Του David R. Henderson
Σε λίγο θα πάρω τον δρόμο της επιστροφής από ένα εξαιρετικό συνέδριο του Liberty Fund με θέμα “Ελεύθερο Εμπόριο και Πολιτική Ελευθερία” στη La Jolla. Θέλω να ευχαριστήσω το Liberty Fund, τη συντονίστρια της συζήτησης Sandra Peart, τους διοργανωτές Pierre Lemieux και τον Hans Eicholz από Liberty Fund, και τους υπόλοιπους συμμετέχοντες.
Ένα από τα αναγνώσματα του συνεδρίου είναι από τον Πλούτο των Εθνών του Άνταμ Σμιθ. Να λοιπόν ένα εξαιρετικό απόσπασμα όπου διατυπώνει μια πολύ ωραία εις άτοπον απαγωγή για να καταδείξει πως, για μια σταθερή ποιότητα, το εύλογο είναι να αγοράζουμε ένα προϊόν εκεί όπου είναι φθηνότερο:
“Τα φυσικά πλεονεκτήματα που έχει μια χώρα έναντι μιας άλλης στην παραγωγή συγκεκριμένων εμπορευμάτων είναι μερικές φορές τόσο μεγάλα που όλος ο κόσμος αναγνωρίζει πως είναι μάταιο να τα αντιπαλέψει κανείς. Με γυαλί, θερμαινόμενες πρασιές και θερμαινόμενους τοίχους μπορούν να καλλιεργηθούν καλά σταφύλια στην Σκωτία και να γίνει και καλό κρασί απ' αυτά με κόστος περίπου τριάντα φορές ενός αντίστοιχα καλού κρασιού που μπορούμε να αγοράσουμε από άλλες χώρες. Θα ήταν άραγε εύλογος ένας νόμος που θα απαγόρευε την εισαγωγή όλων των ξένων κρασιών απλώς και μόνο για να ενθαρρύνει την παραγωγή οίνου βουργουνδίας στη Σκωτία; Αν όμως φαίνεται προφανώς παράλογο να στραφούμε στη χρήση του τριακονταπλάσιου κεφαλαίου και της εργασίας της χώρας απ' ό,τι θα απαιτούνταν για να αγοράσουμε από ξένες χώρες μια ίση ποσότητα των αγαθών που επιθυμούμε, τότε είναι εξίσου παράλογο, αν όχι τελείως τόσο εξόφθαλμο πάντως της ίδιας τάξης, το να στραφούμε σε μια τέτοια απασχόληση που θα απαιτεί ένα τριακοστό ή ακόμη και τρία εκατοστά περισσότερο κεφάλαιο ή εργασία”.
Πριν από λίγα χρόνια, ήμουν σε ένα κατάστημα Staples για να αγοράσω συνδετήρες. Ένας νεότερος από μένα πελάτης ήταν στον ίδιο διάδρομο με μένα, έπαιρνε κουτιά με συνδετήρες και τα πέταγε στο πάτωμα με αηδία. Ένας υπάλληλος τον πλησίασε και τον ρώτησε τι συμβαίνει.
“Κανένας απ' αυτούς τους συνδετήρες δεν κατασκευάστηκε στην Αμερική” είπε. “Έχετε αμερικανικούς συνδετήρες;”
“Όχι”, απάντησε ο υπάλληλος.
“Υπάρχει τότε κανένα μαγαζί στην πόλη που να πουλά αμερικανικούς συνδετήρες;” ρώτησε ο πελάτης.
“Είμαι σίγουρος πως όχι” είπε ο υπάλληλος. “Όλοι οι συνδετήρες κατασκευάζονται στο εξωτερικό”.
Ο πελάτης βγήκε από το μαγαζί αηδιασμένος. Εγώ σήκωσα ένα από τα κουτιά με τους συνδετήρες, πήγα στο ταμείο και το αγόρασα.
Τότε συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε να κάνω το ίδιο πράγμα που έκανε εκείνος ο άνδρας και σε άλλα μαγαζιά. Σκέφτηκα: Θα πάω σε ένα Safeway, θα πάρω ένα τσαμπί μπανάνες και θα ρωτήσω τον υπάλληλο από πού είναι. Όταν μου πει ότι είναι από τις Ονδούρες ή από καμία άλλη ξένη χώρα, θα τις πετάξω κάτω αηδιασμένος. Τότε, εφόσον θα έχω πάρει φόρα, θα πάω σε ένα Starbuck's και θα πω ότι θέλω καφέ καλλιεργημένο στις ΗΠΑ. Όταν μου πουν ότι δεν έχουν, θα φύγω από εκεί αηδιασμένος.
*Ο David Henderson είναι ερευνητής στο Hoover Institution και καθηγητής οικονομικών στη μεταπτυχιακή σχολή διοίκησης επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης του Naval Postgraduate School στο Monterey της Καλιφόρνιας.
