Του Leon Aron
Οι ταραχές στο Καζακστάν δημιουργούν προβλήματα για τη Μόσχα. Το Καζακστάν, μέχρι σήμερα ένας αξιόπιστος αυταρχικός σύμμαχος της Ρωσίας, της παρείχε ένα φράγμα ασφαλείας έναντι της μονίμως ασταθούς Κεντρικής Ασίας - κάτι ακόμη πιο αναγκαίο σήμερα μετά την κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν. Ακόμη πιο ανησυχητικό για το Κρεμλίνο είναι το φάσμα αυτής της “χρωματιστής επανάστασης” υπέρ της δημοκρατίας στα σύνορα της Ρωσίας.
Το Καζακστάν, με τα 18 εκατομμύρια κατοίκους και τα 2,7 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα επικράτειας, είναι μια υπερβολικά μεγάλη χώρα για μια ευθεία κατάληψη, αλλά ένας πιθανός στόχος για μια περιορισμένη προσάρτηση. Οι Καζάκοι ποτέ δε διέθεταν δικό τους κράτος, διαβεβαίωσε ο Πούτιν. Αντιθέτως, συνέχισε, η χώρα “δημιουργήθηκε” από τον Πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ (που ηγήθηκε αυτής της κεντροασιατικής χώρας το διάστημα 1991-2019) “σε μια έκταση όπου ποτέ δεν υπήρχε κάποιο κράτος”. Ακόμη, όπως είπε ο Πούτιν τον Ιούνιο του 2020 αν σε κάποια πρώην σοβιετική δημοκρατία δόθηκαν “τεράστια ιστορικά ρωσικά εδάφη” όταν “εισήλθε” στη Σοβιετική Ένωση, θα έπρεπε να αποχωρήσει από την ΕΣΣΔ με τα αρχικά της εδάφη και να μη “πάρει μαζί της τα δώρα του ρωσικού λαού”. Ο Πούτιν δεν κατονόμασε τους ενόχους, αλλά πλάι στην Ουκρανία, το Καζακστάν θα μπορούσε να λειτουργήσει ως το Τεκμήριο Α. Οι έξι βόρειες επαρχίες του, όπου ζει ο μεγαλύτερος αριθμός από τα τριάμιση εκατομμύρια ρωσικής καταγωγής κατοίκους της χώρας, συνορεύουν με τη Ρωσία και θα μπορούσαν να θεωρηθούν μέρος των “ιστορικά ρωσικών” περιοχών στα νοτιοανατολικά, τα νότια Ουράλια και τη νοτιοδυτική Σιβηρία.
Το άμεσο όμως “επίσημο” πρόσχημα για μια περιορισμένου μεγέθους εισβολή πιθανότατα θα είναι ο ισχυρισμός ότι η εθνοτικά ρωσική μειονότητα κινδυνεύει από τις ταραχές: ένα σενάριο Κριμαίας - Ντομπάς, με τους ισλαμιστές “θρησκευτικούς εξτρεμιστές” στο Αλμάτι να αντικαθιστούν τους “ρωσόφοβους ναζί” στο Κίεβο ως τον άμεσο κίνδυνο για τις ζωές των συμπατριωτών της Ρωσίας.
Καθώς ο Πούτιν αυτή τη στιγμή είναι απασχολημένος με το στρατιωτικό δράμα που ανεβάζει στα ουκρανικά σύνορα, σχεδόν σίγουρα θα προτιμά να περιμένει για να δει αν ο Πρόεδρος Τοκάγιεφ θα μπορέσει να καταπνίξει την αναταραχή με τη βοήθεια των “ειρηνευτών” του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, μιας στρατιωτικής συμμαχίας της Ρωσίας, της Αρμενίας, του Καζακστάν, της Κιργιζίας και του Τατζικιστάν.
Ο πειρασμός όμως ο Πούτιν να ενισχύσει την πολυδιαφημισμένη του εικόνα ως του προστάτη όλων των απανταχού Ρώσων, και ακόμη περισσότερο του ανθρώπου που θα συγκεντρώσει τα “ιστορικά ρωσικά εδάφη” που χάθηκαν με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, μπορεί να προκαλέσει μια επανάληψη του σεναρίου Κριμαίας-Ντομπάς. Μείνετε συντονισμένοι!
--
*Ο Leon Aron είναι διευθυντής ρωσικών σπουδών στο American Enterprise Institute.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 6 Ιανουαρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και με τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
