Μεγαλώντας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έβλεπα συχνά αυτοκόλλητα που έγραφαν “Coexist” (Ας συνυπάρχουμε) στους προφυλακτήρες των αυτοκινήτων στην πόλη μου. Πλέον δεν τα βλέπω. Ίσως η μόδα αυτή με τα αυτοκόλλητα στους προφυλακτήρες να πέρασε, ίσως η περιοχή που μετακόμισα να είναι πιο συντηρητική (ας το παραδεχθούμε, οι άνθρωποι με τα αυτοκόλλητα αυτά ήταν αριστεροί φιλελεύθεροι), ή απλώς να εγκαταλείψαμε την ιδέα ότι 330 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούμε να συνυπάρχουμε αρμονικά.
Δυστυχώς, η ιδέα της συνύπαρξης φαίνεται μάλλον παρωχημένη σήμερα.
Οι δημοσκοπήσεις και οι μελέτες επικυρώνουν αυτό που ήδη γνωρίζουμε από την εμπειρία μας: οι Αμερικανοί είναι βαθιά διχασμένοι και ολοένα και περισσότερο εχθρικοί έναντι όσων έχουν διαφορετικές απόψεις. Ανησυχητικά πολλοί Αμερικανοί λένε ότι θα έφταναν μέχρι και να απολύσουν κάποιον βάσει της ψήφου του στις προεδρικές εκλογές. Στο μεταξύ, το 56% δηλώνει ότι περιμένουν να δουν περιστατικά βίας μετά τις εκλογές, ενώ το 61% φοβάται ότι βρισκόμαστε στο χείλος ενός δεύτερου εμφυλίου πολέμου.
Για να είμαστε ειλικρινείς όμως, αυτή η ένταση δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει ιδιαίτερα.
Αναλογιστήκατε ποτέ πόσο εντυπωσιακά διαφορετικοί είμαστε; Σκεφτήκατε ποτέ πραγματικά τον αριθμό των εθνικοτήτων, των θρησκειών, των πολιτισμών και των υποβάθρων που αντιπροσωπεύονται σ’ αυτή τη χώρα; Πριν καν εξετάσει κανείς τις πολιτικές ιδεολογίες, η χώρα μας είναι γεμάτη από ανθρώπους των οποίων οι εμπειρίες, οι πεποιθήσεις και τα έθιμα διαφέρουν μεταξύ τους ριζικά.
Αυτό δεν ισχύει μόνο λόγω της πολυμορφίας των ανθρώπων που έρχονται εδώ, αλλά και λόγω των δικών μας διαφορών από περιοχή σε περιοχή. Έχοντας μεγαλώσει στον Νότο, όταν επισκέφθηκα πρώτη φορά την Καλιφόρνια αισθάνθηκα ότι βρισκόμουν σε κάποια άλλη χώρα. Ο τρόπος με τον οποίοι μιλούσαν οι άνθρωποι εκεί, τα φαγητά που έτρωγαν, τα ρούχα που φορούσαν - όλα διέφεραν ριζικά από το Κεντάκι και την Αλαμπάμα όπου μεγάλωσα.
Και αυτό που περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα είναι το γεγονός ότι οι Αμερικανοί ζουν σε κοινωνικές φούσκες. Όσο περνά ο καιρός γίνεται ολοένα και λιγότερο πιθανό να γνωρίζουμε ανθρώπους που διαφέρουν από μας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια προκατάληψη, μια έλλειψη πρόσβασης σε άλλες οπτικές και μια απλουστευτική κατανόηση των άλλων κοινωνικών ομάδων.
Στην πραγματικότητα είμαστε 50 μικρο-χώρες που έχουν επιλέξει να συνυπάρχουν ως μία. Αυτό καταδεικνύεται μάλιστα και στο όνομά μας: Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αντίθεση με κάποιες άλλες χώρες, δεν μοιραζόμαστε όλοι μια κοινή ιστορία, θρησκεία, εθνική καταγωγή, προφορά ή κουλτούρα.
Αν το σκεφτείτε καλά, η επιτυχία μας ως χώρα είναι στην πραγματικότητα πιο περίεργη από τον σημερινό μας διχασμό. Αντί να ανησυχούμε για το μέλλον, πρέπει να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους αυτό το απίστευτα ποικιλόμορφο σύνολο ανθρώπων κατάφερε να συνυπάρξει και να ευημερήσει για σχεδόν 250 χρόνια. Πρόκειται για ένα κατόρθωμα που ο κόσμος δεν είχε γνωρίσει ποτέ στο παρελθόν - και χρωστάμε την επιτυχία μας στην ιδιοφυία των ιδρυτών μας και στην δομή του περιορισμένου κράτους που μας έδωσαν.
