Γράφει ο Eric Gomez *
Η Βόρεια Κορέα γιόρτασε τα 74α γενέθλιά της στις 9 Σεπτεμβρίου με έναν νέο νόμο για την πυρηνική πολιτική. Ο νέος αυτός νόμος εξηγεί τον γενικό ρόλο των πυρηνικών όπλων στην αμυντική στρατηγική της Βόρειας Κορέας, καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους η χώρα αυτή θα χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα και θεσπίζει άλλες ευρείες πολιτικές, καθιστώντας τον ανάλογο με την αναθεώρηση της πυρηνικής στάσης των ΗΠΑ. Ο νόμος περί πυρηνικής πολιτικής της Βόρειας Κορέας δεν περιέχει απροσδόκητες αποκαλύψεις, αλλά υπογραμμίζει αρκετές ανησυχητικές τάσεις στην πυρηνική στρατηγική της χώρας που θα μπορούσαν να καταστήσουν τις μελλοντικές κρίσεις πιο επικίνδυνες.
Ο νέος νόμος για την πυρηνική πολιτική υπογραμμίζει τη σημασία της πρώτης χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της προληπτικής επίθεσης, στην πυρηνική στρατηγική της Βόρειας Κορέας. Ο πρωταρχικός στόχος των πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, είναι η διατήρηση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Βόρεια Κορέα θα έχει μια ευέλικτη στρατηγική για τη χρήση πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων των αντιποίνων και της πρόληψης. Πυρηνική πρόληψη σημαίνει επιθετική χρήση πυρηνικών για την εξάλειψη του κινδύνου μιας επικείμενης επίθεσης προλαβαίνοντας το χτύπημα της άλλης πλευράς.
Μια στρατηγική πυρηνικής πρόληψης έχει σκοπό να αποτρέψει εχθρικές ενέργειες καθιστώντας υπερβολικά επικίνδυνο για την άλλη πλευρά να εξετάσει εξαρχής το ενδεχόμενο να επιτεθεί. Οι χώρες που αποτελούν τον στόχο αυτής της στρατηγικής πρόληψης - εν προκειμένω οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότια Κορέα - πρέπει να πορευτούν πολύ προσεκτικά γιατί δεν είναι βέβαιο ποιες ενέργειες θα υπερβούν το κατώφλι του άλλου κράτους για πυρηνική χρήση. Η ασφαλέστερη πορεία δράσης, επομένως, είναι οι χώρες-στόχοι της στρατηγικής πρόληψης να είναι πάντα προσεκτικές και να μην διατυπώνουν απειλές ή να κινητοποιούν τις δυνάμεις τους με τρόπους που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια πυρηνική επίθεση.
Η πυρηνική πρόληψη είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τη Βόρεια Κορέα λόγω της συνολικής της αδυναμίας της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νότιας Κορέας. Μόλις ξεκινήσει ένας πόλεμος, είτε αυτός είναι συμβατικός είτε πυρηνικός, η Βόρεια Κορέα πιθανότατα δεν θα επιβιώσει επειδή οι ένοπλες δυνάμεις της, ενώ είναι μεγάλες, έχουν ένα τεράστιο ποιοτικό μειονέκτημα. Τα πυρηνικά όπλα δίνουν στον Κιμ Γιονγκ-ουν την ικανότητα να προκαλέσει ένα τεράστιο πλήγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα, ακόμη κι αν τελικά ηττηθεί. Ενώ η Σεούλ και η Ουάσιγκτον τελικά θα επικρατούσαν, το υψηλό κόστος που απορρέει από τη χρήση των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας θα πρέπει να είναι αρκετό για να εμποδίσει τις χώρες αυτές από το να επιτεθούν στην Πιονγκγιάνγκ.
