Του Devin Foley
Παραδοσιακά, στη Δύση η δικαιοσύνη ορίζεται ως «να αποδίδεται στον καθένα αυτό που του οφείλεται». Οι δυτικοί άνθρωποι αναμενόταν να κρίνουν το άτομο και της πράξεις του έναντι της τότε αντιληπτής ως αντικειμενικής αλήθειας. Όσοι παρακολουθούν την κουλτούρα αυτές τις μέρες, ιδίως στα πανεπιστήμια, αντιλαμβάνονται με σαφήνεια ότι πλέον αυτή η κατανόηση της δικαιοσύνης δεν είναι πλέον η αποδεκτή.
Οι πολιτισμικοί μας ηγέτες, επηρεασμένοι από την απλουστευτική πεποίθηση του Πολιτισμικού Μαρξισμού πως η ιστορία και η ζωή δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια σχεδόν αέναη μάχη μεταξύ των καταπιεστών και των καταπιεσμένων, έχουν αντικαταστήσει τη δικαιοσύνη με την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ποια είναι η διαφορά;
Αν κανείς φτάσει στον πυρήνα της έννοιας της κοινωνικής δικαιοσύνης, θα αντιληφθεί ότι πρόκειται για την πεποίθηση πως δεν μπορεί να υπάρχει μια δίκαιη κοινωνία πριν όλες οι ομάδες ταυτοτήτων είναι ίσες μεταξύ τους. Σε ένα τέτοιο σύστημα δεν κρίνουμε το άτομο βάσει των πράξεών τους, αλλά αντιθέτως βάσει της ταυτοτικής ομάδας με την οποία σχετίζεται το περισσότερο.
Οι Μαχητές της Κοινωνικής Δικαιοσύνης προσπαθούν τότε να καθορίσουν ποιες ταυτοτικές ομάδες αποτελούν τους καταπιεστές και ποιες τους καταπιεσμένους. Κάνοντάς το αυτό, χρησιμοποιούν συλλογική δράση για να ανορθώσουν τους καταπιεσμένους και να καταρρίψουν τους καταπιεστές.
Κατά κάποιον τρόπο η κοινωνική δικαιοσύνη έχει ένα ρομαντικό στοιχείο, σύμφωνα με το οποίο αισθάνεται κανείς ωραία όταν χρησιμοποιεί τα οποιαδήποτε αναγκαία μέσα για την ανόρθωση των καταπιεσμένων. Βοηθάς τους αδυνάτους και ταπεινώνεις τους ισχυρούς. Πολεμάς τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, τις διακρίσεις βάσει ηλικίας, την ομοφοβία και πολλά περισσότερα. Είσαι ο καλός. Κατ' αυτόν τον τρόπο πολλοί νέοι Αμερικανοί στρατολογούνται στην προσπάθεια.
Δεδομένης όμως της σημερινής δημοφιλίας του κινήματος αυτού, αξίζει να αναλογιστούμε το καλυμμένο αίτημά του για ισότητα και τους σοβαρούς εγγενείς κινδύνους που ενέχει η εφαρμογή της κοινωνικής δικαιοσύνης με το περιεχόμενο που δώσαμε στην έννοια μέχρι αυτό το σημείο.
Άτομα εναντίον ομάδων
Ξανά, η παραδοσιακή θεώρηση της δικαιοσύνης μας καλεί να κρίνουμε έναν άνθρωπο βάσει των πράξεών του. Για παράδειγμα, πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε αν κάποιος είναι ρατσιστής; Εξετάζοντας τις πράξεις του έναντι ατόμων που ανήκουν σε διαφορετική φυλή.
Συμπεριφέρεται δίκαια έναντι αυτών των ατόμων αξιολογώντας το κάθε άτομο ξεχωριστά; ή απλώς κρίνει τους άλλους και δρα με κάποιον τρόπο που βασίζεται σε υποθέσεις για την ταυτοτική ομάδα στην οποία αυτοί ανήκουν; Αν συμβαίνει το δεύτερο, τότε ο άνθρωπος αυτός είναι ρατσιστής. Αν όμως συμβαίνει το πρώτο, τότε σύμφωνα με την παραδοσιακή αντίληψη δεν είναι ένοχος ρατσισμού.
Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία είναι άδικα με την παραδοσιακή έννοια της δικαιοσύνης, καθώς κρίνουν το άτομο βάσει των ταυτοτικών του υπαγωγών και όχι από τις ατομικές του πράξεις. Το να αντιστεκόμαστε συνεπώς στον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία είναι συχνά καλό.
Οι Μαχητές της Κοινωνικής Δικαιοσύνης όμως, στην προσπάθειά τους να διορθώσουν αυτά τα δεινά συχνά υποκύπτουν σ' αυτό ακριβώς που επιχειρούν να εξαλείψουν. Έφτασαν μάλιστα μέχρι το σημείο να αλλάξουν τον ορισμό του ρατσισμού από κάτι που διαπράττει ένα άτομο σε κάτι που εγκαθιδρύουν ταυτοτικές ομάδες, σε μια προσπάθεια να κρύψουν την υποκρισία.