Από την αρχή, ακόμη και πριν γίνουμε μια τόσο μεγάλη και ποικιλόμορφη χώρα, το σύστημά μας σχεδιάστηκε ώστε να επιτρέπει την ειρηνική συνύπαρξη πολύ διαφορετικών ανθρώπων. Κάθε πολιτεία διαθέτει τη δική της εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία, καθώς και το δικό της σύνταγμα. Και η Δέκατη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ παρέχει τη μεγαλύτερη πολιτική εξουσία στις πολιτείες:
Οι εξουσίες που δεν εκχωρούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες από το Σύνταγμα, ή δεν απαγορεύονται από το Σύνταγμα στις Πολιτείες, αφορούν τις εκάστοτε πολιτείες ή τον λαό.
Η πρόθεση των ιδρυτών των ΗΠΑ ήταν πάντα ο αποκεντρωμένος έλεγχος.
Αυτή η δομή διακυβέρνησης είναι αυτό που ονομάζουμε “ομοσπονδιασμό”. Οι ιδρυτές ήθελαν οι πολιτείες να λειτουργούν ως εργαστήρια νέων ιδεών και προγραμμάτων. Αν μία πολιτεία δοκίμαζε μια πετυχημένη προσέγγιση σε κάποιο πρόβλημα, τότε θα το παρατηρούσαν αυτό και άλλες και θα το μιμούνταν. Αν μια πολιτεία έκανε κάτι το φριχτό, τότε η ζημιά θα περιοριζόταν και θα επηρέαζε λιγότερους ανθρώπους. Και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ήταν έτοιμη να παρέμβη αν μια πολιτεία παραβίαζε ατομικά δικαιώματα.
Οι ιδρυτές των ΗΠΑ αναγνώριζαν ότι ένα μεγάλο, συγκεντρωτικό ομοσπονδιακό κράτος δεν θα μπορούσε να εκπροσωπεί με επάρκεια ανθρώπους από τόσο διαφορετικά μέρη. Γνώριζαν επίσης ότι το κράτος δεν θα έπρεπε να προσπαθήσει να διαχειρίζεται τις λεπτομέρειες της ζωής των διαφόρων πολιτών με τα διαφορετικά τους συμφέροντα.
Στον Federalist No. 45, ο James Madison έγραφε: “Οι εξουσίες που εκχωρούνται από το προτεινόμενο Σύνταγμα στο ομοσπονδιακό κράτος είναι λίγες και καθορισμένες. Αυτές που θα παραμείνουν στις πολιτειακές αρχές είναι πολυάριθμες και μη καθορισμένες”.
Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι οι κάτοικοι μιας πολιτείας δεν θα υπαγορεύουν τους τρόπους και τους κανόνες ζωής τους σε κατοίκους κάποιας άλλης πολιτείας. Αυτή η δομή διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα έχουν μια πιο ευθεία γραμμή πρόσβασης στους εκπροσώπους τους στις πολιτείες - πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικότερα στην πολιτική διαδικασία ώστε να καθορίζουν και να αλλάζουν τους νόμους που τους αφορούν.
Αντιθέτως, στην ομοσπονδιακή μας κυβέρνηση δόθηκε ένας περιορισμένος αριθμός λειτουργιών, που απαριθμούνται ρητά στο Σύνταγμα. Αυτές περιλαμβάνουν την εξουσία κοπής νομίσματος, τη ρύθμιση του διαπολιτειακού εμπορίου, την κήρυξη πολέμου, τη δημιουργία και τη συντήρηση ενόπλων δυνάμεων, και την ίδρυση Ταχυδρομείου. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση όμως έχει επεκταθεί πάρα πολύ πέρα από τα αρχικά της όρια.
Σήμερα έχουμε μια γιγαντιαία ομοσπονδιακή κυβέρνηση που εμπλέκεται στα πάντα, από τις υπηρεσίες υγείας μέχρι την εκπαίδευση, και από τον γάμο μέχρι τα κοινωνικά μέσα. Αυτή είναι η βασική αιτία του διχασμού μας.
Όταν η ψήφος ενός άλλου ανθρώπου έχει τη δυνατότητα να ασκήσει τεράστια ισχύ επί της ζωής μας και να κάνει ριζικές αλλαγές στην κοινότητά μας, αυτό θα οδηγήσει σε αισθήματα εχθρότητας και όχι μόνο. Μάλιστα, πρόκειται για μια μη βιώσιμη συνθήκη που μπορεί εντέλει να οδηγήσει στη διάλυση της χώρας μας.
Οι κάτοικοι της Καλιφόρνιας δεν θα πρέπει να μπορούν να επιβάλλουν τον τρόπο ζωής τους στους ανθρώπους της Νότιας Καρολίνας, και το αντίστροφο. Είμαστε πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, με διαφορετικές θρησκείες, πολιτισμικές πρακτικές, τρόπους ζωής και μεγέθη πληθυσμού.