Η Βόρεια Κορέα ελπίζει ότι η προληπτική στρατηγική της θα δημιουργήσει τόσο μεγάλους κινδύνους πυρηνικής σύγκρουσης που η Νότια Κορέα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ενεργούν πάντα προσεκτικά. Ωστόσο, υπάρχει ένας άλλος τρόπος για να ανταποκριθεί κανείς σ’ αυτή την προληπτική στρατηγική: να επιτεθεί ακόμα πιο γρήγορα. Η Νότια Κορέα εδώ και καιρό κλίνει προς αυτή την επιλογή με το σύστημα «Kill Chain», το οποίο χρησιμοποιεί ακριβή συμβατικά όπλα, όπως πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους για να πλήξει γρήγορα την ηγεσία της Βόρειας Κορέας προτού αυτή δώσει εντολή εκτόξευσης στις πυρηνικές δυνάμεις. Το Kill Chain βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά η σχετικά νέα κυβέρνηση του Yoon Suk-yeol μιλά ανοιχτά για το σύστημα αυτό με ιδιαίτερη ένταση τους τελευταίους μήνες.
Ο νόμος περί πυρηνικής πολιτικής της Βόρειας Κορέας δεν αναφέρει ονομαστικά το Kill Chain, αλλά περιέχει διατάξεις που έχουν σχεδιαστεί για να υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα του. Ο νόμος δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο Κιμ Γιονγκ-ουν διαθέτει «όλες τις αποφασιστικές εξουσίες σχετικά με τα πυρηνικά όπλα» με τη βοήθεια άλλων αξιωματούχων για την εκτέλεση εντολών επίθεσης. Ωστόσο, σε περίπτωση επίθεσης τύπου Kill Chain κατά της διοίκησης και του ελέγχου της Βόρειας Κορέας, ο νέος νόμος ορίζει ότι «ένα πυρηνικό χτύπημα θα εξαπολυθεί αυτόματα και αμέσως». Με άλλα λόγια, ακόμη και αν το Kill Chain αποκεφαλίσει την ηγεσία της Βόρειας Κορέας, δεν θα μπορέσει να απενεργοποιήσει πλήρως την ικανότητα της Βόρειας Κορέας να χρησιμοποιεί τα πυρηνικά της όπλα.
Δεν είναι σαφές πώς η Βόρεια Κορέα θα μετατρέψει αυτή τη ρητορική σε πραγματικότητα. Μια προσέγγιση θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ανάθεση εξουσίας εκτόξευσης σε στρατιωτικούς διοικητές στο πεδίο κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ή νωρίς σε μια σύγκρουση, ώστε να μπορούν να πυροδοτήσουν τα όπλα τους εάν αποκοπούν από την κεντρική διοίκηση. Η ανάθεση της αρχής εκτόξευσης θα βελτίωνε τη δυνατότητα επιβίωσης έναντι επιθέσεων αποκεφαλισμού, αλλά θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την πιθανότητα οι μονάδες να παραβιάσουν και να χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους για να απειλήσουν την ηγεσία της Βόρειας Κορέας.
Συνολικά, ο νόμος περί πυρηνικής πολιτικής της Βόρειας Κορέας και το σύστημα Kill Chain της Νότιας Κορέας σχηματίζουν μια ανησυχητική εικόνα για την πυρηνική σταθερότητα στην κορεατική χερσόνησο. Σε μια κρίση ή σύγκρουση, και οι δύο πλευρές θα αντιμετώπιζαν το κίνητρο να κλιμακώσουν γρήγορα και αποφασιστικά τις ενέργειές τους για να προλάβουν τη στρατηγική πρόληψης του άλλου μέρους. Μια πυρηνική κρίση όπως αυτή του 2017 δεν φαίνεται να επίκειται άμεσα. Ας ελπίσουμε ότι τα πράγματα θα παραμείνουν ήρεμα στην κορεατική χερσόνησο γιατί η επόμενη κρίση θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο επιρρεπής σε κλιμάκωση από την προηγούμενη.
* Ο Eric Gomez είναι διευθυντής σπουδών αμυντικής πολιτικής στο Cato Institute.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 27 Σεπτεμβρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