Για παράδειγμα, οι Μαχητές της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, μπορεί να αποφανθούν ότι μια ταυτοτική ομάδα δημιούργησε μια κυβέρνηση και είναι συνεπώς ένοχη ίδρυσης ενός συστήματος που δίνει στην ομάδα αυτή εξουσία επί άλλων ταυτοτικών ομάδων. Έτσι, η ταυτοτική ομάδα που δημιούργησε το σύστημα είναι ένοχη θεσμοποίησης ρατσιστικών μισαλλόδοξων, ομοφοβικών πολιτικών ή πολιτικών αρνητικής διάκρισης έναντι των ηλικιωμένων μέσω της δομής εξουσίας του συστήματος.
Η ισχυρή ταυτοτική ομάδα είναι συνεπώς φαύλη επειδή οι Μαχητές της Κοινωνικής Δικαιοσύνης πιστεύουν ότι μπορεί να καταπιέσει άλλες ταυτοτικές ομάδες (και ότι πιθανότατα θα το κάνει). Με απλά λόγια, μια ταυτοτική ομάδα είναι φαύλη αν δημιούργησε ανισότητα από την οποία επωφελείται.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στα πανεπιστήμια, τις κρατικές γραφειοκρατικές υπηρεσίες, και ακόμη και τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού, τα άτομα να αντιμετωπίζονται ωραία ή άσχημα ανάλογα με την ταυτοτική ομάδα με την οποία συσχετίζεται περισσότερο το άτομο.
Για παράδειγμα, οι λευκοί ετεροφυλόφιλοι άνδρες δεν κρίνονται πλέον βάσει των ατομικών τους πράξεων, αλλά από την υποτιθέμενη θέσπιση συστημικού ρατσισμού και ομοφοβίας από αυτή την ταυτοτική ομάδα, όταν εγκαθίδρυσαν τόσο την ομοσπονδιακή όσο και τις τοπικές κυβερνήσεις στην Αμερική πριν από μερικούς αιώνες.
Επειδή κάποιο άτομο είναι λευκός άνδρας, υποτίθεται ότι ακόμη επωφελείται από προνόμια που δημιουργήθηκαν από την ταυτοτική του ομάδα πριν από αιώνες, είτε το αντιλαμβάνεται είτε όχι. Έτσι, επειδή η ταυτοτική του ομάδα είναι ρατσιστική, είναι και ο ίδιος ρατσιστής.
Μ' αυτό τον τρόπο, οι Μαχητές της Κοινωνικής Δικαιοσύνης που επιδιώκουν έναν καλό σκοπό, όπως τον τερματισμό του ρατσισμού έχασαν τον δρόμο τους και έφτασαν να κάνουν το κακό οι ίδιοι. Η αρετή συχνά γίνεται φαυλότητα, και το καλό, κακό.
Ο συγγραφέας των αρχών του 20ου αιώνα G.K. Chersterton ανησυχούσε από αυτού του είδους τις εξελίξεις. Υποστήριξε πως στην ορθοδοξία, από την στιγμή που οι αρετές απαγκιστρωθούν από την ολιστική μεταφυσική στο πλαίσιο της οποίας αρχικά αναπτύχθηκαν τα άτομα και οι ομάδες συχνά ξεφεύγουν μ' αυτές, εστιάζοντας τόσο πολύ σε μια αρετή ώστε να καταλήγουν να διαδίδουν τη φαυλότητα.
«Ο σύγχρονος κόσμος δεν είναι φαύλος - κατά ορισμένους τρόπους είναι υπερβολικά καλός. Είναι γεμάτος από ανεξέλεγκτες και αναξιοποίητες αρετές. Όταν συντρίβεται ένα θρησκευτικό σχήμα (όπως συνετρίβη η χριστιανοσύνη από τη Μεταρρύθμιση) δεν απελευθερώνονται μόνο οι φαυλότητες.
Αυτές όντες απελευθερώνονται και περιπλανώμενες κάνουν ζημιά. Ταυτόχρονα όμως απελευθερώνονται και οι αρετές: και οι αρετές περιπλανώνται πιο ανεξέλεγκτα και κάνουν πολύ χειρότερη ζημιά. Ο σύγχρονος κόσμος είναι γεμάτος από τις παλιές χριστιανικές αρετές που έγιναν ανεξέλεγκτες.
Οι αρετές έγιναν ανεξέλεγκτες γιατί απομονώθηκε η μία από την άλλη και περιπλανώνται μόνες τους. Έτσι, κάποιοι επιστήμονες νοιάζονται για την αλήθεια, και η αλήθεια τους είναι χωρίς οίκτος. Έτσι, κάποιοι ανθρωπιστές νοιάζονται μόνο για τον οίκτο, και ο οίκτος τους (λυπάμαι που το λέω) είναι συχνά αναληθής.
Ο σύγχρονος κόσμος μας δεν φαίνεται άραγε γεμάτος από τις παλιές χριστιανικές αρετές που έγιναν ανεξέλεγκτες; Αν αυτό ισχύει, τότε η μόνη θεραπεία είναι η κοινωνία μας να ψάξει βαθιά στο παρελθόν και τις παραδόσεις της για να καταλάβει καλύτερα το πώς φτάσαμε να κατανοούμε την παραδοσιακή αρετή και φαυλότητα.
Πρέπει ακόμα να αναρωτηθούμε πώς μπορούμε να ζούμε και να προάγουμε το καλό χωρίς να προκαλούμε ακόμη μεγαλύτερη ζημιά. Ίσως είναι ώρα να αγκιστρωθούμε ξανά στις διαχρονικές αλήθειες της πολιτισμικής μας κληρονομιάς».
--
Ο Devin Foley είναι συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του Intellectual Takeout.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 15 Απριλίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ «Μάρκος Δραγούμης».
