Των Cecile Philippe και Nicolas Marques
Για όσο διάστημα υπάρχει ο καπιταλισμός, μαίνεται ο διάλογος ανάμεσα σε όσους αμφισβητούν την άνοδο και σε όσους επιδιώκουν να αλλάξουν την κατεύθυνσή του ή απλώς να εκμεταλλευτούν την ύπαρξή του. Η αμφισβήτηση της συνεισφοράς των επιχειρήσεων στην κοινωνία είναι ένα συχνό μοτίβο. Ένας κάποιος οικονομικός λαϊκισμός οδηγεί ολοένα και περισσότερο στην καταγγελία των μεγάλων εργοδοτών και την χρέωση σ' αυτούς διάφορων δεινών: δεν “μοιράζονται” τα κέρδη και προτιμούν τα μερίσματα από τις επενδύσεις, παράγοντας έτσι υπερβολικό πλούτο για τους μετόχους. Μια νέα μελέτη όμως που δημοσιεύθηκε από το Institut Economique Molinari καταδεικνύει ότι οι εταιρείες του δείκτη CAC 40 δημιούργησαν πλούτο αξίας 373 δις ευρώ για τη Γαλλία και τη διεθνή κοινότητα το 2018. Αυτοί που ωφελήθηκαν περισσότερο είναι οι υπάλληλοι με 265 δις ευρώ πλούτου, και ακολουθούν η Γαλλική και οι ξένες κυβερνήσεις (72 δις ευρώ), και οι μέτοχοι (36 δις ευρώ).
Οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να συνθέσουν ένα οικοσύστημα που περιλαμβάνει υπαλλήλους, υψηλόβαθμα στελέχη, τράπεζες, πιστωτές και υπεργολάβους, κράτη και μετόχους.
Αυτά τα ζητήματα δικαιοσύνης έχουν ανακύψει τα τελευταία λίγα χρόνια. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τα επίμονα δημόσια ελλείμματα και η απότομη αύξηση του χρέους έχουν δημιουργήσει εντάσεις ανάμεσα σε όσους υποστηρίζουν την αύξηση των φόρων και όσους προτείνουν πιο ελαστική φορολόγηση. Αυτές οι εντάσεις έχουν ιδιαίτερα μεγάλη σημασία σε χώρες όπως η Γαλλία, που χαρακτηρίζονται από υψηλά δημόσια ελλείμματα και αυστηρή φορολογική πίεση.
Κάποιοι βλέπουν τις επιχειρήσεις να συμπεριφέρονται ως λαθρεπιβάτες, επωφελούμενες από τις υπηρεσίες που παρέχουν τα κράτη και οι δημόσιοι φορείς ενώ αντιστέκονται στο να συμμετάσχουν στη χρηματοδότησή τους. Οι επιχειρήσεις κατηγορούνται επίσης μερικές φορές ότι δεν πληρώνουν αρκετούς φόρους καθώς μεγιστοποιούν τις φοροαπαλλαγές τους και αναζητούν μεθόδους φορολογικής βελτιστοποίησης.
Στην πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις συνεισφέρουν σημαντικά στο κοινό καλό. Η κοινωνική και δημοσιονομική συνεισφορά των μεγάλων εταιρειών στη Γαλλία και παγκοσμίως σε μεγάλο βαθμό δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί. Οι παραδοσιακές λογιστικές και χρηματοπιστωτικές παρουσιάσεις δεν εξετάζουν την εξωτερίκευση της δημιουργίας αξίας για την ευρύτερη κοινότητα. Καθώς έχουν σχεδιαστεί ώστε να παρουσιάζουν τα εταιρικά κέρδη, επικεντρώνονται στα χρηματοπιστωτικά δεδομένα και δεν αποτυπώνουν επαρκώς τα οφέλη για την ευρύτερη κοινότητα ενώ υπερτονίζουν το εισόδημα των μετόχων παρουσιάζοντας τα μερίσματα προ φόρων.
Με έναν νέο τρόπο ποσοτικοποίησης του πλούτου που δημιουργείται από τις εταιρείες του CAC 40, καταδεικνύουμε ότι αυτοί που επωφελούνται περισσότερο από αυτή τη δημιουργία πλούτου είναι οι υπάλληλοι, με 260 δις ευρώ σε δαπάνες προσωπικού (μισθοί, μπόνους, υποχρεωτική και προαιρετική κοινωνική προστασία κλπ), 4 δις σε αποταμιεύσεις και ιδιοκτησία μετοχών για τους υπαλλήλους και 1 δις ευρώ σε μερίσματα. Τα κράτη είναι η δεύτερη κατηγορία που επωφελείται περισσότερο, με 29 δις ευρώ σε φόρους επί της παραγωγής, 33 διες ευρώ σε φόρους επί των εταιρικών εσόδων και 10 δις ευρώ φόρους επί των μερισμάτων. Οι μέτοχοι ακολουθούν τους υπαλλήλους και τα κράτη. Είναι η τρίτη περισσότερο επωφελούμενη κατηγορία, με 36 δις ευρώ σε μερίσματα (μετά των φόρων και των μερισμάτων που καταβάλλονται σε υπαλλήλους). Χωρίς να αποκομίζουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών, συμμετέχουν σε μια αλυσίδα δημιουργίας συλλογικού πλούτου που ανέρχεται στα 373 δις ευρώ στη Γαλλία και το εξωτερικό.
Σε σύγκριση με την προηγούμενη έκδοση της μελέτης, που καλύπτει το 2016, η δημοσιονομική και κοινωνική συνεισφορά των εταιρειών του CAC αυξήθηκε κατά 10% στα 373 δις. Τα κράτη είναι οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι (+14%), και έπονται οι υπάλληλοι (+10) και οι μέτοχοι (+2). Αυτή η δυναμική είναι το αποτέλεσμα της πολύ ταχύτερης ανάπτυξης των εταιρικών φορολογικών εσόδων (+20%) και του κόστους προσωπικού (+11%), ενώ τα μερίδια μετά τον εταιρικό φόρο παρέμειναν σταθερά.
Αν επικεντρωθούμε μόνο στα κέρδη προ φόρων, τα κράτη φαίνεται να είναι η κατηγορία που επωφελήθηκε περισσότερο (43 δις ευρώ), και έπονται οι μη κρατικοί, μη υπαλληλικοί μέτοχοι (36 δις ευρώ) και οι υπάλληλοι (5 δις ευρώ).
Καθώς η κοινωνική και δημοσιονομική συνεισφορά των μεγάλων εταιρειών στη Γαλλία και παγκοσμίως παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ο δημόσιος διάλογος επικεντρώνεται στα λάθος δεδομένα που αφορούν τους μετόχους. Αυτό είναι παραπλανητικό και άδικο, αλλά και αντιπαραγωγικό, καθώς αποπροσανατολίζει από τα σημαντικότερα ζητήματα που επηρεάζουν την κοινωνία. Η Γαλλία έχει πολλά ζητήματα να επιλύσει όπως τις μεταρρυθμίσεις για το συνταξιοδοτικό σύστημα και την υγεία. Η διανομή των κερδών των μετόχων δεν είναι ένα από αυτά.
--
Οι Cecile Philippe και Nicolas Marques είναι στελέχη του γαλλικού Institut Economique Molinari.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 15 Μαΐου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Epicenter Network και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
