Γράφει ο Σταν Βόγιερ*
Σε δύο προφητικά μου άρθρα το 2019 υπογράμμισα την υποτιμημένη πτώση της παραδοσιακής ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς, των ως επί το πλείστον χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΡΡ-ΕΛΚ) και την σχεδόν ανεπαίσθητη ανάκαμψη της παραδοσιακής κεντροαριστεράς, των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων που συναποτελούν το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Και οι δύο αυτές τάσεις συνεχίστηκαν να εκδηλώνονται τα τελευταία δύο χρόνια.
Εντονότερη είναι βεβαίως η κατάσταση στη Γερμανία, όπου η προσωπική ισχύς της Άνγκελα Μέρκελ μπορεί να κρύβει μια βαθύτερη μείωση της υποστήριξης προς τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση και τη Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CDU/CSU). Οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν σήμερα ότι το CDU/CSU μπορεί να χάσει το ένα τρίτο της εκλογικής του υποστήριξης στις εκλογές του επόμενου μήνα και να καταλήξει με λιγότερο από 25% των ψήφων. Στην Ιρλανδία, το Fine Gael έχασε περίπου το ένα τέταρτο των εδρών του στις γενικές εκλογές του 2020 αφού έλαβε μόλις το 20% των ψήφων. Τον Μάρτιο, το Ολλανδικό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Έκκλησης (CDA) έλαβε λιγότερο από το 10% των ψήφων, επιδεινώνοντας την ήδη ιστορικά χαμηλή θέση του. Επίσης τον Μάρτιο, ο ισχυρός άνδρας της Ουγγαρίας Βίκτωρ Όρμπαν και το κόμμα του Fidesz εκδιώχθηκαν εντέλει από το ΕΡΡ-ΕΛΚ. Και τον μήνα που μας πέρασε, το μεγαλύτερο κόμμα-μέλος του ΕΛΚ στη Βουλγαρία, το GERB, έχασε έναν σημαντικό αριθμό εδρών για δεύτερη φορά φέτος.
Το καλύτερο αποτέλεσμα για το ΕΛΚ τα τελευταία δύο χρόνια ήταν η νίκη του OĽaNO στις σλοβακικές γενικές εκλογές. Ένα κόμμα όμως που ιδρύθηκε το 2011 με το όνομα Καθημερινοί Άνθρωποι και Ανεξάρτητες Προσωπικότητες και που εντάχθηκε στο ΕΛΚ το 2019 δεν είναι ακριβώς αντιπροσωπευτικό της παραδοσιακής χριστιανοδημοκρατίας.
Ως αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών, υπάρχουν σήμερα μόλις δύο περισσότερα μέλη του ΕΛΚ απ’ ό,τι της ομάδας των φιλελευθέρων (Renew Europe), εννέα έναντι επτά, μεταξύ των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που συναποτελούν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Από την άλλη πλευρά του κέντρου, οι σοσιαλδημοκράτες συνεχίζουν τη σειρά των (ως επί το πλείστον μετριοπαθών) επιτυχιών τους. Οι Δανοί σοσιαλδημοκράτες παρέμειναν στην εξουσία με την εκλογική τους νίκη το 2019. Οι Φινλανδοί σοσιαλδημοκράτες κέρδισαν τις εθνικές εκλογές το 2019 και έκτοτε ηγούνται μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Pedro Sánchez κέρδισε δύο εθνικές εκλογές μέσα στο 2019. Τον Ιανουάριο που μας πέρασε, ο Πορτογάλος Πρόεδρος Rebelo de Sousa επανεξελέγη με μεγάλη διαφορά, νικώντας σε κάθε δήμο της χώρας. Το ολλανδικό Εργατικό Κόμμα κατάφερε να μη χάσει περαιτέρω δυνάμεις στις γενικές εκλογές του Μαρτίου. Μπορεί μάλιστα να συνενώσει την κοινοβουλευτική του ομάδα με το κόμμα της Πράσινης Αριστεράς, διπλασιάζοντας έτσι τις έδρες τους. Και το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα φαίνεται ισχυρό στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, με τη νίκη του τον επόμενο μήνα να φαίνεται περισσότερο πιθανή απ’ ό,τι εδώ και χρόνια.
Προς το παρόν τουλάχιστον, οι σοσιαλδημοκράτες είναι αυτοί που συνεχίζουν να κυριαρχούν στο αριστερό ήμισυ του ευρωπαϊκού πολιτικού φάσματος και η ρητά πράσινη αριστερά, ή η επαναστατική αριστερά του Κόρμπιν, των Ποδέμος και του ΣΥΡΙΖΑ.
* Ο Stan Veuger είναι διακεκριμένο στέλεχος του American Enterprise Institute στο πεδίο των μελετών οικονομικής πολιτικής και επισκέπτης λέκτορας οικονομικών στο Χάρβαρντ.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 25 Αυγούστου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
