Marian L. Tupy
Πέρσι το χειμώνα, έδωσα μια ομιλία με θέμα την πρόοδο της ανθρωπότητας σε ένα ακροατήριο φοιτητών στην Οττάβα του Καναδά. Αναφέρθηκα στους συνήθεις δείκτες - την άνοδο του προσδόκιμου ζωής, της εγγραματοσύνης και των κατά κεφαλήν εισοδημάτων, τη μείωση της βρεφικής θνησιμότητας, του υποσιτισμού και του ποσοστού θανάτων από καρκίνο - για να δείξω ότι ο κόσμος γίνεται ένα πολύ καλύτερο μέρος για ένα ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του.
Μου φάνηκε ότι το ακροατήριο χάρηκε ειλικρινώς που άκουσε και κάποια καλά νέα για αλλαγή. Τους είχα προσελκύσει στην ορθολογική αισιοδοξία. Και τότε, ένας από το ακροατήριο με ρώτησε για την κλιματική αλλαγή και κλώτσησα την καρδάρα με το γάλα.
Αναγνωρίζοντας ότι τα διαθέσιμα δεδομένα καταδεικνύουν μια “χλιαρή” αυξητική τάση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες, μίλησα για τον κίνδυνο της υπερβολικής ανησυχίας. Είπα ότι θα πρέπει να κατευθύνουμε τους διαθέσιμους πόρους στην προσαρμογή μας στην κλιματική αλλαγή και όχι στην παρεμπόδιση των αλλαγών στην παγκόσμια θερμοκρασία - ένα έργο που τόσο εγώ, όσο και πολλοί άλλοι, το θεωρούμε καταστροφικά δαπανηρό και σε μεγάλο βαθμό μάταιο.
Το ακροατήριο αρχικά ταράχτηκε - υποθέτω ότι μέχρι εκείνο το σημείο με θεωρούσαν ως ένα λογικό επιστήμονα που γνωρίζει τα δεδομένα. Μετά θύμωσε και κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος έγινε εχθρικό. Μάλιστα, είδα έναν από τους φοιτητές να σβήνει το “5”, τον μεγαλύτερο βαθμό που μπορούσε να πάρει ένας ομιλητής στη φόρμα της αξιολόγησης, και να το αντικαθιστά με ένα “1”. Υποθέτω ότι θα πρέπει να είμαι χαρούμενος που δεν με μηδένισε.
Το ακροατήριό μου αυτό στην Οττάβα σίγουρα δεν αποτελούσε κάποια εξαίρεση. Πολύ συχνά, όταν μιλώ σε ακροατήρια στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική για τη βελτίωση της κατάστασης στον κόσμο, οι άνθρωποι αναγνωρίζουν τις θετικές τάσεις αλλά ανησυχούν μήπως, όπως το διατύπωσε ο Matt Ridley “αυτό το χαρούμενο διάλειμμα στην ανθρώπινη ιστορία θα έχει ένα φρικτό τέλος”.
Τα αποκαλυπτικού χαρακτήρα γραπτά είναι βεβαίως παλιά όσο και η ανθρωπότητα. Η Βίβλος για παράδειγμα περιέχει την ιστορία του Κατακλυσμού, όπου ο Θεός κατέστρεψε όλα τα πλάσματα επί προσώπου γης: τόσο τον άνθρωπο όσο και τα κοπάδια των ζώων, τα ερπετά και τα πτηνά του αέρα. Το ακκαδικό ποίημα του Γκιλγκαμές ομοίως περιέχει έναν μύθο όπου οι θυμωμένοι θεοί κατακλύζουν τη γη, ενώ ο αποκαλυπτικός κατακλυσμός έχει εξέχοντα ρόλο στις ινδικές Νταρμασάστρα.
Και μετά, υπάρχει ο Al Gore. Στην ταινία του Μια άβολη αλήθεια του 2006, προειδοποιεί ότι “αν η Γροιλανδία σπάσει και λιώσει, ή αν το μισό της Γροιλανδίας και το μισό της δυτικής Ανταρκτικής σπάσει και λιώσει να τι θα συνέβαινε στο επίπεδο της θάλασσας στη Φλόριδα” πριν ένα γράφημα δείξει το μεγαλύτερο μέρος της πολιτείας να καταποντίζεται. Ο Gore δείχνει ακόμη γραφήματα με το Σαν Φρανσίσκο, την Ολλανδία, το Πεκίνο, τη Σαγκάη, την Καλκούτα και το Μανχάταν να πνίγονται. “Αυτό όμως θα συμβεί στο Μανχάταν, μπορούν να το μετρήσουν επακριβώς”, λέει ο Gore καθώς δείχνει το μεγαλύτερο μέρος της πόλης κάτω από το επίπεδο της θάλασσας.
