Της Karolina Wojcicka
Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξαν στην πράξη ότι ενδιαφέρονται κάπως για το μέλλον της Ένωσής μας - η συμμετοχή στις ευρωεκλογές αποδείχθηκε φέτος απίστευτα υψηλή.
Πάνω από το 50% των Ευρωπαίων εξέφρασαν την άποψή τους. Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά τα αποτελέσματα; Όχι μόνο ότι η πόλωση στην κοινωνία γίνεται ολοένα και πιο έντονη, αλλά και δεν υπάρχει πλέον θέση για το υφιστάμενο κατεστημένο στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι πολίτες θέλουν μια διαφορετική Ευρώπη.
Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε ενώπιον μεγάλων αλλαγών στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή τους ερχόμενους μήνες.
Πέρα από την αύξηση της εκλογικής υποστήριξης προς λαϊκιστικά, αντιευρωπαϊκά κινήματα που απαιτούν μια “Ευρώπη των Εθνών”, υπάρχουν και κάποια θετικά σ' αυτή την εξέλιξη.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η ΕΕ κυβερνιόταν από τη συμμαχία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Μετά τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής, τα δύο κόμματα θα πρέπει πιθανότατα να μοιράσουν την επιρροή τους με την αναδειχθείσα τρίτη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο - το ALDE. Το καλύτερο παράδειγμα αυτής της πιθανότητας να διευρυνθεί αυτή η συμμαχία είναι τα ανώτατα ευρωπαϊκά αξιώματα που μέχρι σήμερα μοιράζονταν μεταξύ μελών του ΕΛΚ και των Σ&Δ, τα οποία μπορεί να προσφερθούν τον Ιούνιο και σε εκπροσώπους των φιλελευθέρων.
Η νυν Επίτροπος Ανταγωνισμού Margrethe Vestager έχει πολλές πιθανότητες να γίνει η επόμενη Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι η πρώτη γυναίκα που θα αναλάβει αυτό το αξίωμα. Τόσο ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, όσο και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ομολόγησαν ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να εκλεγούν δύο γυναίκες και δύο άνδρες στα ανώτατα αξιώματα, ενισχύοντας έτσι την ισότητα σε θέματα φύλου της ΕΕ.
Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό βήμα μπροστά. Ενώ το τεράστιο ενδιαφέρον της ΕΕ να προάγει την ισότητα μεταξύ των φύλων τόσο εντός, όσο και εκτός της Ένωσης είναι πολύ γνωστό, σπάνια επιλέγονται γυναίκες σε θέσεις πολιτικής ηγεσίας.
Σε όλη την ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, μόλις δύο γυναίκες υπηρέτησαν ως Ύπατες Εκπρόσωποι της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, και άλλες δύο ως Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όλες ήταν αδιαμφισβήτητα ισχυρές ηγέτιδες με σπουδαίο ακαδημαϊκό υπόβαθρο και τεράστια εμπειρία σε θέματα εγχώριας πολιτικής, όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να τους προσφέρει πραγματική εξουσία.
Η ΕΕ δέχεται συχνά κριτική ότι επιλέγει γυναίκες μόνο για τις λιγότερο σημαντικές θέσεις. Η επίδραση που έχει ο Ύπατος Εκπρόσωπος και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην πολιτική της ΕΕ είναι πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη των Προέδρων της Επιτροπής και του Συμβουλίου. Οι τελευταίοι διαμορφώνουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ενώ ο ρόλος του Ύπατου Εκπροσώπου είναι καθαρά διπλωματικός. Από την άλλη πλευρά, ο ρόλος του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την περιορισμένη εξουσία του Κοινοβουλίου.
Αν αναλύσουμε την ανισότητα όχι μόνο μεταξύ των ανώτατων πολιτικών προσώπων αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, ακόμη και η ίδια η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η πρόοδος στην επίτευξη ισότητας μεταξύ των φύλων στην Ευρώπη είναι αργή, και υπάρχουν ακόμη πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν.
Μολονότι η ΕΕ είναι η μόνη παγκόσμια δύναμη που αντιμετωπίζει σοβαρά τα ζητήματα της ισότητας μεταξύ των φύλων και έχει το δυναμικό να αποκτήσει ηγετικό ρόλο σ' αυτό το πεδίο, οι γυναίκες πολιτικοί ακόμη αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια. Έχει έρθει λοιπόν ο καιρός οι αρμόδιοι Ευρωπαίοι πολιτικοί να δράσουν ώστε να καταστήσουν την ισότητα μεταξύ των φύλων κάτι περισσότερο από ένα δημοφιλές θέμα συζήτησης.
Οι επερχόμενες αποφάσεις σχετικά με την κατανομή των τεσσάρων αυτών αξιωμάτων είναι μια πολύ καλή ευκαιρία ώστε οι σημερινοί Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες να αποδείξουν ότι πραγματικά πιστεύουν στην ισότητα μεταξύ των φύλων και ότι οι υποσχέσεις τους δεν ήταν απλώς λόγια.
Η Karolina Wojcicka σπουδάζει διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και είναι Πρόεδρος της Ένωσης Διεθνών Σχέσεων.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Μαΐου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
