Του Ryan Long
Ο Λούις Άρμστρονγκ είχε πει κάποτε: “Υπάρχουν δύο είδη μουσικής - η καλή και η κακή. Εγώ παίζω την καλή”. Όπως και με τη μουσική, έτσι και η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου έχει καλές και κακές εφαρμογές.
Αναλογιστείτε αυτό το παράδειγμα: Είναι νωρίς το πρωί της Κυριακής και ακούτε κάποιον να χτυπά δυνατά την εξώπορτά σας. Είναι πράκτορες του FBI και φωνάζουν “Ανοίξτε, έχουμε ένταλμα έρευνας”. Φοβισμένος και συγχυσμένος σηκώνεστε από το κρεβάτι, ντύνεστε πρόχειρα και ανοίγετε την πόρτα.
Οι ομοσπονδιακοί πράκτορες εξηγούν ότι απέκτησαν το ένταλμα βάσει ενός μάρτυρα που σας ταυτοποίησε ως έναν από τους κωμικούς που συνέγραψαν μια ανώνυμη πολιτική σάτιρα ονόματι Punch, η οποία κυκλοφόρησε το 2019 στο Ώστιν του Τέξας. Δεν φαίνεται να τους ενδιαφέρει ότι επιμένετε πως ποτέ δεν πήγατε στο Ώστιν ούτε ξέρετε κάτι για το Punch.
Ποιος είναι λοιπόν αυτός ο μάρτυρας που σας εμπλέκει άδικα; Είναι η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων που έχει εγκατασταθεί σε μια κάμερα στο Ώστιν και υποτίθεται ότι σας έπιασε να μοιράζετε το φυλλάδιο σε διάφορες περιστάσεις μέσα στο 2019. Μολονότι είστε σίγουροι ότι το άλλοθί σας εντέλει θα αποδείξει την αθωότητά σας, πιθανότατα αυτό θα σας κοστίσει πολύ χρόνο και χρήμα.
Νομίζετε ότι αυτό το σενάριο είναι υποθετικό; Ξανασκεφτείτε το. Ψηφισμένοι νόμοι στις ΗΠΑ απαγορεύουν τη διανομή ανώνυμων πολιτικών φυλλαδίων, μεταξύ των οποίων και νόμιμου λόγου ή λόγου που προστατεύεται από τη λογοκρισία. Ακόμη περισσότερο, όχι πολύ καιρό πριν, ένας 18χρονος φοιτητής συνελήφθη εσφαλμένα λόγω του Face ID του στην Apple. Μια παρόμοια τεχνολογία, που διατίθεται από εταιρίες όπως η ResolutionView και η Amazon, καθώς και η Apple, είναι σήμερα διαθέσιμη στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη.
Καθώς η αγορά για αναγνώριση προσώπου μέσω τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσεται σε βαθμό που εκτιμάται ότι η αξία της θα ξεπεράσει τα 9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, ταυτόχρονα αυξάνονται και οι εύλογες ανησυχίες για τη χρήση της τεχνολογίας αυτής με σκοπό τη λογοκρισία. Δεν είναι όμως όλα ζοφερά στο βασίλειο της αναγνώρισης προσώπου. Όπως ισχύει με πολύ μεγάλο μέρος της τεχνολογίας, υπάρχουν κάποιες καλές χρήσεις που αξίζουν την προσοχή μας.
Πώς λειτουργεί
Να μια εξαιρετικά απλουστευμένη περιγραφή των βημάτων της αναγνώρισης προσώπου: (1) καταγραφή της εικόνας, (2) χαρτογράφηση της απόστασης μεταξύ των ματιών και άλλων σημαντικών χαρακτηριστικών του προσώπου του ατόμου, (3) μετατροπή της εικόνας σε κλίμακα του γκρι και περικοπή της, (4) μετατροπή της εικόνας σε πρότυπο που χρησιμοποιείται από μια μηχανή αναζήτησης για αποτελέσματα σύγκρισης προσώπων, και (5) αναζήτηση ταυτοποίησης της εικόνας από έναν αλγόριθμό μέσω της σύγκρισης του αρχείου με άλλα παρόμοια. Οι αλγόριθμοι μπορεί να είναι εκπαιδεύσιμοι ή μη. Οι μη εκπαιδεύσιμοι αλγόριθμοι χρησιμοποιούν κοινές εκφράσεις χαρακτηριστικών για την επισήμανση των εικόνων προσώπου. Οι ομοιότητες μεταξύ των προσώπων μετριούνται εντός αυτών των καθορισμένων παραμέτρων. Οι εκπαιδεύσιμοι αλγόριθμοι, όπως αυτός που χρησιμοποιείται από την επιχείρηση πωλήσεων λιανικής Zappos, δεν είναι σταθεροί. Μαθαίνουν και ιδανικά βελτιώνονται μέσα στον χρόνο σε ό,τι αφορά το τι αναζητούν συγκεκριμένοι πελάτες, μεταβαλλόμενοι σταδιακά με κάθε νέο μάθημα προκειμένου να αυξήσουν την ακρίβειά τους. Όταν λοιπόν μετατρέπεται μια εικόνα σε ένα αναζητήσιμο πρότυπο, ένας εκπαιδεύσιμος αλγόριθμος μπορεί να μεταβληθεί έτσι ώστε, θεωρητικά, να αποφύγει την επανάληψη λαθών. Ανεξάρτητα από το ποιος αλγόριθμος χρησιμοποιείται, τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου κατά κανόνα συγκρίνουν την εικόνα που λαμβάνεται στο βήμα (1) με μια τράπεζα δεδομένων στο βήμα (5).
