Του Desmond Lachman*
Προς τιμή του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην τελευταία του αξιολόγηση της τουρκικής οικονομίας δεν θα μπορούσε να διατυπώσει με πιο ρητό τρόπο την έκκληση για μια θεμελιώδη αλλαγή προσανατολισμού της τουρκικής οικονομικής πολιτικής ώστε να αντιμετωπιστούν τα ευάλωτα σημεία της οικονομίας της χώρας. Ο Πρόεδρος Ερντογάν καλά θα κάνει να λάβει σοβαρά υπόψη του αυτές τις προειδοποιήσεις προκειμένου να αποφύγει η Τουρκία ακόμη μια κρίση ισοτιμιών όταν οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές γίνουν λιγότερο ήπιες απ' ό,τι σήμερα.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί τους αρμόδιους για το σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής να μην αφεθούν σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας από τη σημερινή σχετική ηρεμία της τουρκικής συναλλαγματικής αγοράς. Αντίθετα, το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι αυτή η ηρεμία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ευνοϊκών παγκόσμιων συνθηκών ρευστότητας. Ακόμη, καλεί την Τουρκία να αξιοποιήσει αυτή την ηρεμία προκειμένου να ενισχύει τις άμυνές της έναντι μιας νέας επίθεσης στο νόμισμά της.
Η κύρια ανησυχία του ΔΝΤ είναι ότι η πολιτική επιθετικής μείωσης των επιτοκίων που ακολουθεί η Τουρκία και οι επεκτατικές της δημοσιονομικές πολιτικές θα μπορούσαν για μια ακόμη φορά να στρέψουν την προσοχή στα ευάλωτα σημεία της οικονομίας της χώρας σε ένα πιο απαιτητικό περιβάλλον παγκόσμιας ρευστότητας. Αυτά τα ευάλωτα σημεία είναι μεταξύ άλλων το πολύ χαμηλό επίπεδο αποθεματικών σε ξένο νόμισμα, το πολύ μεγάλο ιδιωτικό χρέος συναλλάγματος, και οι πολύ μεγάλες εξωτερικές χρηματοδοτικές ανάγκες.
Δυστυχώς όλες οι ενδείξεις κατατείνουν στο ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν θα εισακούσει τις προειδοποιήσεις του ΔΝΤ καθώς επιδιώκει τη βραχυπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη εις βάρος της μελλοντικής οικονομικής σταθερότητας. Όχι μόνο απέλυσε τον διοικητική της κεντρικής τράπεζας της χώρας, και έκανε τον γαμπρό του Υπουργού Οικονομικών της Τουρκίας, αλλά και παραμένει αμετακίνητος στην ιδιαίτερα ανορθόδοξη άποψή του ότι τα υψηλά επιτόκια αντί να συμβάλουν στον περιορισμό του πληθωρισμού, είναι η αιτία του. Ακόμη, δεν φαίνεται να κατανοεί πως η πειθαρχία στη δημοσιονομική πολιτική είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε οι εξωτερικοί λογαριασμοί της χώρας να τεθούν σε μια βιώσιμη, υγιέστερη βάση.
Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία για την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας. Αντίθετα με την Αργεντινή, η οποία πρόσφατα κήρυξε χρεοκοπία επί εξωτερικού χρέους περίπου 100 δις δολαρίων ΗΠΑ, ο τουρκικός εταιρικός κλάδος έχει εξωτερικά χρέη που ανέρχονται σε περίπου 300 δις δολάρια ΗΠΑ. Ακόμη χειρότερα, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρέους είναι σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα, αν ξεσπάσει μια νέα κρίση συναλλαγών, η Τουρκία να έχει πρόβλημα να εξυπηρετήσει το εξωτερικό της χρέος. Ένα τέτοιο κύμα χρεοκοπιών επί του εταιρικού χρέους, θα ήταν το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται σήμερα μια ήδη ταλαιπωρημένη παγκόσμια οικονομία.
*Ο Desmond Lachman είναι στέλεχος του American Enterprise Institute.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 24 Σεπτεμβρίου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
