.
Τα λόγια του Χένρι Κίσινγκερ για τους σπουδαίους πολιτικούς περιγράφουν με επιτυχία τον Άμπε:
«Οι σπουδαίοι πολιτικοί δημιουργούν - οι απλοί ηγέτες καταναλώνουν. Ο απλός ηγέτης είναι ικανοποιημένος με τη βελτίωση του περιβάλλοντος, όχι με τη μεταμόρφωσή του. Ένας μεγάλος πολιτικός πρέπει να είναι οραματιστής και παιδαγωγός».
Ο Άμπε ήταν δημιουργός, οραματιστής και παιδαγωγός. Οδήγησε τη χώρα του όσο πιο μακριά μπορούσε να φτάσει εκείνη τη στιγμή και έφερε μαζί τις ΗΠΑ. Αυτός ο αιώνας δεν έχει παραγάγει μεγάλους πολιτικούς που μετασχηματίζουν τον κόσμο - ένα πρόβλημα που σίγουρα θα αντιμετωπίσουν οι φιλόσοφοι της ιστορίας για κάποιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, παρά τους αυτοεπιβληθέντες περιορισμούς της Ιαπωνίας, ο Άμπε ήταν ό,τι πιο κοντινό διαθέταμε σε έναν τέτοιο ηγέτη. Καθώς μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι κίνδυνοι για την ειρήνη και την ελευθερία, θα λείψει πολύ. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη.
*Ο Dan Blumenthal είναι διακεκριμένο στέλεχος του American Enterprise Institute και διευθυντής των ασιατικών του μελετών.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 8 Ιουλίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