Οι καλές εφαρμογές
Ενώ υπάρχει μεγάλη δημοσιότητα σχετικά με τα αρνητικά στοιχεία της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου μέσω τεχνητής νοημοσύνης, υπάρχουν πολλές καλές εφαρμογές της. Το 1996 για παράδειγμα, ο Lynn Cozart εξαφανίστηκε λίγες μόλις ημέρες πριν καταδικαστεί από ένα δικαστήριο της Πενσυλβάνιας να εκτίσει πολυετή ποινή φυλάκισης για κακοποίηση τριών παιδιών. Επί χρόνια, καταζητούταν από τις αρχές. Η υπόθεση όμως είχε μπει στον πάγο. Το 2015 όμως η πολιτειακή αστυνομία της Πενσυλβάνιας έστειλε τη φωτογραφία σύλληψης του κ. Cozart στην τράπεζα δεδομένων Next Generation Identification του FBI, η οποία περιέχει πάνω από 30 εκατομμύρια αρχεία αναγνώρισης προσώπου. Η αρμόδια ομάδα του FBI για την έρευνα αναγνώρισης προσώπου, η Υπηρεσία Ανάλυσης, Σύγκρισης και Εκτίμησης Προσώπου (Facial Analysis, Comparison and Evaluation Services), ταυτοποίησε τη φωτογραφία σύλληψης με το πρόσωπο ενός “David Stone” που ζούσε στο Muskogee της Οκλαχόμας και εργαζόταν σε ένα κατάστημα Wal-Mart. “19 χρόνια μετά”, δηλώνει ο αναλυτής προγραμμάτων του FBI, Doug Sprouse, “ο Cozart οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη”. Άλλες θετικές εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας περιλαμβάνουν τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικτυακών αγορών και τον εντοπισμό - καθώς και σύλληψη - των κλεπτών καταστημάτων.
Οι κακές εφαρμογές
Παρ’ όλα αυτά, η τεχνολογία αυτή μπορεί να ταυτοποιήσει λανθασμένα και να τερματίσει προστατευόμενο λόγο. Για παράδειγμα, ο αλγόριθμος που τρέχει η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου, λέγεται ότι λειτουργεί με ποσοστό λάθους που φτάνει το 81%. Επίσης, μια έκθεση του Κέντρου Georgetown για την Ιδιωτικότητα και την Τεχνολογία αναφέρει ότι μόλις ένας φορέας στις ΗΠΑ απαγορεύει ρητά την παρακολούθηση όσων εκφράζουν προστατευόμενο λόγο. Ενώ ο ομοσπονδιακός νόμος περί της ιδιωτικότητας (Privacy Act) απαγορεύει στην κυβέρνηση την τήρηση αρχείων που “περιγράφουν το πώς το εκάστοτε άτομο ασκεί τα δικαιώματα που του εγγυάται η Πρώτη Τροπολογία”, το FBI απέσπασε μια εξαίρεση για τα εκατομμύρια των εικόνων προσώπου που αρχειοθετεί. Αυτό είναι ανησυχητικό, καθώς προηγούμενοι πολιτειακοί νόμοι στις ΗΠΑ έχουν παραβιάσει κατά τρόπο αναπότρεπτο τα δικαιώματα του λόγου. Για παράδειγμα, το 1960 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ακύρωσε μια διάταξη του Λος Άντζελες που απαγόρευσε τη διανομή ανώνυμων φυλλαδίων. Ένας παρόμοιος νόμος του Οχάιο ακυρώθηκε το 1995, καθώς “η ανωνυμία είναι μια ασπίδα έναντι της τυραννίας της πλειοψηφίας” σύμφωνα με την Πρώτη Τροπολογία. Συνεπώς, εσφαλμένα θα στοχοποιούσασταν σε μια ποινική έρευνα που αφορά κάτι που κατά τα άλλα αποτελεί προστατευόμενο λόγο χωρίς τη γνώση σας.
Ρυθμίστε, μην καταργείτε
Το Σαν Φρανσίσκο, μεταξύ άλλων πόλεων στις ΗΠΑ, απαγόρευσε τη χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Όμως ο Cozart δεν θα συλλαμβανόταν από το FBI αν δεν χρησιμοποιούταν αυτή η τεχνολογία, η οποία βεβαίως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιβολή παράνομων διαταγμάτων λογοκρισίας ή να εφαρμόσουν θεμιτούς νόμους εις βάρος του λάθος υπόπτου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η καλύτερη πιθανότατα προοπτική να είναι μία μέση κατάσταση όπου η τεχνολογία ρυθμίζεται πιο αυστηρά. Το πρόβλημα δεν είναι η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου ή η όποια άλλη τεχνολογία καθαυτή. Το πρόβλημα είναι η ανεπαρκής προστασία της ελευθερίας του λόγου.
--
Ο Ryan E. Long είναι αντιπρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου της Καλιφόρνιας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 20 Οκτωβρίου 2020 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Institute of Economic Affairs και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