Να σκεφτούμε όλες τις συνέπειες των περιβαλλοντικών νόμων
Υποθέτω ότι είναι πιθανό αυτές οι εσχατολογικές εμμονές μας να μας είναι σύμφυτες. Οι πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν ότι το είδος μας, ο Homo Sapiens Sapiens υπάρχει εδώ και 300.000 χρόνια. Για το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής μας, η ζωή ήταν, για να παραθέσω τον Τόμας Χομπς “μοναχική, δυσάρεστη, βίαιη και σύντομη”. Το προσδόκιμο της ζωής μας ήταν μεταξύ των 25 και των 30 ετών και τα εισοδήματά μας ήταν κολλημένα στο επίπεδο της επιβίωσης για χιλιετίες. Αντιστρόφως, η εμπειρία μας μιας σχετικής αφθονίας έχει ιστορία, στην καλύτερη περίπτωση, δύο αιώνων, ή του 0,07% του χρόνου μας στη γη. Εκπλήσσεται κανείς που έχουμε την τάση να είμαστε απαισιόδοξοι;
Από την άλλη βεβαίως αναρωτιέμαι πόσοι φανατικοί της παγκόσμιας υπερθέρμανσης έχουν αναλογιστεί το σύνολο των επιπτώσεων που θα έχουν οι (κατά τη γνώμη μου υπερβολικοί) φόβοι τους ότι πλησιάζει η Αποκάλυψη. Αν όντως η παγκόσμια υπερθέρμανση απειλεί την ίδια την επιβίωση της ζωής στον πλανήτη, τότε όλες οι άλλες επιδιώξεις μας θα πρέπει, κατ' ανάγκη, να μπουν σε δεύτερη μοίρα έναντι του να εμποδίσουμε αυτή την καταστροφή.
Αυτό περιλαμβάνει, πρώτα και κύρια, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών. Πολλοί έμποροι φόβου για την παγκόσμια υπερθέρμανση είχαν το θάρρος να το αναγνωρίσουν αυτό. Ο Bill Nye, μια προοδευτική τηλεοπτική προσωπικότητα, αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε “να έχουμε πολιτικές που θα τιμωρούν τους ανθρώπους που έχουν παραπανίσια παιδιά”.
Μετά έρχονται τα ταξίδια και η διατροφή. Είναι άραγε τόσο δύσκολο να φανταστούμε ένα μέλλον στο οποίο ο καθένας από μας θα έχει μια “πίστωση άνθρακα” στην αρχή κάθε χρόνου, που θα περιορίζει το είδος του φαγητού που θα τρώμε (οι πατάτες ντόπιας παραγωγής θα είναι εντάξει, αλλά ο σολομός από την Αλάσκα θα είναι verboten) και το πόσο μακρυά θα μπορούμε να ταξιδέψουμε (θα επιτρέπεται να επισκεφτούμε μια φορά το χρόνο τα πεθερικά μας στο Οχάιο, αλλά όχι το Παρίσι); Στην πραγματικότητα είναι μάλλον αδύνατο να φανταστούμε έστω και μια πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης που δεν θα επηρεάζεται από την κρατική παρέμβαση στο όνομα της διάσωσης του περιβάλλοντος.
Αυτές οι ιδέες μπορεί να ακούγονται παλαβές, αλλά σιγά-σιγά κερδίζουν έδαφος. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, δημοσιεύθηκε μια μελέτη που εκτιμά τα περιβαλλοντικά οφέλη από το “να έχουμε ένα παιδί λιγότερο (ισοδύναμο με μείωση 58,6 τόνων εκλυόμενου CO2 (tCO2e) ετησίως), να ζούμε χωρίς αυτοκίνητο (εξοικονόμηση 2,4 tCO2e ετησίως), να αποφεύγουμε τα αεροπορικά ταξίδια (εξοικονόμηση 1,6 tCO2e ανά κάθε διατλαντική πτήση μετ' επιστροφής) και να τρώμε μια χορτοφαγική δίαιτα (εξοικονόμηση 0,8 tCO2e ετησίως).
Και μετά, υπάρχει και ο Travis N. Rieder, ένας ερευνητής στο Ινστιτούτο Βιοηθικής Berman του πανεπιστημίου John Hopkins, ο οποίος λέει ότι “ίσως θα έπρεπε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας με το να μην τα γεννήσουμε”. Υποστηρίζει την επιβολή φόρων για την τιμωρία των νέων γονέων στις πλούσιες χώρες και προτείνει ο φόρος να γίνεται βαρύτερος με κάθε πρόσθετο παιδί.
Και αυτό μας φέρνει στο τελικό μου σημείο. Από τη πτώση του κομμουνισμού μέχρι και σήμερα, η παγκόσμια υπερθέρμανση υπήρξε αναμφισβήτητα το ισχυρότερο όπλο στα χέρια εκείνων που θέλουν να ελέγξουν την συμπεριφορά των συνανθρώπων τους. Ο λόγος που οι “χλιαροί” σαν κι εμένα δεν προειδοποιούν έναντι κάποιου οράματος μιας περιβαλλοντικής Αποκάλυψης δεν είναι γιατί έχουμε ένα διεστραμμένο μίσος απέναντι στη φύση. Αντιθέτως, το ενδιαφέρον για το περιβάλλον είναι αξιέπαινο και, πιστεύω, σχεδόν καθολικό. Ο περιβαλλοντισμός όμως, όπως όλοι οι -ισμοί, μπορεί να γίνει ολοκληρωτικός. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, όταν μιλάμε για τις περιβαλλοντικές μας πολιτικές, πρέπει να κάνουμε πολύ προσεκτικά βήματα.
Αναδημοσίευση από το CapX.
Ο Marian L. Tupy είναι υπεύθυνος έκδοσης του HumanProgress.org και διακεκριμένος αναλυτής δημόσιας πολιτικής στο Center for Global Liberty and Prosperity.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 23 Ιουλίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
