Της Guillermina S. Schneider
Ο νέος δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας στον Κόσμο κατατάσσει 159 χώρες βάσει πέντε πεδίων οικονομικής ελευθερίας: το μέγεθος του κράτος, το νομικό σύστημα και τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, τη σταθερότητα του νομίσματος, την ελευθερία διεξαγωγής διεθνούς εμπορίου και το ρυθμιστικό πλαίσιο.
Τα δεδομένα του δείκτη που δημοσιεύεται από το Fraser Institute καταδεικνύουν έναν ισχυρό συσχετισμό μεταξύ της οικονομικής ελευθερίας και της προόδου των ανθρώπων. Όσοι ζουν σε χώρες που βρίσκονται στο ανώτατο τεταρτημόριο ως προς την οικονομική ελευθερία, όχι μόνο έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλή ΑΕΠ από όσους ζουν στο τελευταίο τεταρτημόριο, αλλά και ζουν περισσότερο, απολαμβάνουν μεγαλύτερα επίπεδα πολιτικών και ατομικών ελευθεριών και τείνουν να είναι ευτυχέστεροι με τις ζωές τους.
Η ισότητα των φύλων είναι σημαντική.
Για πρώτη φορά, ο Δείκτης άλλαξε τη μεθοδολογία του για να συμπεριλάβει έναν δείκτη ανισότητας μεταξύ των φύλων (Gender Disparity Index - GDI) που αντανακλά τα νομικά και ρυθμιστικά φράγματα που εμποδίζουν την οικονομική δραστηριότητα γυναικών. Προηγούμενες έρευνες υπέθεταν ότι οι γυναίκες και οι άνδρες αντιμετωπίζουν τα ίδια εμπόδια. Αυτό όμως σε πολλές δεν ισχύει, όπως καταδεικνύει το παράδειγμα της Σαουδικής Αραβίας, όπου οι γυναίκες ακόμη και σήμερα χρειάζονται την άδεια κάποιου άνδρα για να εργαστούν ή να ανοίξουν έναν τραπεζικό λογαριασμό.
Ο GDI χρησιμοποιεί δεδομένα από τις έρευνες της Παγκόσμιας Τράπεζας Women, Business and the Law και 50 Years of Women's Rights, που καταγράφουν την ισότητα μεταξύ των φύλων μέσα στο χρόνο. Η επίδοση μιας χώρας στον GDI μπορεί να κυμανθεί μεταξύ του 0 και του 1. Αυτό σημαίνει ότι μια χώρα θα έχει μια επίδοση κοντύτερα στο 0 αν οι γυναίκες εκεί δεν έχουν τα ίδια οικονομικά δικαιώματα με τους άνδρες. Από την άλλη πλευρά, μια χώρα με επίδοση κοντύτερα στο 1 είναι πιθανότερο να αντιμετωπίζουν τους άνδρες και τις γυναίκες ισότιμα υπό το νόμο, και οι γυναίκες να μην αντιμετωπίζουν πρόσθετα εμπόδια στην οικονομική τους δραστηριότητα.
Για το 2015, το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα, ο GDI επηρέασε ελάχιστα τη συνολική επίδοση των 122 από τις 159 χώρες. Για ένα μικρό όμως σύνολο κρατών, η νέα αυτή μεθοδολογία είχε ως αποτέλεσμα μια σημαντική μείωση τόσο στις επιδόσεις όσο και στην κατάταξή τους. Κάποιες από τις χώρες με τις μεγαλύτερες αλλαγές ήταν η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ, η Ιορδανία, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, το Ομάν, το Ιράν, η Αίγυπτος, το Μαρόκο και η Συρία.
Μια από τους συντάκτες της μελέτης, η Rosemary Fike επισημαίνει ότι ο GDI είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Πολλές από αυτές τις χώρες θα ήταν σχετικά οικονομικά ελεύθερες χωρίς τους περιορισμούς που επιβάλλουν στις γυναίκες. Για παράδειγμα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ιορδανία, που θα βρίσκονταν μεταξύ των 20 κρατών στον δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας στον Κόσμο αν δεν είχε συμπεριληφθεί η προσαρμογή ως προς το φύλο, έπεσαν στην 37η και την 39η θέση αντιστοίχως.
Ισότητα για τις γυναίκες
Εξάλλου, μεταξύ των σημαντικότερων πορισμάτων είναι πως οι χαμηλότερες επιδόσεις στον GDI αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με το 1970, όταν οι επιδόσεις των χαμηλότερων 15 κρατών κυμαίνονταν από το 0,00 μέχρι το 0,44. Το 2015 κυμαίνονται μεταξύ του 0,41 και του 0,65. Οι χώρες έχουν αρχίσει να αφαιρούν σταδιακά τα εμπόδιά τους στις οικονομικές δραστηριότητες των γυναικών ενώ οι γυναίκες αποκτούν μεγελύτερη ισότητα προς τους άνδρες ως προς τις επιλογές και τις καριέρες τους.
Το παρακάτω γράφημα καταδεικνύει τις μέσες επιδόσεις ως προς την ανισότητα μεταξύ των φύλων ανά τεταρτημόριο οικονομικής ελευθερίας. Οι χώρες στο χαμηλότερο τεταρτημόριο έχουν χαμηλότερη επίδοση στον GDI, με μέσο όρο 0,76. Όσο κινούμαστε σε υψηλότερα τεταρτημόρια, οι επιδόσεις στον GDI βελτιώνονται, και το πιο οικονομικά ελεύθερο τεταρτημόριο είχε μέση επίδοση στον GDI 0,95.
Μέσες επιδόσεις GDI ανά τεταρτημόρια Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας, 2015
Πηγή: Ετήσια έκθεση Οικονομικής Ελευθερίας στον Κόσμο, 2017, και Rosemarie Fike
Η ισότητα των φύλων υπό τον νόμο βελτιώνεται όσο οι χώρες γίνονται περισσότερο οικονομικά ελεύθερες. Οι χώρες που ακόμη περιορίζουν τα οικονομικά δικαιώματα των γυναικών καταβάλλουν υψηλότερα οικονομικά κόστη. Η ισότιμη αντιμετώπιση των γυναικών και των ανδρών υπό τον νόμο επιφέρει μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία και αυξάνει τη δυναμική ανάπτυξης της κοινωνίας.
Αναδημοσίευση από το Economics21
--
Η Guillermina Sutter Schneider είναι συγγραφέας και ερευνήτρια στην Washington DC. Ακολουθήστε την στον λογαριασμό @gsutters στο twitter.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 6 Οκτωβρίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
Φωτογραφία: SOOC