Ο διάσημος οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν πρόβλεψε και διατύπωσε αυτό το πρόβλημα με τον καλύτερο ίσως τρόπο:
“Το κράτος έχει τρεις βασικές λειτουργίες. Πρέπει να προσφέρει την στρατιωτική άμυνα του έθνους. Πρέπει να επιβάλλει την τήρηση των συμβάσεων μεταξύ των ατόμων. Πρέπει να προστατεύει τους πολίτες έναντι εγκλημάτων εναντίον των ίδιων των πολιτών ή της περιουσίας τους. Όταν το κράτος, έχοντας καλές προθέσεις, επιχειρεί να αναδιατάξει την οικονομία, να νομοθετήσει την ηθική, ή να βοηθήσει ειδικά συμφέροντα, το κόστος έρχεται με τη μορφή της αναποτελεσματικότητας, της απουσίας κινήτρων και της απώλειας ελευθερίας. Το κράτος πρέπει να είναι διαιτητής και όχι ενεργός παίκτης”.
Το μεγάλο κράτος κάνει τους ανθρώπους να φοβούνται ο ένας τον άλλο δημιουργώντας δυσπιστία. Σε μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς, οι άνθρωποι πρέπει να παρέχουν αγαθά ή υπηρεσίες που βελτιώνουν τη ζωή των συνανθρώπων τους προκειμένου να αποκομίσουν τα προς το ζην. Σε μια οικονομία παρεοκρατικού καπιταλισμού, οι άνθρωποι αντιθέτως αιτούνται από το κράτος να συντρίψει τους ανταγωνιστές τους, να προστατεύσει τα συμφέροντά τους και να βελτιώσει τη δική τους ζωή εις βάρος των συμπολιτών τους.
Σε μια χώρα με ένα περιορισμένο κράτος, οι πολίτες έχουν την ελευθερία να ασκούν τη θρησκευτική τους πίστη, τα έθιμα και την κουλτούρα τους καταπώς επιθυμούν. Οι ομοσπονδιακές εκλογές δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τους πολίτες. Το ομοσπονδιακό κράτος δεν εμπλέκεται ποτέ στην εξίσωση των περισσότερων καθημερινών ζητημάτων της ζωής ενός ανθρώπου. Σε μια χώρα όμως όπου οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το ομοσπονδιακό κράτος για να επιβάλουν τα έθιμα, τη θρησκεία και τις πρακτικές τους στους άλλους, δημιουργείται ένας πολιτισμικός πόλεμος όπου οι Αμερικανοί αισθάνονται την ανάγκη να πολεμήσουν και να νικήσουν εκείνους που διαφέρουν από τους ίδιους απλώς και μόνο για να διαφυλάξουν τον τρόπο ζωής τους.
Αυτό δεν είναι βιώσιμο. Βρισκόμαστε σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι, και οι Αμερικανοί δικαίως φοβούνται τη βία, την ανταπόδοση ή ακόμη και ενός είδους εμφύλιο πόλεμο, αν δεν αλλάξουμε πορεία.
Η επιστροφή στον ομοσπονδισμό είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική - και η έξοδος διαφυγής μας από αυτό το πρόβλημα.
Το περιορισμένο κράτος και η ατομική ελευθερία είναι κάτι παραπάνω από δημοφιλή συνθήματα, και πολλοί τόσο ανήκοντες στη δεξιά όσο και στην αριστερά πρέπει να επιστρέψουν στις αρχές αυτές.
Το περιορισμένο κράτος επιτρέπει στους ανθρώπους να βρίσκουν τοπικές λύσεις, να συνεργάζονται και να δοκιμάζουν βιώσιμες προσεγγίσεις στα δεινά της κοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει ότι κάθε άτομο ξεχωριστά έχει εγγυημένα φυσικά δικαιώματα και την ευκαιρία να οικοδομήσει τη ζωή που του ταιριάζει καλύτερα.
Αν θέλουμε η Αμερική να ξαναγίνει σπουδαία, πρέπει να θυμόμαστε τι έκανε τη χώρα μας σπουδαία εξαρχής: η ποικιλομορφία μας, οι αξίες μας που αφορούν το περιορισμένο κράτος και τα ατομικά δικαιώματα, και η δέσμευσή μας έναντι της ειρηνικής συνύπαρξης. Αυτός είναι ο αμερικανικός εξαιρετισμός.
--
Η Hannah Cox είναι φιλελεύθερη-συντηρητική αρθρογράφος, σχολιάστρια και ακτιβίστρια, άρθρα της οποίας φιλοξενούνται στο Newsmax και τον Washington Examiner.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 24 Οκτωβρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
